Morgunblaðið - 24.09.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2009
FRÉTTASKÝRING
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„ÞESSIR menn eru eins og rándýr,
ferðast í flokkum, en þeir eru ekkert
án merkjanna,“ sagði Snorri Magn-
ússon, formaður Landssamtaka lög-
reglumanna, á málþingi sem félag
laganema við Háskóla Íslands, Ora-
tor, hélt á dögunum. Snorri er sann-
færður um að bann við auðkennis-
merkjum vélhjólasamtaka muni
gera þeim erfiðara fyrir að feta slóð
á glæpabraut.
Útlit er fyrir að sjálfstæðri og full-
gildri deild Vítisengla (e. Hells Ang-
els) verði komið á fót hér á landi
haustið 2010. Lögregluyfirvöld telja
að það muni leiða til aukinnar
spennu í undirheimum Íslands og
hættu á átökum. Því er allra leiða
leitað til að hefta framgang samtak-
anna.
Rótunum ekki náð upp aftur
Sérstakur stýrihópur var settur á
fót í október á síðasta ári og hefur
það verkefni að reyna að sporna við
skipulagðri glæpastarfsemi – sér-
staklega vélhjólagengjum. Meðal
annars hefur verið litið til reynslu
annarra landa.
„Þar sem [Vítisenglar] hafa skotið
rótum hefur ekki tekist að ná þeim
upp aftur,“ segir Sigríður Björk
Guðjónsdóttir, lögreglustjóri á Suð-
urnesjum. „Og samtökin hafa skapað
gríðarleg vandamál í samfélögum.“
Ein þeirra hugmynda sem skotið
hafa upp kollinum er að leggja bann
við auðkennismerkjum vélhjóla-
samtaka. Það var reynt í Kanada og
gafst ágætlega til að byrja með. Hafi
kanadísk lögregla afskipti af merkt-
um vélhjólamönnum leiðir það til
hárrar sektar fyrir hinn merkta.
Snorri segir Vítisengla og önnur
slík samtök lifa á ótta almennings við
þau. Hann tekur sem dæmi að með-
limir Fáfnis hafi einhverjir verið
dæmdir fyrir ofbeldisglæpi. Það geti
hins vegar breyst á næstu árum.
„Enginn þorir að segja til manna
sem tilheyra svo alræmdum hópi og
eiga í kjölfarið yfir höfði sér hefnd.“
Vítisenglar „ekkert án merkjanna“
Lögregluyfirvöld vilja skoða að leggja
bann við merkingum vélhjólasamtaka
Aðild íslensku vélhjólasamtak-
anna Fáfnis MC að Vítisenglunum
hefur skotið lögregluyfirvöldum
skelk í bringu. Lögreglustjóri
Suðurnesja segir samtökin hafa
skapað mikil vandamál þar sem
þau hafa skotið rótum.
Eftir Önnu Sigríði Einarsdóttur
annaei@mbl.is
KRISTÍN Sigurðardóttir var ný-
flutt austur á Fáskrúðsfjörð og
byrjuð að vinna í álverinu á Reyðar-
firði þegar hún lenti í bílslysi 28.
september í fyrra. Á svipstundu
gjörbreyttist líf þessarar 19 ára
gömlu stúlku. „Þetta breytti öllu,“
segir Kristín sem hlaut hlutmænu-
skaða í slysinu og er nú lömuð fyrir
neðan mitti, en með mátt í framan-
verðum lærum og hnjám.
Eftir stutta legu á Landspítal-
anum var hún send á legudeild
Grensáss þar sem hún dvaldi fram í
janúar. Í dag getur hún gengið
stuttar vegalengdir með því að nota
spelkur og hækjur, en fer þó flestra
sinna ferða í hjólastól sem hún með-
höndlar af mikilli fimi.
Hún kann starfsfólki Grensás-
deildar miklar þakkir. „Ég var á
legudeild fram í janúar, en fór oft
heim til mömmu og pabba um helg-
ar.“ Á virkum dögum dvaldi hún
hins vegar á Grensási og var í end-
urhæfingu tvisvar til þrisvar sinn-
um á dag. „Svo var ég oft bara sjálf
að æfa í salnum.“
Hún segir starfsfólkið á Grensás-
deild hafa skipt miklu. „Starfs-
mennirnir uppi á deild voru
skemmtilegir og það var ekki
óþægilegt að vera þar. Starfsfólkið
lét mann líka alveg vita að maður er
ekkert öðruvísi og hjálpaði mér
virkilega að komast aftur út í lífið.
Hvað gerist ef maður lendir í slysi
var nefnilega ekki eitthvað sem ég –
frekar en aðrir á mínum aldri –
hafði hugsað um.“
Að venjast athyglinni
Eitt af því sem Kristín þurfti að
læra var að umgangast fólk á nýjan
leik. Enda töluverð breyting að vera
ekki lengur augliti til auglitis við
þann sem rætt er við. Hún minnist
ferðar með sjúkraþjálfara í Kringl-
una. „Við fórum til að fá okkur að
borða og vorum þar á matartíma
Verslunarskólanema. Það fannst
mér erfitt,“ segir hún. „Maður veit
að krakkar á manns aldri eru að
horfa og velta fyrir sér hvað sé að.
Síðan horfa litlu krakkarnir af því
að ég er í svo flottum stól,“ segir
hún og brosir. Í dag er hún orðin
vön athyglinni og hætt að kippa sér
upp við að á hana sé horft.
Slysið breytti engu að síður miklu
og hún þurfti að flytja heim í for-
eldrahús á nýjan leik. „Þegar það
var komin endanleg niðurstaða á að
ég myndi ekki geta gengið að fullu
þá ákváðum við að flytja.“ For-
eldrar hennar bjuggu þá í blokk í
Reykjavík þar sem erfitt var um að-
gengi fyrir hjólastól. Í dag býr fjöl-
skyldan í fjölbýli í Grafarholtinu þar
sem Kristín kemst allra sinna leiða.
Lætur fátt stoppa sig
Hún er sömuleiðis farin að keyra
bíl og er við það að hefja störf á
skrifstofu Ungmennafélags Íslands,
sem hún hlakkar virkilega til.
Raunar lætur Kristín fátt stoppa
sig. „Ég geri eiginlega allt sem ég
get. Ég fer út að skemmta mér og
er búin að fara á hestbak, skíði og
fjórhjól. Þetta er náttúrlega nýtt líf,
en ég er búin að gera helling sem ég
hafði ekki gert áður.“
Og þó að hún sé útskrifuð af
Grensásdeild kemur hún þangað og
nýtir sér æfingasalinn. „Maður vill
ekki losna héðan strax,“ segir hún
og brosir. Hingað er alltaf gott að
koma, maður er öruggur og þekkir
alla. Þess vegna keypti ég mér tíu
tíma í tækjasalnum til að byggja
upp þol og styrk í handleggjum. Ég
ætla að reyna að koma hingað tvisv-
ar í viku.“ Í framhaldinu hyggst hún
síðan hefja æfingar í venjulegri
líkamsræktarstöð, en þangað til
ætlar hún að njóta þess hlýlega and-
rúmslofts sem ríkir á Grensásdeild-
inni örlítið lengur.
„Þetta breytti öllu“
 Kristín Sigurðardóttir lætur fátt stoppa sig þótt hún hafi skaddast á mænu í bílslysi  Hún keyrir,
fer á skíði og gerir nú ýmislegt sem hún ekki hafði prófað áður  Þurfti að venjast athyglinni
Komin á fulla ferð Kristín er í þann mund að hefja vinnu á nýjan leik og hlakkar mikið til.
Morgunblaðið/Golli
Kristín lætur mænuskaðann ekki
aftra sér frá því að prófa nýja
hluti. Þannig fór hún til að mynda
á fyrsta skipti á skíði í febrúar á
þessu ári.
„Þá var haldin skíðahelgi á
Akureyri á vegum Íþróttafélags
fatlaðra,“ segir hún, „og þá fór ég í
fyrsta skipti á skíði.“
Sú upplifun hugnaðist henni svo
vel að hún er ákveðin í að halda
áfram að stunda skíðaíþróttina.
„Við erum að fara í nóvember til
Colorado,“ segir hún og tilhlökk-
unin leynir sér ekki. „Þess vegna
er ég núna á fullu við að safna
styrkjum. Þetta er nefnilega ótrú-
lega gaman en líka frekar dýrt,“
segir Kristín sem þarf sérstakt
sætisskíði fyrir þessa skemmti-
legu vetraríþrótt.
Fór á skíði í fyrsta skipti í febrúar
Í Hlíðarfjalli Kristín féll strax
fyrir skíðaíþróttinni.
Ríkislögreglustjóri telur koma til
greina að banna starfsemi Vítis-
engla hér á landi. Sjálfur hefur hann
þó sagt að ekki sé hlaupið að því
þegar horft er til ýmissa grunnrétt-
inda sem almenningi eru tryggð.
Meðal annars hefur hann vitnað í
74. gr. stjórnarskrár Íslands. Þar
segir m.a.: „Rétt eiga menn á að
stofna félög í sérhverjum löglegum
tilgangi, þar með talin stjórnmála-
félög og stéttarfélög, án þess að
sækja um leyfi til þess.
Félag má ekki leysa upp með ráð-
stöfun stjórnvalds. Banna má þó um
sinn starfsemi félags sem er talið
hafa ólöglegan tilgang, en höfða
verður þá án ástæðulausrar tafar
mál gegn því til að fá því slitið með
dómi.“
Bent hefur verið á að Hæstiréttur
Hollands dæmdi nýverið Vítis-
englum í hag vegna efa um að sam-
tökin væru glæpsamleg. Ákæru-
valdið í Hollandi fór fram á bann við
starfsemi þeirra á grundvelli þess
að um væri að ræða glæpasamtök.
Málareksturinn tók sjö ár og stjórn-
völd eru aftur á byrjunarreit.
Stjórnarskrárbrot að banna starfsemina?
Morgunblaðið/Golli
Ótengdur Ekki eru allir mótor-
hjólakappar tengdir samtökum.
LOKUN ann-
arrar legudeild-
arinnar á Grens-
ás 1. júní sl.
hefur haft gríð-
arleg áhrif á
vinnulag á staðn-
um, að sögn Stef-
áns Yngvasonar,
yfirlæknis á
Grensásdeild.
„Þetta var stórt
skref, en það tókst með samhentu
átaki.“ Legurúmum var þá fækkað
úr 40 í 27, en legutími hefur styst
hratt undanfarin ár og er nú að
meðaltali 22 dagar. Á milli 55-60
sjúklingar dvelja á legu- og dag-
deildinni á hverjum tíma.
Langt er hins vegar síðan Grens-
ásdeild sprengdi utan af sér húsa-
kynnin, sem sést best á því að hver
krókur og kimi er þar nýttur.
„Við erum búin að biðja um nýtt
þjálfunarrými frá upphafi,“ segir
Stefán, sem kann líkt og annað
starfsfólk vel að meta söfnunar-
átakið Á rás fyrir Grensás sem mið-
ar að því að safna nægu fé fyrir við-
byggingu sem hýsa á þjálfunar-
aðstöðu. Hann bendir á að í dag séu
fleiri á Grensásdeild sem eru meira
fatlaðir en áður. Þar séu margir
einstaklingar í hjólastól, með
göngugrind og ýmsan annan bún-
að. Þjálfunarbúnaðurinn hafi vissu-
lega batnað, en hann sé engu að síð-
ur fyrirferðarmikill. „Það þarf
rými til að þjálfa fólk í hreyfingu,
til að mynda í hjólastólafærni.“
Sjálfur vill hann sjá sjúkra- og
iðjuþálfunina á sömu hæð í við-
byggingunni.
Hluti af stefnumörkun Grensás-
deildar er ennfremur að þar verði
eintóm einbýli og segir Stefán það í
takt við nýjan spítala við Hring-
braut. „Við höfum oft gagnrýnt að
gæðastaðallinn við að liggja á
sjúkrahúsi er lakari en á farfugla-
heimili, því að þú ræður engu um
það með hverjum þú gistir.“
Betri nýting á lóð, t.a.m. í þjálf-
unarskyni, og bætt mataraðstaða
fyrir starfsfólk og dagdeildar-
sjúklinga er líka ofarlega á listan-
um. „Ef hugsað er um þessa hluti
strax í upphafi þurfa þeir heldur
ekki að kosta svo mikið.“
„Það þarf rými
til að þjálfa fólk
í hreyfingu“
Stefán
Yngvason