Saga - 1982, Blaðsíða 247

NÝJAR STEFNUR í FRANSKRI SAGNFRÆÐI 245
að styðjast að þessu leyti. En fleira kom í ljós. Menn hafði lengi
grunað að t.d. fólksfjölgunarmynstur Evrópu hefði breytzt mjög
verulega í lok 18. aldar, en þeir höfðu alltaf sett þá breytingu i
samband við tækniframfarir og upphaf iðnbyltingar. En rann-
sóknir Gouberts leiddu hins vegar í ljós að breytingin hafði orðið
uokkru fyrr enn áður var haldið — og áður en nokkurra áhrifa fór
að gæta af tækniframförum. Það var því greinilegt að kenningar
um að breytingar framleiðsluhátta væru eina hreyfiafl sögunnar
Þörfnuðust endurskoðunar, og höfðu niðurstöður af þessu tagi
Þær afleiðingar þegar fram í sótti að sú hugmynd sumra marxista
að skipta bæri fyrirbærum sögunnar í ,,grundvöll“ og „yfirbygg-
ingu“ fór halloka.
Nauðsynlegt er að skoða þá þróun sem orðið hefur innan Ann-
ala-hreyfingarinnar á síðustu árum í þessu samhengi. Þessi nýju
viðhorf leiddu til þess að hugmyndir og tilfinningar voru ekki
lengur skilgreindar sem ,,yfirbygging“ heldur litu menn svo á að
Þær gætu mótað framrás sögunnar ekki síður en önnur fyrirbæri.
Sagnfræðingar sneru sér því í auknum mæli að því að kanna
ymsa þætti í tilfinninga- og hugmyndasögu og má segja að það
seu einkum rannsóknir á þessu sviði sem mest hafa aukið þekk-
lngu manna á langtíma fyrirbærum að undanförnu. Því fer þó
fjarri að sagnfræðingar Annála-hreyfingarinnar fjalli um hug-
Uíyndasöguna eina sér án samhengis við önnur atriði: það kemur
Jafnan í ljós að þriðja kynslóð hreyfingarinnar byggir á reynslu
fyrri kynslóðanna tveggja, og fella þeir því hugmyndasöguna
jafnan inn í þjóðfélagsramma hvers tíma.
Mjög gott dæmi um þessar aðferðir er að finna í einni af síðustu
Þókum Emmanuel Le Roy Ladurie, sem er af þriðju kynslóð Ann-
ala-hreyfingarinnar. Tildrög þessa verks eru reyndar mjög sér-
stmð. Skömmu eftir 1300 vildi svo til að maður einn, sem þegar
hafði getið sér mikinn orðstír fyrir góða framgöngu í Rannsókn-
arréttinum var vigður biskup í austurhluta Pýreneafjalla — og var
Það reyndar aðeins eitt af fyrstu skrefunum í framaferli hans því
a^ hann varð að lokum páfi. Þar sem maður þessi tók starf sitt
alvarlega og honum lék grunur á að villutrú væri útbreidd meðal
'Þúa í fjallaþorpi að nafni Montaillou, gerði hann sér lítið fyrir og