Saga - 1994, Blaðsíða 186

184
KRISTJÁN SVEINSSON
hygli vakti er danskir og íslenskir fiskifræðingar staðfestu um 1930 að
þorskur gengi milli Grænlands og íslands.62
Ægir birti alltaf fiskifréttir af Grænlandsmiðum af og til svo útgerð-
armenn og sjómenn áttu þess kost að fylgjast nokkuð grannt með því
sem þar var að gerast í fiskveiðamálum. Kröfur um réttindi á Græn-
landi lágu þó niðri þar til árið 1945, að Pétur Ottesen alþingismaður og
áhugamaður um Grænland bar fram þingsályktunartillögu þess efnis
að alþingi ályktaði að „ ... skora á ríkisstjómina að gera nú þegar
gangskör að því, að viðurkenndur verði réttur íslendinga til atvinnu-
rekstrar á Grænlandi og við strendur þess."63 Tillagan dagaði uppi 1
þinginu og vakti þar litla athygli, enda mörg brýn mál á dagskrá að
heimsstyrjöld nýafstaðinni. Magnús Torfason notaði þó tækifærið og
tjáði sig um málið í dagblaðinu Tímanum. Hann þóttist nú vita að Danir
myndu reyna að selja Grænland, eins og þeir hefðu á sínum tíma selt
eyjar sínar í Vesturheimi. Vildi Magnús því að íslendingar væru reiðu-
búnir til að gera tilkall til hluta söluverðsins. Ekki áleit hann neina
ástæðu fyrir Islendinga að gera sér rellu út af Grænlendingum þ°
hann teldi sýnt að Danir hundsuðu rétt þeirra, en Magnús hagaði svo
orðum sínum um þetta atriði: „Af ásettu ráði er gengið fram hjá rétti
núverandi íbúa Grænlands. Það mál kemur ekki við oss að öðm en þvi/
að það getur haft einhver áhrif á skiptingu kaupfúlgunnar, Dönum til
afdráttar."64
Árið 1947 endumýjaði Pétur tillögu sína65 og var hún þá tekin til
umræðu á alþingi. Pétur hélt mjög svo langa framsöguræðu um málið
þar sem hann vísaði óspart til samskipta íslands og Grænlands tyrr a
tíð og rita og greinargerða Jóns Dúasonar um þau. Taldi hann rétt Is-
lendinga til Grænlands ótvíræðan á þeim grundvelli.
Af málflutningi Péturs má glöggt ráða að hann taldi náttúruauðlindir
á Grænlandi geta gagnast íslendingum verulega ef landsmenn fengju
tækifæri til að nýta þær. Ýmislegt taldi hann upp, sem gæti komið Is-
lendingum að notum, fiskurinn var þar í fyrsta sæti, en Pétur þóttist
hafa áreiðanlegar heimildir fyrir því að við Grænland væri á stundum
62 Bjarni Sæmundsson: „Þorskur gengur milli Grænlands og íslands", Ægir, 23.
8. tbl. (1930), bls. 185-86.
63 Alþmgistidindi 1945 A, bls. 1274.
64 Magnús Torfason: „Eigum við að gefa þeim Grænland", bls. 8.
65 Alþiiigistídindi 1947 A, bls. 300.