Saga - 1995, Síða 242

240
RITFREGNIR
menn um letursögu. Brechtfræðingurinn Þorsteinn hefur á skömmum tíma
gerst einn fróðasti maður íslenskur um letur, þróun þess, leturgerðir og
þróun þeirra innbyrðis. Hann hefur sökkt sér dýpra í þessi fræði og af
meiri ástríðu en aðrir sem þó hafa haft áhuga á viðfangsefninu.
Þorsteinn rekur sögu letrunar frá því 3500 fyrir Krist til dagsins í dag-
Dvelur þó lengst við flokkun leturs eftir útlitseinkennum. Ég gæti ímynd-
að mér að það kæmi óinnvígðum mjög á óvart hve margir þættir skipta
máli þegar letur er hannað og hvaða „smáatriði" í útliti það eru sem gera
gæfumuninn þegar letur er valið í prentgrip. Hann hefur víða leitað fanga
um heimildir og rekur þær dyggilega; heimildaskráin er eiginlega eins og
æskilegur bókalisti fyrir áhugamenn um letur og letursögu.
Bókarauki Þorsteins hefur útlitið framyfir meginverkið. Höfundi hefur
tekist að knýja fram sérstakt útlit á sinn kafla og fer það mun betur í sér-
visku mína. Hins vegar hefur ýtni hans ekki dugað til að fá að nota inn-
drátt í upphafi málsgreina. Sú þrjóska Jóns Böðvarssonar ritstjóra er mér
gersamlega óskiljanleg.
Þessi þáttur Þorsteins mun verða sérprentaður sem kennslugagn og er
sérstök ástæða til að fagna því. Enda hefur það sem áður hefur verið gefið út
um letur og þróun þess á íslensku verið rýrt í roðinu miðað við þessi skrif.
Eins og í fyrri verkum í Saftii iil Iðnsögu íslendinga er handrita- og próf-
arkalestur til sóma. Hér er það Hjörtur Pálsson sem heiður á af þeim
þáttum; villur rakst ég engar á og málfar er prýðilegt innan þeirra marka
sem áður er minnst á.
Haukur Már Haraldsson
Ingólfur V. Gíslason: BJARMI NÝRRAR TÍÐAR. SAGA
IÐJU, FÉLAGS VERKSMIÐJUFÓLKS, í 60 ÁR. SAFN TIL
IÐNSÖGU ÍSLENDINGA. IX. bindi. Hið íslenska bók-
menntafélag. Reykjavík 1994,453 bls. Skrár, töflur, mynd-
ir.
Þessari bók er ætlað það meginhlutverk að segja sögu Iðju, félags verk-
smiðjufólks, í 60 ár og er bókin trú því markmiði. I henni er sagt frá upp'
hafi félagsins og baráttu innan þess og við viðsemjendur sína. Ennfremur
er sagt frá starfsaðstæðum Iðjufélaga við þau mismunandi störf sem unnm
voru. Áherslan virðist liggja á fyrstu áratugum félagsins og er sennilegt að
hún sé með þeim hætti áhugaverðari fyrir núverandi Iðjufélaga því að fæst-
ir þeirra muna t.d. kreppuárin af eigin raun. Heimildir eru fundargerðir,
sem virðist hafa verið pælt í gegnum, bækur, blöð, tímarit og óprentaðar rit-