Saga - 1995, Qupperneq 268

266
RITFREGNIR
fræði en ættflokkar og stéttaskipting réðu því helst í hvora fylkinguna af-
ganskir kommúnistar fóru.6
Kúrdar eru þjóð án ríkis og oftast nær án athygli. Jón Ormur hefur sam-
úð með Kúrdum og sést það í kaflanum um þá. Hann sleppir þó ekki að
nefna að innan raða þeirra er hart deilt um leiðir í sjálfstæðisbaráttunni
(95). I kaflanum um Líbanon sýnir Jón Ormur glöggt hversu flókin víg-
staðan var og er þar. Hann gerir vel að skýra frá margþættu efni í svo
stuttu máli. Öllu meira rými fær Palestína. Jón Ormur rekur sögu lands-
ins, einkum frá því á síðustu öld þegar fjöldi gyðinga fór að flytja þangað.
Hann segir síðan frá stofnun Ísraelsríkis, innrásum araba í það og friðarvið-
ræðum síðustu ára. Þetta er greinargott yfirlit en örugglega finnst ein-
hverjum hann draga taum araba. Afstaða fólks í þessu máli hefur þó verið
að breytast á undanfömum árum vegna uppreisnar Palestínuaraba á her-
numdu svæðunum, harkalegra viðbragða Israelsstjómar og endaloka kalda
stríðsins.
Þá er röðin komin að ríkjunum við Persaflóa. Jón Ormur sýnir hvemig
Frakkar og aðallega Bretar bjuggu til ríki fyrr á öldinni, drógu landamæn
og settu menn á valdastóla til þess að vemda hagsmuni sína við flóann.
Olía skiptir öllu máli í sögu svæðisins á þessari öld. Hún réð því að blásið
var til stríðs gegn Irökum, eins og Jón Ormur bendir á (155):
Viðbrögð Vesturlanda við innrás fraka í Kuwait [svo] snemst ekki
... í reynd um Kuwait, heldur gáfu Bandaríkin og önnur stórveldi
Vesturlanda með þessu einfalda yfirlýsingu sem enginn gat mis-
skilið. Hún er sú að Vesturlönd munu verja oh'uhagsmuni sína við
Persaflóa og beita til þess öllu því afli sem til þarf og fóma til þess
blóði eigin þegna ef því er að skipta.
Jón Ormur segir að tvískinnungur Bandaríkjanna og margra annarra ríkja
á Vesturlöndum hafi komið í ljós í Persaflóastríðinu því þau hefðu ekki
verið að verja lýðræði og sjálfsákvörðunarrétt smáþjóða þótt þau héldu þvl
fram í fjölmiðlum. Þama hefði Jón Ormur þurft að vitna í heimildir eða
birta dæmi. Hélt einhver því í raun fram að Vesturveldin væm að berjast
fyrir „lýðræðisstjómina" í Kúveit eða Sádi-Arabíu? Hins vegar var oft talað
um að Saddam Hussein væri ógnun við lýðræðið í heiminum og er það ekki
satt? Það er hins vegar rétt hjá Jóni Ormi að Bandaríkjamenn og banda-
menn þeirra gerðust sekir um tvískinnung í átökunum sjálfum. Þegaf
írakar gáfust upp fyrir ofureflinu sagði Bush Bandaríkjaforseti: „Þetta er
mikill dagur í sögu Bandaríkjanna og það veit guð að við höfum losað okk-
6 Anthony Arnold og Rosanne Klass: „Afghanistan's Communist Party: The
Fragmented PDPA." Rosanne Klass (ritstjóri): Afghanistan. The Great Gatne Re
visited. London 1987,141.