Saga - 1995, Síða 272

270
RITFREGNIR
fjallar um fyrri afskipti Thors af landbúnaði og greinir frá ástæðum þess að
hann hófst handa við stórbúskap kominn á sjötugsaldur. Sá þriðji rekur
byggingarsögu Korpúlfsstaða og þar hefur höfundur grafið upp eitt og
annað sem kemur á óvart svo sem um arkitektúr húsanna og þróun hans.
Einna fróðlegast í þeim kafla fannst mér yfirlitið um burstabæjarstílinn
svonefnda en þar er einnig mjög skemmtileg frásögn af arkitektinum Al-
fred Rávad, bróður Thors Jensens. Næstu þrír kaflar fjalla svo um lífið á
stórbýlinu á þeim árum sem Thor rak þar stórbú sitt. Næstsíðasti kaflinn
er síðan um mjólkurstríðið svonefnda sem geisaði í Reykjavík eftir að mjólk-
ursölulögin voru samþykkt. Að lokum er fjallað um þann tíma sem Reykja-
víkurborg rak þama stórbú.
Hér er tekið til meðferðar merkilegt efni og því gerð á flestan hátt góð
skil, textinn er bæði læsilegur og skemmtilegur eins og við má búast frá
Birgi og hann dregur fram í dagsljósið fjölmargt forvitnilegt um Korpúlfs-
staði og þá starfsemi sem þar fór fram. Einkum fannst undirrituðum feng-
ur að byggingarsögunni og útlistunum höfundar á arkitektúr staðarins svo
og þeim þætti sem hinir ýmsu byggingameistarar og arkitektar áttu í að
skapa þessar stílhreinu og fallegu byggingar. Besti hluti bókarinnar er þó
án efa frásögnin af daglegu lífi fólksins sem bjó og starfaði á Korpúlfsstöð-
um. Þar fær lesandinn glögga mynd af dæmigerðum degi á „fullkomnasta
búi á Norðurlöndum" meðan það var upp á sitt besta. Einnig er vert að
benda á kaflann um búskap Reykjavíkurborgar á Korpúlfsstöðum en það
er áreiðanlega ekki lengur á allra vitorði að borgarstjómarmeirihluti Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík hafi staðið fyrir einhverjum umfangsmesta bú-
skap á félagslegum grundvelli sem rekinn hefur verið á Islandi.
Myndefni bókarinnar er til mikillar fyrirmyndar og hefur augljóslega
verið lögð talsverð vinna í að afla og vinna úr myndum. Þær em bæði fróð-
legar og sumar þeirra, einkum myndir Jóhannesar Longs, sem ég hef grun
um að séu teknar sérstaklega fyrir bókina (þó þess sé ekki getið), em lista-
verk í sjálfu sér. Uppsetning myndanna er líka mjög skemmtileg og ma
sem dæmi nefna síður 36-37 þar sem glæsileg vinnustofa Thors Jensens
og gamli bærinn á Korpúlfsstöðum mynda áhrifamilda andstæðu.
Það er nú samt svo að flest orkar tvímælis þá gert er og svo er auðvitað
um eitt og annað í þessari bók. Fyrst minnst var á myndimar þá em upp-
lýsingar um efni þeirra og uppmna oft af skomum skammti. Auðvitað get-
ur verið að þessar upplýsingar liggi hreint ekki á lausu og við því er ekkert
að segja en þá þyrfti að gera grein fyrir því í eftirmála eða taka fram að ljós-
myndari sé óþekktur. Einnig hefði verið fróðlegt að fá nánari upplýsingar
um hin og þessi landbúnaðartæki og bíla sem sjást á myndunum. Sérstak-
lega vöktu athygli mína dráttarvélar þær sem kallaðar vom kentárar. A
þær er minnst á nokkmm stöðum og hélt undirritaður að þetta væri is-
lensk nafngift á svo undarlegu verkfæri. Hins vegar kemur fram fyrir til-