Saga - 1999, Blaðsíða 13

JAKOB BENEDIKTSSON
11
ur átt því láni að fagna að ryðja brautina fyrir aðra fræðimenn,
^e8gja grunn að fræðasmíðum annarra með viðamiklum útgáfum
sínum. Helstu útgáfur hans tengdust lengi vel 17. öld, hann gaf
t-d. út verk Vísa-Gísla 1939 og samdi afar gagnlega ævisögu hans.
Ennfremur gaf hann út tvær ritgerðir um Island á latínu eftir bisk-
upana Þorlák Skúlason og Brynjólf Sveinsson árið 1943 og Deilu-
rit Guðmundar Andréssonar 1948 með merkum inngangi um lífs-
hlaup þessa uppreisnarmanns gegn Stóra dómi, þessa „ólempna
brotahöfuðs". Sama ár gaf hann út rit um bréfaskipti Ola Worms
og Islendinga. Allt eru þetta undirstöðurit fyrir þá sem fást við
sögu 17. aldar. Þá er að nefna að Jakob gaf út þijú bindi af Jarða-
bók Arna og Páls 1940 og 1943 og öll rit Arngríms lærða á latínu,
fjögur þykk bindi, gaf hann út á árunum 1950 til 57.1 lokabindinu
eru greinargerð og rækilegar skýringar á ensku. Hann varð dr.
phil. frá Hafnarháskóla 1957 fyrir þetta verk. I hinu víðlesna riti
Oldin okkar. Minnisverð tíðindi 1951-1960 segir á bls. 155 um annan
andmælenda Jakobs við doktorsvörnina: „Komst Hammerich
prófessor svo að orði að Jakob verðskuldaði ekki aðeins doktors-
nafnbótina heldur ætti hann einnig skilið nafnbótina „hinn
lærði"".
Eg átti því láni að fagna að fá að vinna með Jakobi þegar hann
gaf út íslenska þýðingu sína á Crymogæu Arngríms á vegum Sögu-
félags árið 1985. Hnn verð ég að nefna sjálfan mig til að sýna að ég
hef haft nokkur kynni af Jakobi og veit stundum hvað ég er að tala
um. Þegar ég var byrjaður í háskólanámi, var mér sagt að Jakob
væri miðaldafræðingur enda kenndi hann miðaldalatínu við
heimspekideild við mikinn orðstír árin 1959-66. Ég missti af þessu
en gafst kostur á að vera með þegar Jakob kenndi aftur 1979-80.
Textana sem við lásum hafði Jakob gefið út í hefti og þeir voru
margir hörkusnúnir; sumir sem sóttu tímana höfðu þó alla burði
til að ráða við þá, við hin sátum og dáðumst að lærdómi Jakobs.
Hann benti okkur m.a. á cursus sem er hrynjandi í latneskum text-
um sem verður til við að skipa áherslum eftir ákveðnum reglum.
Um þetta hefur Jakob skrifað a.m.k. þrjár greinar og sýnt að curs-
us hafði jafnvel áhrif á íslenskan stíl á 14. öld. Er þetta allt til
marks um lærdóm íslenskra miðaldamanna og líka Jakobs.
Hvað er miðaldafræðingur? Það er væntanlega maður sem veit
heilmikið um miðaldir og það veit Jakob. Venjulega munu þetta
þó vera textafræðingar sem eru stálslegnir í miðaldalatínu. Jakob