Saga - 1999, Blaðsíða 308

306
RITFREGNIR
varð þar bæjarstjóri fyrstur manna hafði hann verið oddviti hreppsnefnd-
ar í fjöldamörg ár. En mér finnst rit hans sýna að það þarf meira til en fróð-
leik til þess að skipuleggja og semja sagnfræðirit svo vel sé. Fagleg skól-
un og þjálfun í ritleikni skipta meira máli um góða útkomu.
Fyrsta bindi Sögu Húsavíkur (átti að vera það fyrra af tveimur) hefst á
ljóðum og söngvum um Húsavík en ekki staðháttalýsingu sem nú þykir
sjálfsögð og þótti reyndar á þeim árum þegar ritið kom út. Tilfinnanlega
vantar staðháttakynningu, ekki síst vegna þess að höfundur fjallar ekkert
um hreppinn sem Húsavík var áður hluti af. Ljóðin og söngvarnir hefðu
sómt sér vel innan um slíka kynningu, og góð kaupstaðarsaga verður að
fjalla eitthvað um sveitina sem bærinn var áður hluti af. Slíkt skortir alveg
í bók Karls.
Annar kafli, sem raunar má kalla að sé upphaf bókarinnar því ljóða-
blaðsíðurnar voru aðeins sex, er ekki eftir þann sem fyrir ritinu er skrifað-
ur heldur Sæmund Rögnvaldsson sagnfræðing. Er það endurskoðuð rit-
gerð hans til BA prófs frá 1974. Hún nær frá bls. 8-76 og fjallar um versl-
un og kirkju á Húsavík á fyrri öldum og brennisteinsnám í Þingeyjar-
sýslu, mest um brennisteinsnámið. Ritgerðin hefst með inngangi og skipt-
ist í sex kafla og fjölda undirkafla. I efnisyfirliti bókarinnar kemur þessi
skipting ekki fram. Eru fyrstu þrír kaflarnir mjög stuttir en hinir lengri.
T.d. er kaflinn um kirkjusögu Húsavíkur stuttur og nánast ekkert er sagt
frá prestunum sem þar störfuðu. Frá þeim er hins vegar sagt í sérstökum
og ágripskenndum kafla síðar í bókinni og er erfitt að átta sig á hvers
vegna svona efnistök eru viðhöfð. Ritgerðin er annars fróðleg og góð, með
tilvísunum neðanmáls á hverri blaðsíðu og heimildaskrá í lokin og eftir-
mála. Mér finnst hlutur Sæmundar það mikill að hann hefði að sjálfsögðu
átt að teljast meðhöfundur Karls. En þessi tilhögun gerir bókina dálítið
sundurleita. Þessi ágæta ritgerð Sæmundar virkar eins og bók í bókinni,
m.a. af því að í eftirmálanum kemur hann inn á flest þau atriði sem vana-
legt er að finna í formálum bóka. Hann lýsir þar tildrögum ritgerðarinn-
ar, heimildaöflun og að lokum þakkar hann veitta hjálp.
A bls. 80 hefst loks fyrsta framlag Karls Kristjánssonar til verksins. Fyrst
koma þrír stuttir kaflar, aðeins 17 bls., sem fjalla um tímabilið 1702-1950.
Er þar farið fram og til baka í sögunni án nægilegs skipulags og settra
markmiða. Mikið er um orðrétta texta úr öðrum ritum og ekki alltaf gott
að átta sig á því hvað er texti höfundar og hvað er aðfengið efni því bein-
ar tilvitnanir eru ekki alltaf aðgreindar með tilvitnunarmerkjum eða inn-
drætti. T.d. var ég að verða búinn að lesa kaflann „Húsavík verður sér-
stakur hrepppur" þegar ég áttaði mig á því að þar var um orðrétt prent-
aðar fundargerðir frá 1911 og 1912 að ræða. Þá er frásögnin því marki
brennd að höfundur er að reyna að raða saman ýmsum upplýsingum en
textinn verður víða sundurlaus. I næsta kafla, „Húsavík gerist bæjarfe-
lag", víkur höfundur sér að árunum 1949-50. Það er sem sagt stokkið