Morgunblaðið - 15.12.2009, Blaðsíða 1

Þ R I Ð J U D A G U R 1 5. D E S E M B E R 2 0 0 9
STOFNAÐ 1913
333. tölublað
97. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
95
ára
mbl.is
«DAGLEGTLÍF
ELÍSABET SYNDIR
Á MÓTI STRAUMNUM
«AFMENNINGU
Hvað átti þetta
„athabold“ að þýða?
6
Mrogunblaðið/RAX
Sjóður Fulltrúar AGS hafa verið hér á
landi í um tvær vikur.
ÚTLIT er fyrir að samdráttur
vergrar landsframleiðslu á þessu
ári verði minni en fyrstu spár
gerðu ráð fyrir, að því er fulltrúi
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, Mark
Flanagan, sagði á fundi í gær.
Sagði hann að í stað 10% sam-
dráttar væri nú gert ráð fyrir
samdrætti upp á 7-8% og enn
væri gert ráð fyrir því að hag-
vöxtur hæfist á næsta ári.
Flanagan sagði að nýjustu
upplýsingar gæfu til kynna að
skuldir hins opinbera yrðu minni
en spáð hafði verið, einkum
vegna þess að kostnaður við end-
urfjármögnun bankanna hefði
verið minni en gert var ráð fyrir
í upphafi. Hins vegar væru
skuldir einkageirans meiri og
þar með skuldir þjóðarbúsins í
heild.
Sagði hann að þrátt fyrir þetta
gerði sjóðurinn enn ráð fyrir því
að Íslendingar gætu staðið skil á
skuldum sínum.
Erlendar skuldir þjóðarbúsins
væru nú á bilinu 307-350% af
vergri landsframleiðslu, en lík-
lega þó nær 307% en 350%. | 13
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn segir þróun mála í takt við áætlun
Getum staðið undir skuldum
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
REKSTRARKOSTNAÐUR grunn-
skóla landsins var um 52,3 milljarðar
króna á liðnu ári og er stefnt að því
að ná honum niður um þrjá til þrjá
og hálfan milljarð á næsta ári.
Sveitarfélögin tóku við rekstri
grunnskóla 1996. Þegar ríkið var
með hann á sinni könnu var skólinn
oft tví- og þrísetinn en nú er hann al-
farið einsetinn. Þessi breyting hefur
kallað á útþenslu í húsnæði og bún-
aði auk fjölgunar kennara og annars
starfsliðs. Ennfremur hefur verið
boðið upp á aukna þjónustu eins og
t.d. skólamáltíðir. Rætt hefur verið
um að sameina mötuneyti fyrir leik-
og grunnskóla og innkaup eru líka í
endurskoðun. Í þessu sambandi hef-
ur verið bent á að í nágrannalönd-
unum tíðkist að börn hafi með sér
nesti en hér er gert ráð fyrir heitum
mat í hádeginu. Stutt er síðan skóla-
árið var lengt úr 170 í 180 skóladaga.
Yrði sú breyting látin ganga til baka
þýddi það niðurskurð í skólaakstri,
mötuneyti og öðrum hliðarstörfum,
en dagafjöldinn er kjarasamnings-
bundinn og þar við situr.
Hagræðing óumflýjanleg
Rekstrarútgjöld sveitarfélaga
vegna grunnskóla námu ríflega 35%
af skatttekjum þeirra 2008. Í 59
sveitarfélögum var hlutfallið á bilinu
31-50%, í sex sveitarfélögum var
hlutfallið 51-70% og í fjórum sveit-
arfélögum var hlutfallið 30% eða
minna. Rekstrarkostnaður á hvern
nemanda var mestur á Norðurlandi
vestra og minnstur á Suðurnesjum.
Grunnskólinn á Íslandi er einn sá
dýrasti í heimi en hlutfallslega há
framlög hafa ekki skilað hagstæðum
árangri í PISA undanfarin ár. Svan-
dís Ingimundardóttir, skólamálafull-
trúi hjá Sambandi íslenskra sveitar-
félaga, bendir á að í skýrslu OECD
um menntamál sé komist að þeirri
niðurstöðu að með áhrifaríkari
kennsluaðferðum megi lækka út-
gjöld til menntamála um allt að 30%.
Þurfa að minnka rekstrar-
kostnað um þrjá milljarða
Rekstrarkostnaður grunnskóla landsins
var um 52,3 milljarðar króna á liðnu ári
 Standa vörð | 12
MIKIL kyrrð ríkir á Bessastöðum á jólaföstunni, en yfir sveitarfélaginu
Álftanesi hvílir samt meiri skuggi en fylgir ljósaskiptunum. Álftanes skuld-
ar ríflega sjö milljarða og er komið í gjörgæslu samgönguráðuneytisins.
Staðan er alvarleg og í raun er sveitarfélagið gjaldþrota, en skýrsla um
fjármál þess verður væntanlega lögð fyrir fund ríkisstjórnarinnar í dag og
þá má gera ráð fyrir að ákvörðun verði tekin um næstu skref. | 2
BESSASTAÐIR Í KYRRÐ JÓLAFÖSTUNNAR
Morgunblaðið/Árni Sæberg
 FRUMMATSSKÝRSLA Vega-
gerðarinnar á tvöföldun Suður-
landsvegar frá Hveragerði austur
fyrir Selfoss er komin til athugunar
hjá Skipulagsstofnun. Líkt og í
drögum að matsáætlun eru lagðar
til tvær veglínur norðan við Selfoss,
með nýjum brúarstæðum yfir Ölf-
usá. Sú breyting hefur átt sér stað
að lagður er til svonefndur 2+2-
vegur alla leið, á nærri 14 km kafla,
með tveimur akreinum í hvora átt.
Engar ákvarðanir hafa verið tekn-
ar um að ráðast í verkið, sem gæti
kostað 9-11 milljarða króna, en um
það eru skiptar skoðanir meðal
heimamanna. Nýjar veglínur raska
m.a. Hellisskógi og golfvelli. »20
9-11 milljarða kostnaður við
tvöföldun Suðurlandsvegar
 ÁRSVEXTIR á
skuldabréfi því
sem nýi Lands-
bankinn gefur út
á þann gamla
verða 5-7 millj-
arðar króna til
að byrja með.
Vextirnir á
skuldabréfinu,
sem er til tíu ára, verða breytilegir
og fyrstu fimm árin verða þeir
1,75% ofan á svokallaða LIBOR-
vexti, sem eru breytilegir og eru nú
á bilinu 0,25-0,7%, eftir myntum.
Þetta þýðir að árlegur vaxtakostn-
aður til að byrja með nemur 5-7
milljörðum króna, en skuldabréfið
er 260 milljarðar króna og er bund-
ið gengi pundsins, dollarsins og
evrunnar. Að fimm árum loknum
hækka vextirnir upp í 3,9% ofan á
fyrrnefnda LIBOR-vexti, en gjarn-
an er talið að langtíma-LIBOR-
vextir séu á bilinu 2-3%. »14
Ársvextir á skuldabréfi nýja
Landsbankans 5 ma. króna
 Greiningar-
deild Arion-
banka spáir
miklum verð-
lagshækkunum
við upphaf næsta
árs. Verðbólgan
muni ná hámarki
í marsmánuði og
mælast þá rétt
undir 11%.
Helsta ástæða
verðbólguskotsins er að mati sér-
fræðinga bankans sú að verðlag
muni hækka 0,5% umfram þau
beinu áhrif sem hækkanir á skött-
um og gjöldum hafa á verð-
lagsþróun. »14
Verður 11% verðbólga
í marsmánuði?
Þvörus
leikir m
ættur
Hvar eru allar þvörurnar?
*Nánar um skilmála á flytjandi.is
PI
PA
P
R
\\
BW
AA
TB
••
SÍ
A
•
9
SÍ
A
•
91
8
818
S
91
8
8