Morgunblaðið - 15.12.2009, Blaðsíða 27

Minningar 27
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 2009
✝ Jóhanna Ólafs-dóttir, snyrtifræð-
ingur og sjúkranudd-
ari, var fædd á
Nauteyri 14. ágúst
1921. Hún lést á Drop-
laugarstöðum 6. des-
ember 2009.
Foreldrar hennar
voru Ólafur Pét-
ursson, bóndi, fæddur
á Dröngum 5. janúar
1875 og Sigríður Guð-
rún Samúelsdóttir,
húsfreyja, fædd í
Skjaldabjarnarvík 12.
nóvember 1893. Systkini Jóhönnu
voru Þórarinn, f. 23. maí 1912, d. 8.
janúar 1995, Ingibjörg, f. 26. ágúst
1914, d. 13. júní 1998, Kristjana Mar-
eftir fæðingu, Braga Þór Gíslason, f.
20. apríl 1944, d. 22. janúar 1984,
Bryndísi Gísladóttur, f. 26. janúar
1952, d. 2. mars 1973, og Björk
Gísladóttur, f. 26. janúar 1952. Dótt-
ir hennar er Bryndís Hrönn Ragn-
arsdóttir, f. 19. janúar 1974, og son-
ur hennar er Gísli Regin Pétursson,
f. 27. júní 1995.
Jóhanna stundaði nám í Héraðs-
skólanum í Reykjanesi við Ísafjarð-
ardjúp á árunum 1934-1937. Hún
vann við ýmis störf en er börnin
voru vaxin úr grasi lærði hún bæði
snyrtifræði og sjúkranudd og rak
eigin nudd- og snyrtistofu „Heilsu-
lindina“ í nokkur ár. Síðustu starfs-
æviár sín vann hún sem sjúkranudd-
ari á Hrafnistu í Reykjavík.
Útför Jóhönnu fer fram frá Foss-
vogskapellu í dag, þriðjudaginn 15.
desember 2009, og hefst athöfnin kl.
15.
Meira: mbl.is/minningar
grét, f. 17. júlí 1917, d.
25. maí 2006 og Hall-
fríður, f. 9. júli 1927,
lifir hún ein systkini
sín. Jóhanna ólst upp
við Ísafjarðardjúp en
fór ung suður til
Reykjavíkur þar sem
hún bjó upp frá því.
Jóhanna giftist
Gísla Guðmundssyni,
verslunarmanni, f. 18.
maí 1919, d. 10. nóv-
ember 2001. For-
eldrar hans voru Guð-
mundur Ari Gíslason,
f. 8. desember 1880, og Sigríður
Helga Gísladóttir, f. 16. desember
1891. Jóhanna og Gísli eignuðust 5
börn, tvær stúlkur sem létust strax
Jóhanna Ólafsdóttir var amma mín.
Hún var alltaf kölluð Hanna. Hún var
lifandi á meðan hún lifði. Hún tók af
skarið og hafði áhuga á flestu öðru en
sjálfri sér. Hún tók afstöðu. Hún hafði
engan áhuga á ofgnótt en kunni að
meta gæði. Hún var útsjónarsöm og
hafði fágaðan smekk. Hún gat verið
mjög fyndin.
Hún vissi að hroki er birtingar-
mynd ótta. Hún öfundaði engan held-
ur tók þá afstöðu að læra af þeim sem
farnaðist vel í lífinu. Hún gerði í sjálfu
sér engan mannamun og kom fram
við alla af þeirri virðingu sem er heið-
arlegri manneskju eðlislæg.
Hún var ótrúlega fróð og í bóka-
safni hennar voru bækur eftir fram-
sæknustu rithöfunda 20. aldar og
fræðafólk allra alda. Hún hafði mjúk-
ar hendur. Hún hafði ríka listræna
þörf til þess að leyfa öllum að njóta
mestu gæða sem hver stund felur í
sér. Hún var ótrúleg sögukona. Hún
slúðraði aldrei. Enda var um nóg ann-
að skemmtilegt að tala. Samt sagði
hún mér frá því að þegar hún sjálf
sem unglingur var kaupakona á
sveitabæjum var það ein af skemmti-
legri skyldunum ef hún hafði ferðast
eitthvert og komið við á öðrum bæj-
um, að segja frá öllu og þegar best lét
herma eftir þeim sem hún sagði frá.
Hún ferðaðist eins mikið og hún gat.
Hún kennir mér um ókomna tíð.
Hún var blíðan hvíta, blá og köld,
björt og heit. Sólin stólaði á hana.
Við töluðum aldrei um neitt leiðin-
legt, þó það væri ekki tilgangur sam-
tala okkar þá voru þau alltaf fræðandi
því amma var svo fróð og nefndi í því
samhengi annað hvort forna Íslend-
inga, listamenn, heimspekinga eða
dæmisögur úr lífinu sjálfu. Við gátum
talað um alla þætti mannlegrar til-
veru, siðfræði, fagurfræði, heimspeki,
trúmál, pólitík og tilfinningar okkar
beggja.
Amma var fjallageit eins og öll
hennar systkini. Hún kunni á árnar og
skriðurnar og veðrið og myrkrið. Hún
var mjög hrifin af krumma, enda klók-
ur fugl, fyndinn og gefinn fyrir glys.
Langamma hafði alltaf gefið hrafnin-
um að éta svo hann léti kindurnar
hennar í friði.
Þau afi voru alvöru fólk. Allar bæk-
urnar hennar ömmu um kvenréttindi
og jafnréttisbaráttu voru frá afa. Og
amma gaf honum ljóðabækur. Þau
voru mjög rómantísk hjón þrátt fyrir
að margvíslegir erfiðleikar hefðu dun-
ið á þeim. Þau höfðu með sér alveg
stórgóða verkaskiptingu í heimilis-
haldi. Afi færði ömmu blóm og ýmsar
gjafir varla sjaldnar en einu sinni í
viku. Afi dó í nóvember 2001. Þá fór
amma að eldast og varð smám saman
lasburða. Þau héldu bæði persónuein-
kennum sínum þó að tengingin við
hversdagslega framvindu færi þverr-
andi síðustu árin. Amma var áfram
blíðan sjálf og afi herramaður fram í
fingurgóma. Kímnigáfa þeirra virtist
ekki dvína heldur. Ég kveð ömmu
með hjartað fullt af þakklæti, ég held
áfram að læra af þér þó þú sért farin.
Þau nálgast seglin blá sem blóm í hlíð
og byrinn kvíðans nöpru raddir
þaggar,
ég bíð þín rór, mér vaggar
draumaværð,
finn voryl kveðju þinnar strjúka um
vanga;
finn mjúkar bjartar himinhendur fara
um hjartasár mín, græða þau og ljúka
upp þokuhliði þess sem áður var,
hins þráða græna friðlands okkar
beggja.
(Snorri Hjartarson.)
Bryndís Hrönn Ragnarsdóttir.
Fyrstu minningar mínar um Hönnu
móðursystur mína eru tengdar ferð
okkar með strandferðaskipi á leið
vestur í Djúp til ömmu og Jens á Von-
arlandi. Hanna var þar á ferð með
Braga Þór son sinn þriggja ára og mig
einu og hálfu ári eldri. Okkur frænd-
systkinunum þóttu þröskuldarnir um
borð ævintýralega háir en þeir reynd-
ust okkur erfiðir þegar sjóveikin fór
að sækja að okkur. Þá var gott eins og
ávallt að eiga Hönnu að.
Hanna settist að í Reykjavík en
móðir mín var komin þangað nokkr-
um árum áður. Þær áttu vel skap sam-
an og sóttu styrk og ráð hvor til ann-
arrar þegar á móti blés. Þessi nánu
tengsl Hönnu og mömmu voru svo
sterk að ég leit nánast á börn Hönnu
og Gísla sem systkini mín. Hanna
sagði mér oft sögur um löngu liðna tíð,
frá bernsku sinni í Hraundal, frá ferð-
um sínum með Ingu systur sinni
(móður minni) til þess að sitja yfir án-
um. Þegar Hanna flutti alfarin suður
tók hún sér far með 70 tonna bát. Um
borð voru margir farþegar, meðal
þeirra ungar stúlkur stásslega klædd-
ar. Hönnu fannst hún sjálf svolítið
sveitaleg í pokabuxum, ullarpeysu og
hlýlegum stakk. Þegar komið var í
Látraröstina var orðið vitlaust veður.
Hún vaknaði um miðja nótt við að sjór
fossaði niður í farþegarýmið. Mikil
slagsíða var komin á bátinn en svo
rétti hann sig skyndilega við. Hanna
frétti seinna að skipstjórinn hefði sagt
að nú væri ekkert eftir nema að lesa
faðirvorið. En um borð var farþegi,
skipstjóri frá Flateyri sem sagði: „Þú
lætur mannskapinn skera á kaðlana
svo báturinn rétti sig af fyrir næsta
sjólag.“ „Undir Svörtuloft komumst
við,“ sagði Hanna „og héldum þar sjó í
fjóra sólarhringa með bilaða talstöð
en heyrðum í sífellu í útvarpinu að
verið væri að kalla upp bátinn.“ Um
síðir sást varðskipið Ægir koma á
fullri ferð. Varðskipsmenn settu út
björgunarbáta og Hanna sagðist aldr-
ei geta gleymt gulu stökkunum sem
þeir voru í, fannst eins og þeir gætu
gengið á sjónum. Allir farþegarnir
voru fluttir um borð í Ægi. Olíu var
dælt í sjóinn til að lægja öldurnar. Þar
fuku allir fínu hattarnir og veskin út í
veður og vind en sveitastelpan fékk
uppreisn æru þegar einn björgunar-
manna sagði: „Loksins kemur ein
stúlka sem hefur vit á að klæða sig,“
um leið og hann dró hana um borð.
Hönnu og öllum systkinunum var
umhugað um að móðir þeirra og Jens
gætu búið svo lengi sem þau vildu og
studdu þau í hvívetna. „Það er eitt
sem mér þykir vænst um sem ég gerði
fyrir hana mömmu,“ sagði Hanna oft,
„Jens hafði verið fluttur fárveikur til
Ísafjarðar en mamma var alein eftir
til að sjá um skepnurnar.“ Hanna
ákvað að fara í skyndi vestur en Inga
systir hennar tók að sér að sjá um fjöl-
skyldu hennar á meðan. Hún fór með
síðasta áætlunarbílnum og kom að
móður sinni úti í fjósi að mjólka eina
kúna. Hanna gekk hljóðlega um til að
gera henni ekki bylt við og sagði:
„Þetta er bara ég, mamma mín,“ hún
leit upp og svaraði: „Jóhanna mín,
ertu komin.“
Ég þakka frænku minni innilega
fyrir mikinn hlýhug í minn garð og
fjölskyldu minnar um leið og ég votta
Björk, Bryndísi og Gísla Regin mína
dýpstu samúð.
Sigrún Guðmundsdóttir.
Elsku föðursystir mín Hanna, eins
og við kölluðum hana, er farin í ferða-
lag til fyrirheitna landsins. Minnist
hennar síðast brosandi til mín kankvís
á svip. Hún var orðin svo máttlítil og
mögur, þessi elska, en ekki kvartaði
hún mikið, nema þá um kulda. Konum
af hennar kynslóð var ekki tamt að
kvarta þó þær bæru þungar byrðar á
bakinu.
Átta ára missir hún föður sinn og 12
ára fer hún að heiman í kaupavinnu.
Hún eignast 5 börn með manni sínum
Gísla Guðmundssyni og missir 4
þeirra. Þó sorg hennar hafi verið mikil
og eiginmaðurinn oft veikur, stóð hún
öllu jöfnu upprétt eins og hetja. Ferð-
aðist ein með dóttur sýna hjartveika
til Bandaríkjanna í aðgerð, og bjarg-
aði sér þar furðuvel þótt enskan væri
henni erfið. Hanna vann fulla vinnu
langt fram á fullorðinsár, bæði hjá
öðrum og sjálfstætt á jarðhæðinni
heima á Óðinsgötu. Hún lærði sjúkra-
nudd og snyrtifræði og vann mest við
það og tók ýmis námskeið því tengd,
þar á meðal svæðanudd hjá norskum
kennara, Harald Thiis. Það var fróð-
legt að hlusta á hana segja frá því eins
og svo mörgu öðru.
Þegar ég var 19 ára bauð hún mér
að koma í nuddtíma til sín á Heilsu-
lindina á Hverfisgötu. Það var í fyrsta
skipti sem ég fór í nudd. Ég efast ekki
um að hún hafi sáð hjá mér góðum
fræjum þá, þar sem ég nam nudd-
fræði síðar meir. Hún Hanna mín,
„eins og pabbi sagði alltaf“ hugsaði vel
um heilsuna, fór í göngur og sund og
passaði vel upp mataræðið. Hún og
fjölskyldan komu oft til okkar upp á
Akranes og svo vorum við ævinlega
saman í minningunni fyrir vestan í
sveitasælunni hjá ömmu á Vonarlandi
á sumrin, Hanna og Gísli, Bragi,
Björk og Bryndís ásamt Ingu, Sig-
rúnu ,Höllu og fjölskyldu, Jönu og
fjölskyldu og fleirum. Það var alltaf
nóg pláss á Vonarlandi sem var raf-
magnslaust og upphitað með olíuelda-
vél.
Þegar ég átti leið í bæinn á ung-
lingsárunum gisti ég iðulega á Óðins-
götunni og gott var að spjalla við
Hönnu frænku og unun hlusta á hana
segja frá uppvaxtarárunum, stríðnis-
sögum um pabba og systur sínar og
visku og seiglu ömmu. Hún var í
mörgu lík móður sinni. Stálheiðarleg
og sterkur persónuleiki. Hanna var
opin og fróðleiksfús og mikið gefin
fyrir að ferðast. Það var fallegt og gott
samband á milli þeirra systkina og
ferðuðust þau mikið saman fyrir utan
Kristjönu sem var búsett á Ísafirði.
Pabbi var elstur og fjórar systur.
Hallfríður sú yngsta er nú ein eftir.
Þegar ég flutti heim 1990 og stofn-
aði Heilsusetur Þórgunnu, var Hanna
svo rausnarleg að gefa mér 2 nudd-
bekki sem hún átti, alltaf boðin og bú-
in að aðstoða mig ef ég þurfti á að
halda.
Ég kveð nú elsku Hönnu frænku
mína með virðingu og söknuði og
þakka henni samfylgdina gegnum lífið
og fyrir allt það sem hún var mér.
Ég veit að hún er hvíldinni fegin og
umkringd ástvinum, „hinum megin“
eins og við segjum. Megi ljós, friður
og kærleikur umvefja elsku Björk,
Bryndísi og Gísla. Í guðs friði sagði
faðir minn alltaf þegar hann kvaddi og
ég ætla að láta það verða mín síðustu
orð. Í guðs friði.
Þórgunna Þórarinsdóttir.
Jóhanna Ólafsdóttir
✝ Jóhannes J.Björnsson, fv. lög-
reglumaður og far-
maður, var fæddur á
Akureyri 13. nóv-
ember 1932. Hann lést
á hjúkrunarheimilinu
Hlíð á Akureyri 3.
desember 2009.
Foreldrar hans
voru Björn Jóhann-
esson, bóndi á Syðra-
Laugalandi í Eyja-
firði, f. 11.4. 1893, d.
23.4. 1980, og Hulda
Jóhannesdóttir, f.
15.9. 1906, d. 26. febrúar 1995. Jó-
hannes ólst upp hjá móður sinni í
Norðurgötunni á Akureyri og var
einkabarn hennar. Systkini Jóhann-
esar samfeðra voru: Þóra, f. 14. des-
ember 1926, Hjördís, f. 17. júní
1928, Ragna, f. 21. desember 1928,
Óttar, f. 3. júlí 1929, Heiðbjört, f. 16.
september 1930, Brynja, f. 14. júní
1932, Broddi f. 4. maí 1938, Björn, f.
25. febrúar 1943, og Gunnvör, f. 27.
og Þorgerðar eru: Einar Tómas og
Helga Ísold. 2) Katrín, f. 4. janúar
1972. Maki Aðalsteinn Guðmunds-
son, f. 8. september 1978. Barn
þeirra er: Guðmundur Alfreð. Börn
Katrínar eru: Viktor Dagur, Axel
Orri og Dagný Rós. Sonur Að-
alsteins: Viktor Freyr. Börn Dag-
nýjar eru: 1) Hulda Björg, 16. nóv-
ember 1956, d. 25. júlí 2001. Maki
Hörður Geirsson, f. 9. maí 1960.
Börn Huldu Bjargar og Harðar eru:
Jónas sem er látinn, Arnar Össur,
Hreggviður og Hörður Vilberg. 2)
Sigurgeir Sveinsson, f. 8. desember
1959. Sambýliskona Þóra Rósa
Gunnarsdóttir, f. 5. október 1965.
Sonur Sigurgeirs er: Rói. Sonur
Þóru er Arngrímur. 3) Helga Jóna
Sveinsdóttir, f. 27. mars 1961. Börn
Helgu eru: Sveinn Þorri, Hilma Ýr
og Sólon Örn. 4) Hilma, 25. maí
1966. Maki Jón Georg Aðalsteins-
son, f. 8. maí 1965. Börn Hilmu og
Jóns eru: Jökull Aðalsteinn og Sölvi.
Langafabörn Jóhannesar eru tíu.
Útför Jóhannesar fer fram frá
Akureyrarkirkju í dag, þriðjudag-
inn 15. desember 2009, og hefst at-
höfnin kl. 10.30.
Meira: mbl.is/minningar
des 1947.
Jóhannes kvæntist
Helgu Jónsdóttur, f.
13. september 1931.
Þau skildu. Börn
þeirra eru: 1) Hulda
Aðalbjörg, f. 16. októ-
ber 1953. Maki Sig-
tryggur Guðlaugs, f.
2. nóvember 1950.
Börn Huldu og Sig-
tryggs eru: Rúnar,
Dóra Sif og Árni Þór.
2) Björn, f. 16.maí
1955. Maki Ingibjörg
Sigurbjörnsdóttir, f.
15. apríl 1960. Börn Björns og Ingi-
bjargar eru: Ólöf Sólveig, Sig-
urbjörg Sif og Helgi Rúnar. Sonur
Björns er: Arnar.
Eftirlifandi eiginkona Jóhann-
esar er Dagný Sigurgeirsdóttir, f.
23. maí 1935. Börn þeirra eru 1)
Sveinbjörn, ættleiddur sonur Jó-
hannesar, f. 15. janúar 1970. Maki
Þorgerður Sigurðardóttir, f. 19.
desember 1971. Börn Sveinbjarnar
Jóhannes Björnsson mágur minn
er genginn.
Hann var oftast kátur og hress;
kom inn í líf systur minnar þegar
bæði höfðu lifað súrt og sætt. Það
var ekki auðvelt fyrir þau að púsla
reytum sínum saman, en þeim tókst
það. Þau höfðu vilja. Oft tók í hnút-
ana, en þeir héldu. Ekki síst vegna
þess að Jóhannes var opinskár; hann
gat fuðrað upp ef honum þótti á sig
hallað. En það stóð sjaldan lengi. Á
meðan hugsaði systir mín næsta leik.
Það var sjaldan afleikur. Fyrr en
varði lék Jóhannes á als oddi og
sagði sögur. Hann var systur minni
ómetanlegur styrkur.
Árin í lögreglunni voru honum
hugstæð. Mér er minnisstæð sagan
af íþróttamanninum sterka, sem var
stundum illur með víni. Ekki síst
þegar lögregluna bar að, því hann
hafði ekki alltaf fengið blíða meðferð
hjá því liði. Endaði stundum í járn-
um bak við lás og slá. En Jóhannes
tók hann öðrum tökum. Hann ræddi
við kappann og náði sambandi, kom
honum til síns heima og fór ekki fyrr
en hann hafði komið honum undir
sæng sælum og ánægðum. Gott ef
Jóhannes fór ekki með bænirnar fyr-
ir hann líka! Í það minnsta bað
íþróttakappinn alltaf um Jóhannes
eftir það, þegar hann þurfti að leita
til lögreglunnar. Jóhannes sigldi líka
um öll heimsins höf og það líf átti
ágætlega við hann. En ævintýrið tók
enda eftir fall af vinnupalli niður í
bát við skipshlið á Spáni og slæma
meðferð á sjúkrahúsi í kjölfarið.
Hann hélt að þar væri komin sín síð-
asta stund. En hann komst á end-
anum heim og til heilsu, en náði sér
aldrei til fulls. Vann eftir það í landi
meðan heilsa leyfði.
Jóhannes mágur minn var vörpu-
legur maður.
Hann var kvikur, glaðlegur og
skemmtinn.
Hann var ekki mikið fyrir kyrr-
stöðu; vildi lifa lífinu lifandi. Hann
gerði það líka, þar til síðustu árin. Þá
tók hann að hverfa hægt og sígandi.
Það var sárt fyrir ættingja og vini,
en sárast fyrir hann, á meðan hann
skynjaði hvernig hugurinn var að
hverfa inn í óminnið. Smátt og smátt
lokaðist fyrir spjallrásina. Erfiðleik-
ar við að koma hugsunum í orð og
skila þeim frá sér ágerðust. Ekki var
lengur hægt að segja gamlar góðar
sögur. Loks fékk hann ekki lengur
ráðið sínum næturstað. Það átti ekki
við minn mann. Hann var bænheyrð-
ur, sá sem öllu ræður gaf honum
frelsi og þá var minn maður snöggur
að taka sig til, rétt eins og fyrri dag-
inn. Klár í bátinn. Sleppti.
Mágur minn dansar ekki fleiri
dansa á Fróni. Við kveikjum okkur
ekki í fleiri vindlum í bili, til að hafa
ástæðu fyrir einum sterkum „Black
Label“! En það var aldrei nema einn
snafs, – í það minnsta aldrei nema
einn í einu! Við tökum upp þráðinn
síðar. Guð gefi þér gott leiði, gamli
vinur.
Gísli Sigurgeirsson.
Jóhannes J. Björnsson
Tilkynningar um messur á aðfangadag, jóla-
dag, annan jóladag og 27. desember verða
birtar í Morgunblaðinu 23. desember og
þurfa þær að berast í síðasta lagi 18. desem-
ber. Hefðbundinn stafafjöldi hefur verið auk-
inn um helming fyrir 23. desember.Tilkynn-
ingar um messur á gamlársdag, 1. og 3.
janúar verða birtar 30. desember og þurfa
þær að berast í síðasta lagi 28. desember. Hefðbundinn stafa-
fjöldi hefur verið aukinn um helming fyrir 30. desember.
Messur um jól og áramót