SunnudagsMogginn - 18.07.2010, Síða 33

Hjónin á Klömbrum byrjuðu búskap með tólf kýr og seldu mjólk. Í bakgrunni vinstra meginn sést glitta í Austurbæjarskóla.
heyrði í svínunum hrína þegar verið var að slátra þeim!“
Að sögn Ólafar tók það svo tímana tvenna að ákveða
hvað skyldi gera við túnið og margir hafi falast eftir að fá
að byggja á því. „Það var meðal annars lagt til að byggja
menntaskóla þarna með garð í kringum hann en sem
betur fer stóð borgin í fæturna í þessu máli og hélt sig við
að þarna ætti að vera almenningsgarður.“
Það var ekki fyrr en árið 1965 að bæjarhúsin voru rifin
en fjölskyldan bjó á Klömbrum allt til ársins 1963. Amma
Ólafar, Lóa, hafði í gegnum árin búið til garð við bæinn
með blómum og trjám og var hann margrómaður fyrir
fegurð. Var oft setið þar úti á bekkjum við borð og góða
veðursins á sumrin notið. „Þegar til stóð að rífa bæinn fór
amma á fund Hafliða Jónssonar, garðyrkjustjóra Reykja-
víkur, til að fá að vita hver afdrif garðsins yrðu. Hann
tjáði henni að hann yrði rifinn eins og úr varð. Þá tók hún
upp á að gefa úr garðinum rifs- og sólberjarunna auk
birkitrjáa þannig að garðurinn lifir ennþá hér og þar í
sumarbústöðum og á lóðum í borginni,“ segir Ólöf og
brosir.
Árið 1964 var stytta reist af stórskáldinu Einari Bene-
diktssyni á túninu og hugmyndir voru uppi um að reisa
listamannaskála á túninu. Þá þótti Klambratúnsnafn-
giftin ekki nógu virðuleg fyrir eins virðulegan mann og
starfsemi. Þannig mátti lesa í lesendabréfi í Morg-
unblaðinu árið 1964: „Dagblöðin hafa nýlega birt mynd af
minnismerki um Einar skáld Benediktsson, sem fyr-
irhugað er að reisa á Klambratúni. En er hægt að setja upp
minnismerki um listaskáldið á Klambratúni? Ég held
ekki, ekki vegna staðarins, hann er ágætur, en nafnið er
fráleitt. […] Nafnið er ekki fallegt, að mínum dómi, og
aðflutt.“ Þannig tók Geir Hallgrímsson, þáverandi borg-
arstjóri, upp á því að nefna túnið Miklatún í samræmi við
það. En nú hefur túnið sumsé endurheimt nafnið sem
flestum finnst vera hið eina sanna: Klambratún.
Christensen bóndi á Klömbrum ræktaði
meðal annars rabbabara á túninu heima.
Lóa og Christensen bóndi við heyskap á Klambratúni. Þeim á hægri hönd er gestur að hjálpa þeim að raka saman heyi.
Bærinn Klömbrur
á fimmta áratug
síðustu aldar.
Ljósmynd/Vigfús Sigurgeirsson
18. júlí 2010 33
Ef margir spyrja sig hvaðan
Klambratúnsnafnið er komið þá
eru þeir sennilega enn fleiri sem
klóra sér í höfðinu yfir merk-
ingu þessara Klambra sem túnið
er kennt við. Baldur Jónsson
heitinn, prófessor og málfræð-
ingur, skrifaði tvær greinar í
tímaritinu Orði og tungu sem
Orðabók Háskólans gefur út ár-
lega um merkingu orðsins og
örnefnisins þar sem hann reynir
að skýra rugling sem hefur verið
með notkun þess.
Eins og áður kom fram tók
Magnús Júlíusson Klambra-
nafnið með sér frá heimaslóð-
unum en eins og Baldur bendir á
í grein sinni hét sá bær ávallt
Klömbur í jarðabókum. Sam-
kvæmt heimildum Baldurs voru
staðhættir þannig í Vesturhópi
að þar var landþröng mikil og
þaðan sé nafnið komið. Hefur
hann eftir Margeiri Jónssyni á
Ögmundarstöðum: „Bæj-
arnafnið Klömbur þýðir því
(kletta)þrengsli, og það er í góðu
samræmi við landslag hjá bæn-
um Klömbur í Vesturhópi. Bær-
inn stendur rjett framan við
mynnið á Ormsdal, er liggur
vestur í Vatnsdalsfjöllin, og
beggja megin við dalsopið eru
klettar, og þrengjast því ofar
sem dregur í dalinn.“
Skýringin á mismunandi rit-
hætti örnefnisins sé að kven-
kynsorðið klömbur, fleirtölu-
orðið klömbrur og
kvenkynsorðið klambra eru
„samvaxin eða flækjast hvert í
öðru“ sem ylli ruglingi jafnt á
meðal lærðra og leikra. Upp-
haflega nafnið hafi verið
Klömbur en síðar hafi menn
tekið orðinu sem fleirtöluorði og
því talað um Klömbrur.
Hvað eru klömbrur?