Morgunblaðið - 06.03.2010, Blaðsíða 20

20 FréttirVIÐSKIPTI/ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. MARS 2010
Eftir Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
ÞRÁTT fyrir að nýjustu tölur Hag-
stofunnar um landsframleiðslu
bendi til þess að landið hafi tekið
að rísa undir lok síðasta árs er ekki
allt sem sýnist. Landsframleiðslan
dróst saman að raungildi um 6,5% í
fyrra og er um að ræða mesta sam-
drátt á ársgrundvelli allan lýðveld-
istímann. Mestur var samdráttur-
inn fyrstu þrjá mánuði ársins,
ríflega 9%, en svo rættist aðeins úr
málum undir árslok.
Samkvæmt Hagstofunni var
3,3% hagvöxtur á milli 3. og 4. árs-
fjórðungs í fyrra en hinsvegar er
hann að mestu tilkominn vegna
fjárfestingar í skipum og flugvélum
undir lok ársins fyrir ríflega 11
milljarða króna.
Hér er því ekki að ræða um var-
anlegan viðsnúning heldur vöxt
vegna einstaka fjárfestingar. Við
þetta bætist að Hagstofan segir að
leiðrétting útreikninganna um árs-
tíðabundna þætti ofmeti hagvöxtinn
á milli 3. og 4. ársfjórðungs í fyrra.
Þessi kippur í fjárfestingu í lok
ársins kemur í kjölfar algers hruns
fyrstu níu mánuði ársins. Sam-
kvæmt Hagstofunni dróst fjárfest-
ing saman um 50% á árinu. Það
sama gildir um aðra þætti þjóð-
arútgjalda en einkaneysla dróst
saman um 15% í fyrra. Samdráttur
samneyslunnar var þó mikið minni
eða rétt um 3%. Samtals drógust
þjóðarútgjöld saman um fimmtung
í fyrra.
Innflutningur minnkaði einnig
stórlega en hann dróst saman um
24%. Útflutningur jókst hinsvegar
um 6,2% og leiddi þessi þróun til
þess að verulegur afgangur varð af
vöru- og þjónustuviðskiptum. Þetta
eitt varð til þess að samdráttur í
landsframleiðslu var þrátt fyrir allt
umtalsvert minni en samdráttur í
þjóðarútgjöldum.
Tölurnar draga upp
dökka mynd
Það er því ekki björt mynd sem
blasir við þegar rýnt er í tölur
Hagstofunnar um landsframleiðsl-
una í fyrra. Helstu drifkraftar hag-
vaxtar eru máttlausir um þessar
mundir. Einkaneysla sem hlutfall
af landsframleiðslu var ríflega 50%
og hefur aðeins einu sinni mælst
jafn lítil síðustu þrjátíu ár en það
var árið 2002. Hlutfall fjárfestingar
er einnig lágt í sögulegu samhengi
en það var aðeins 14% í fyrra. Hag-
stofan bendir á að meðaltal þessa
hlutfalls hjá aðildarríkum Efna-
hags- og framfarastofnunarinnar
hafi verið 20% síðasta aldarfjórð-
ung.
Hinsvegar er hlutfall samneysl-
unnar af landsframleiðslu enn mjög
hátt, en það mældist 26% í fyrra.
Þetta er hærra hlutfall en síðustu
fimm ár samkvæmt Hagstofunni en
þau ár mældist hún há í sögulegu
samhengi.
Drifkraftar hagvaxtar á Ís-
landi sjaldan jafn máttlitlir
 Hagvöxtur fjórða fjórðungs í fyrra tilkominn vegna nokkurra skipa og flugvéla
Landsframleiðsla eftir ársfjórðungum 2004-2009
1. ársfj.
(Breyting*)
2. ársfj.
(Breyting*)
3. ársfj.
(Breyting*)
4. ársfj.
(Breyting*)
*Ársfjórðungsleg breyting, árstíðaleiðrétt
Verg landsframleiðsla, verðlag hvers árs
2004 2005 2006 2007 2008 2009
224.912 241.521 274.315 307.114 326.012 353.252
(7%) (2,6%) (1,2%) (-2,3%) (4,3%) (-4,2%)
225.049 254.999 290.207 326.461 364.102 375.943
(-0,4%) (0,3%) (1%) (8,9%) (-4,2%) (1,2%)
237.706 267.371 301.118 338.348 381.621 382.356
(1%) (5,1%) (3,7%) (3,6%) (3,8%) (-7,2%)
241.221 262.826 302.937 336.594 405.913 388.611
(2,7%) (-2,2%) (-0,5%) (-6,8%) (-1,6%) (3,3%)
Mesti samdráttur í landsfram-
leiðslu frá 1995 varð í fyrra.
Einkaneysla og fjárfesting eru í
sögulegu lágmarki, á meðan
hlutfall samneyslu er mikið.
Stuttar fréttir ...
● LÍFLEGT var á skuldabréfamark-
aðnum í gær og nam heildarveltan
tæpum 15 milljörðum. Fjárfestar
flykktust í óverðtryggð ríkisskuldabréf
en veltan með þau námu ríflega 11
milljörðum. Skuldabréfavísitala
Gamma fyrir óverðtryggð stóð þó nán-
ast í stað í viðskiptunum en hún hækk-
aði hins vegar um tæp 0,2% í við-
skiptum vikunnar. Verðtryggða
vísitalan lækkaði um 0,4% í gær en
vikulækkunin nam 0,2%.
Mikil skuldabréfavelta
● KÍNVERSK
stjórnvöld stefna
að því að hag-
vöxtur verði 8% í
ár. Þetta kom fram
í ávarpi Wen Jiaba-
os forsætisráð-
herra, til þing-
heims í Höll
alþýðunnar í gær.
Hinsvegar lýsti for-
sætisráðherrann
því yfir að stjórn-
völd myndu draga úr nýjum opinberum
framkvæmdum og varaði við því að
undirliggjandi hættur leynist í kínverska
bankakerfinu.
Meiri vöxt til frambúðar
Hann sagði einnig að þrátt fyrir að
Kína hafi verið fyrsta hagkerfið til þess
að rísa upp úr fjármálakreppunni þyrfti
meiri vöxt til þess að tryggja framgang
hagkerfisins til frambúðar.
Wen Jiabao ávarp-
ar þingheim í Höll
alþýðunnar.
Kínverjar þurfa meiri
hagvöxt að mati Jiabao
ARION banki
hefur tekið yfir
rekstur tveggja
stórra svínabúa,
Brautarholts á
Kjalarnesi og
Hýrumels í Borg-
arfirði.
Samkvæmt
upplýsingum frá
Arion banka voru
búin tekin yfir
vegna skuldavanda, en bankinn
gefur ekki upp um hversu háar
skuldir hafi verið að ræða. Sam-
kvæmt ársreikningi Brautarholts
fyrir árið 2008 námu skuldir 919
milljónum króna og voru 278 millj-
ónum króna hærri en eignir.
Ekki hefur verið ákveðið um
framhaldið í rekstri búanna, en þau
eru þó enn starfrækt sem fyrr.
ivarpall@mbl.is
Arion tekur
yfir svínabú
Grís Í eigu Arion.
 Skuldir Brautar-
holts námu tæpum
milljarði 2008
VIÐRÆÐUR eru hafnar um kaup
búlgarska bankans Central Coo-
perative á hlut Milestone í Stater
Banka í Makedóníu en Milestone á
91,71% hlut í bankanum. Central
Cooperative er dótturfélag
stærsta eignarhaldsfélags Búlg-
aríu, Chimimport. Á bankinn fyrir
tvo banka í Makedóníu, Sileks
Banka og Post Bank.
Hluturinn í bankanum er meðal
eigna í þrotabúi Milestone, fjár-
festingafélagi sem var í eigu
bræðranna Karls og Steingríms
Wernerssona. Hafa ýmsar eignir
komið fram í þrotabúinu, svo sem
gokart-bílar og vínekra í Make-
dóníu.
Rætt um
bankasölu