Morgunblaðið - 27.04.2010, Blaðsíða 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 2010
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
Á NÆSTU árum er gert ráð fyrir að
svonefndir vísindagarðar verði reist-
ir á lóð Háskóla Íslands.
Hugmyndin hefur raunar verið í
farvatninu allt frá árinu 2001, en ný-
lega var auglýst breytt deiliskipulag
sem gert var m.a. svo unnt sé að
framkvæma verkið í smáum skrefum
í ljósi árferðisins.
Hugmyndin að baki vísindagörð-
unum er sú að þar blómstri í sambúð
bæði háskólastarfsemi, rannsóknar-
stofnanir og hátæknifyrirtæki.
Fleiri rannsóknir stundaðar
„Þetta helgast meðal annars af því
að framhaldsnemendum fjölgar
mjög í háskólanum, bæði meistara-
og doktorsnemum, og því fylgir ann-
ars konar starfsemi,“ segir Eiríkur
Hilmarsson, framkvæmdastjóri vís-
indagarða. „Rannsóknarvirkni mun
því aukast á næstu árum sem kallar
á nýja aðstöðu og þá skapast tæki-
færi til að byggja vísindagarða.“
Hið nýja skipulag gerir auk þess
ráð fyrir að á hluta lóðarinnar verði
reist íbúðarhúsnæði fyrir Félags-
stofnun stúdenta. Að sögn Eiríks má
búast við að stúdentagarðarnir verði
sú framkvæmd sem fyrst verður ráð-
ist í, um leið og byggingarleyfi fæst.
„Hinsvegar er ekki gert ráð fyrir að
hægt verði að byggja húsnæði undir
vísindagarða á næstunni, það þarf að
rofa til á fasteignamarkaði til að það
sé raunhæft – en það kemur að því.“
Byggt í smáum skrefum
M.a. til að bregðast við þessari
stöðu, en einnig vegna breyttrar
hugmyndafræði að baki byggðinni,
er í nýja skipulaginu gert ráð fyrir
að byggingar verði smærri en áður
var áætlað og þær dreifðari um
svæðið.
Þannig er gert ráð fyrir að hæsta
byggingin verði um sjö hæðir, í stað
tíu hæða áður. „Við gerum ráð fyrir
að svona byggð rísi á nokkuð löngum
tíma. Það er hægt að áfangaskipta
þessu og byggja í smærri áföngum
svo þetta verði viðráðanlegra,“ segir
Eiríkur.
Vísindagarðar sem þessir þekkj-
ast víða erlendis og hafa gefið góða
raun, auk þess sem vísindagarðar í
smærri mynd eru nú bæði við há-
skólana á Akureyri og á Hólum.
Samnýting á mörgum sviðum
Eiríkur segir verkefnið afar
spennandi og mikill áhugi sé bæði
hjá HÍ og Reykjavíkurborg á að
koma því í framkvæmd.
„Fyrir hátæknifyrirtæki er mjög
mikilvægt að vera nálægt öflugum
háskóla því það er svo margt sem
hægt er að samnýta. Ekki bara hús-
næði heldur líka tækjakost og mann-
auð, þannig að fólk sem starfar hjá
slíkum fyrirtækjum kennir jafn-
framt við skóla og framhaldsnem-
endur framfleyta sér með vinnu
tengdri þeirra rannsóknum.“
Ný byggð við HÍ
 Breytt skipulag fyrir lóð þar sem reisa á vísindagarða og
stúdentaíbúðir  Háskólinn og hátæknifyrirtæki í sambúð
BYGGINGARLANDIÐ þar sem Vísindagarðarnir munu rísa er tæpir 70
hektarar og liggur frá Norræna húsinu að Eggertsgötu og frá húsi Íslenskr-
ar erfðagreiningar að Sæmundargötu. Áætlað byggingarmagn er allt að 70
þúsund m² fyrir Vísindagarðana og 13 þúsund m² stúdentagarðar.
Um 3000 manns munu starfa í Vísindagörðunum þegar þeir eru full-
byggðir og á stúdentagörðum verða byggðar 300-340 íbúðir. Meginhugmynd
skipulagsins er að skapa „borgarbrag“ með húsum, götum og torgum, hægri
umferð og kaffihúsum. Stefnt er að því að byggðin öll verði vottuð sem vist-
væn heild samkvæmt alþjóðlegum staðli (BREEAM). Verkefnið verður notað
sem kennslu- og rannsóknarverkefni við HÍ.
Vistvæn byggð með borgarbrag
Tillagan Horft til norðurs yfir lóðina. Á myndinni má sjá hvar nýja byggðin afmarkast af Sturlugötu, þar sem Nor-
ræna húsið og Askja standa, húsi Íslenskrar erfðagreiningar og stúdentagörðum við Eggertsgötu og Oddagötu.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„ÁHRIFIN gætu verið af stærðar-
gráðunni 10-20 milljarðar, hið
minnsta. Það skiptir máli fyrir alla
kröfuhafa á bankana, lífeyrissjóði
eins og aðra, að verðmæti banka-
skuldabréfa verði meiri en gert var
ráð fyrir,“ segir Arnar Sigurmunds-
son, formaður Landssamtaka lífeyr-
issjóða, um áhrifin af hækkandi
gengi skuldabréfa í gömlu bönkun-
um á stöðu lífeyrissjóða.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær hefur gengi skulda-
bréfa í Glitni margfaldast frá banka-
hruninu, hækkun sem skipt gæti
lífeyrissjóðina verulegu máli að
loknu uppgjöri þrotabúa bankanna,
þegar bréfin breytast í eign í bank-
anum sem rís á grunni hins gamla.
„Það eru auðvitað góð tíðindi fyrir
lífeyrissjóðina ef gömlu bankarnir
eru að koma betur út hvað varðar
virði gömlu skuldabréfanna. Það
sem ekki nýtist við skuldajöfnun
mun skila sjóðunum auknum verð-
mætum,“ segir Arnar og víkur því
næst að gjaldmiðlavarnarsamning-
um sjóðanna og föllnu bankanna.
Horft til stóru hluthafanna
Fjallað er um samningana í Rann-
sóknarskýrslu Alþingis vegna
hrunsins og metur Arnar niðurstöð-
ur hennar svo að þær styrki málstað
lífeyrissjóðanna gagnvart bönkun-
um, einkum þá skoðun að bankarnir
hafi gerst sekir um markaðsbrest
með því að hafa stuðlað að lækkun á
gengi krónunnar. Þar sé m.a. horft
til þáttar stóru hluthafanna.
Um miklar fjárhæðir sé að tefla.
„Ef gjaldmiðlavarnarsamningarn-
ir væru innheimtanlegir frá þeim
tíma sem bankahrunið var hefur það
verið metið svo að tapstaða lífeyris-
sjóðanna á þeim tíma, fyrir einu og
hálfu ári, væri 70 milljarðar í heild-
ina tekið hjá öllum þremur bönkun-
um [...] Stóra búbótin fyrir sjóðina
yrði auðvitað fólgin í því að ef þessar
kröfur skilanefnda bankanna yrðu
dæmdar ógildar í ljósi markaðs-
brests og annarra þátta. Það yrðu
auðvitað stóru tíðindin.“
Inntur eftir upphæðunum sem hér
um ræði áætlar Arnar að við skulda-
jöfnun sjóðanna á móti bönkunum
myndu um 40 milljarðar af 80 millj-
arða skuldabréfakröfu nýtast upp í
70 milljarða neikvæða stöðu vegna
gjaldmiðlaskiptasamninga.
„Það skiptir því miklu máli fyrir
sjóðina að verðmæti bankaskulda-
bréfanna hækki umtalsvert á næstu
misserum. Það skal tekið fram að
sjóðirnir hafa við ársuppgjör 2008 og
2009 gert ráð fyrir að samningarnir
verði gerðir upp með skuldajöfnun
og greiðslu miðað við vísitöluna sem
var í gildi við fall bankanna.“
Myndi þýða tugi milljarða
Samanlagt myndi ógilding krafna
á hendur lífeyrissjóðunum vegna
gjaldmiðilsvarnarsamninga og
hækkunin á gengi skuldabréfanna
því bæta afkomu sjóðanna um
nokkra tugi milljarða króna.
Eins og fram kemur á kortinu hér
fyrir ofan var áætluð raunávöxtun
lífeyrissjóðanna jákvæð um um það
bil 0,4% í fyrra. Til samanburðar
bendir Arnar á að áætlað sé að vax-
andi langlífi lífeyrisþega hafi kallað á
sem svarar 1% af heildareign sjóð-
anna við tryggingarlegt uppgjör
þeirra fyrir árið 2009.
Þá sé miðað við að langtímaraun-
ávöxtun sjóðanna þurfi að vera um
3,5% á ári til að halda í við þróunina,
en þessar tölur varpa ljósi á að
hversu þung högg bankahrunið
reyndist íslensku lífeyrissjóðunum.
Gæti þýtt tugi
milljarða fyrir
lífeyrissjóðina
 Hækkun skuldabréfa styrkir sjóðina
Eignir og ávöxtun
Heildareignir lífeyrissjóðanna eru
nú um 1.800 milljarðar sem er nær
sama fjárhæð og fyrir bankahrunið í
október 2008.
Ábati af hækkun á gengi banka-
skuldabréfa gæti numið allt 10
milljörðum króna í heild.
Ógilding krafna bankanna á hendur
sjóðunum vegna gjaldmiðilsvarnar-
samninga gæti skilað öðrum að
10-15 milljörðum.
Raunávöxtun lífeyrissjóðanna
(meðaltal)
2008 2009
-21,8%
+0,4%
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
FISKISTOFU höfðu um miðjan dag
í gær borist rúmlega 140 umsóknir
um leyfi til veiða á skötusel sam-
kvæmt umdeildu lagaákvæði sem
samþykkt var á þingi í vetur. Þessar
heimildir eru utan aflamarks.
Í reglugerð um veiðarnar kemur
fram að 500 tonnum af skötusel
verður úthlutað sérstaklega á þessu
fiskveiðiári gegn greiðslu 120 króna
á hvert kíló. Fyrir kíló af skötusel
hafa fengist um og yfir 600 krónur á
fiskmörkuðum í vetur.
Miðað við þann fjölda umsókna
sem lá fyrir í gær gætu um 3,5 tonn
komið í hlut hvers umsækjenda. Í
reglugerð kemur fram að ef um-
sóknir um aflaheimildir eru umfram
þær heimildir sem til ráðstöfunar
eru, skal Fiskistofa skipta því sem til
ráðstöfunar er jafnt á milli umsækj-
enda, enda hafi umsækjandi ekki
sótt um minna magn en því nemur.
Flestir frá Snæfellsnesi
og Vestfjörðum
Umsóknarfrestur um þessar
veiðiheimildir rann út á miðnætti í
nótt og getur fjöldi umsækjenda því
átt eftir að breytast. Samkvæmt
upplýsingum Fiskistofu eru flestar
þessar umsóknir fyrir báta með
heimahöfn á Vestfjörðum og Snæ-
fellsnesi, en einnig á Suðvesturlandi
og á Suðurlandi.
Fiskistofa annast úthlutun afla-
heimildanna eigi síðar en 3. maí.
Framsal aflaheimilda sem úthlutað
er á þennan hátt er óheimilt.
Margir vilja veiða skötu-
sel gegn sérstöku gjaldi
3,5 tonn gætu
komið í hlut hvers Sígild ævintýri
ásamt geisladiski
í hverjum mánuði.
Fyrsta bókin
á aðeins
kr!
A
R
G
H
!0
41
0
Skráðu þig á: klubbhusid.is
eða í síma 528-2000