Morgunblaðið - 29.05.2010, Blaðsíða 32

32 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. MAÍ 2010
Slagorð Samfylking-
arinnar í borgarstjórn-
arkosningunum er:
Vekjum Reykjavík!
Broslegt að flokkur
sem svaf á verðinum í
aðdraganda hrunsins
skuli velja sér þetta
slagorð. Samfó er
stærsta svefnherbergi
landsins. Þeir mættu
nú alveg byrja á því að
rumska sjálfir. Svo eru þeir með
svæfingalækni í forsvari. Sá gæi er
svo fær í sínu fagi að hann gæti talað
naut í svefn og jafnvel svæft það
svefninum langa. Þetta eru svefn-
pillurnar sem ætla að „vekja
Reykjavík.“ Einmitt. Þeir tala eins
og flokkur þeirra sé ekki í rík-
isstjórn. Þetta lið er ennþá allt stein-
sofandi á sínu vinstra græna eyra.
Þeir skilja ekki að Reykjavík er
vöknuð. Hroturnar í fjórflokknum
hafa vakið okkur. Stór hluti borg-
arbúa hefur opnað augun og er bú-
inn að fá uppí kok af svefndrukknum
fjórflokknum og öllum
hans innantómu svæf-
andi froðufrösum og er
tilbúinn að sýna það í
verki í dag. Þeir sem
þurfa virkilega að
vakna og rífa sig upp á
rassgatinu eru atvinnu-
stjórnmálamennirnir.
Glens er ekkert grín
Þegar ég heyrði
fyrst um framboð Jóns
Gnarrs og hans ís-
bjarnarblús hugsaði
ég: „Enn ein þvælan. Ekki meiri
dellu, takk fyrir. Ætlar þetta rugl í
Íslendingum engan enda að taka?
Það ætti að læsa alla þjóðina inní
búri í húsdýragarðinum með hinum
svínunum.“
En svo fór ég að skoða dæmið gal-
opnum huga. Á heimasíðu Besta
flokksins er að finna fjölmargt skyn-
samlegt og skemmtilegt, eins og t.d.
hugmynd Hrafns Gunnlaugs um að
flytja húsin í Árbæjarsafni í Hljóm-
skólagarðinn og lífga hann við, gera
listir að grunnþætti í skólastarfi,
o.s.frv., og svo er alvaran krydduð
með dágóðu spaugi, t.d. skotum á
femínistajafnrétti: „Við erum eini
flokkurinn á Íslandi sem er með þá
kröfu að næsti forseti Íslands verði
einhver þroskaheft kelling.“
Margt gott fólk er á lista Besta
flokksins, t.d. Einar Örn Ben, og ég
veit að þar fer ljónklár og hug-
myndaríkur framkvæmdamaður, þó
hann sé tónlistarmaður. Enginn þarf
að efast um að þetta fólk muni gera
sitt besta til að koma mynd á borg-
arómyndina. Eitt er víst að ljótari og
leiðinlegri getur hún varla orðið. Ég
vil mun frekar sjá spaugsamar ráð-
deildarsamar húsmæður og hús-
karla í borgarstjórn með brjóstvitið í
lagi en háalvarlega bannaglaða fé-
lagsvísindamenntaða talíbana og
hélaðar skýrslukynjagreinandi fem-
ínistabullur. Og hver segir að
greindur skapandi grínisti þurfi
endilega að verða verri borgarstjóri
en t.d. svæfingalæknir eða geimrétt-
arlögfræðingur?
Fjórflokkurinn er
kominn til að fara
Fólk er búið að horfa upp á VG og
Samfó í landsmálunum svíkja kosn-
ingaloforðin á færibandi og klúðra
öllu sem hægt er að klúðra eftir hrun
með fádæma klunnaskap, óheið-
arleika, heimsku, vanhæfni og land-
ráðatilburðum og fólk er búið að
horfa uppá bakhnífasirkus og óheil-
indi fjórflokksins í borginni og er
skiljanlega búið að fá æluna út um
báðar nasir. Hroki atvinnupólitíkus-
anna bætir ekki úr skák: „Við erum
ábyrgir fagmenn. Látið okkur al-
vöru proffana um að losa ykkur úr
ógöngunum sem við komum ykkur
í.“
Fjórflokkurinn er í fílabeinsturni
og hlustar ekki á fólk. Hann er
blindur og heyrnarlaus. Fjölfatl-
aður. Neitar að breyta vinnubrögð-
um sínum og reyta arfann í eigin
garði. Hann vinnur á móti fólkinu og
hefur gert sig að óvini þess númer 1.
Þess vegna varð Besti flokkurinn til.
Besti flokkurinn er í raun alfarið í
boði fjórflokksins. Þetta er faktískt
eini valkostur þeirra sem vilja gefa
fjórflokknum langt frí og ennþá
lengra nef. Fólk kýs tvíhöfðagæa til
að snýta fjórhöfða.
Lengi lifi leiðindin
Ef alvarlega þenkjandi fólk gæti
reynt að gleyma því eitt augnablik
að Jón Gnarr hafi húmor, sem virðist
stórhættulegt að hafa í dag, og
myndi lesa aðgerðaráætlun Besta
flokksins fordómalaust, þá sæi það
bestu og skemmtilegustu stefnu-
skrána sem boðið er upp á fyrir
þessar kosningar. Þó að stefnuskrár
stjórnmálaflokka séu þau plögg í
þessum heimi sem minnst er farið
eftir þá gefa þær engu að síður vís-
bendingu um það hvernig landið
liggur í viðkomandi flokki og á hvaða
nótum hann hugsar. Jón Gnarr er
frumlegur og frjór og vonandi kjark-
aður og kann að hugsa út fyrir
pappakassann, og því fyrirtaks
borgarstjóraefni í alla staði, þrátt
fyrir að hafa þann hræðilega galla að
vera fyndinn. Georg Bjarnfreðarson
er nú orðinn George Best. Það er al-
veg ástæðulaust fyrir fólk að vera
hrætt við nýtt blóð og nýja vendi í
borgarstjórn. Fjórflokkurinn þarf
ráðningu. Nýir vendir sópa ekki
bara best. Þeir flengja líka best.
Fjórflokkurinn bjó
til Besta flokkinn
Eftir Sverri
Stormsker » Jón Gnarr er frum-
legur og frjór og
vonandi kjarkaður og
kann að hugsa út fyrir
pappakassann, og því
fyrirtaks borgarstjóra-
efni í alla staði, þrátt
fyrir að hafa þann
hræðilega galla að vera
fyndinn. Sverrir Stormsker
Höfundur er tónlistarmaður.
Nú hefur komið fram
dapurleg tilraun stjórn-
enda lífeyrissjóðanna
til að skilgreina sig sem
þolendur í hruninu.
Hið rétta er að al-
mennir sjóðsfélagar
voru þolendur en ekki
stjórnendur. Stjórn-
endur sjóðanna gerðu
lífeyrissjóðina að ger-
endum í bankahruninu
á kostnað hins almenna sjóðsfélaga.
Það er átakanlegt að horfa upp á
þá sem bera ábyrgð á fordæmalausri
áhættusækni og peningamokstri í
svikamyllur skrúðkrimmanna ætla
að stilla sér upp við hlið okkar sjóðs-
félaga sem fórnarlömb. Það er alger-
lega siðlaust.
Stjórnendur sjóðanna voru ger-
endur í þessu máli. Þeir bera ábyrgð
lögum samkvæmt. Þeir fóru í partíin,
þeir létu plata sig, þeir sváfu á verð-
inum og engir aðrir. Ekki voru of-
urlaunin til að kvarta yfir því ábyrgð-
in var mikil við að stýra
eftirlaunasjóðum almúgans.
Hvað er ábyrgð? Hvar er ábyrgð-
in?
Það hafa komið fram spurningar
um hvort lífeyrissjóðirnir færu í
skaðabótamál við gömlu bankana. Sú
spurning kom fram á sínum tíma
þegar Vilhjálmur Bjarnason stefndi
stjórnendum Glitnis vegna sjálftöku
þeirra.
Nokkrir þaulreyndir lögmenn
töldu það hæpið þar sem lífeyris-
sjóðirnir áttu stjórnarmenn í bönk-
unum og þar af leiðandi komu að
ákvarðanatöku um lánveitingar
bankanna til tengdra aðila.
Sem dæmi sat Gunnar Páll, fyrr-
verandi stjórnarformaður Lífeyr-
issjóðs verslunarmanna, í stjórn og
lánanefnd Kaupþings í sameiginlegu
umboði stærstu sjóðanna.
Gunnar er líklega eini maðurinn
innan kerfisins sem tók ábyrgð á afar
óheppilegri stöðu sinni sem er ekkert
einsdæmi í sögu sjóðanna. Þeir eru
ófáir foringjarnir hjá aðilum vinnu-
markaðarins sem gegnt hafa ábyrgð-
arstöðum innan fjármálageirans. Ás-
mundur Stefánsson, fyrrverandi
forseti ASÍ, er líklega sá valdamesti í
dag.
Lífeyrissjóðirnir höfðu gríðarleg
ítök í bankakerfinu og í
fyrirtækjum útrás-
arvíkinganna. Stjórn-
endur sjóðanna fjár-
festu eins og engin væri
morgundagurinn í þeim
sýndarveruleika sem
settur var á svið fyrir
almenning. Þeir áttu
svo sannarlega sinn
þátt í að halda svika-
myllunni gangandi með
því að fjárfesta í botn-
lausri hítinni fram á síð-
asta dag, gegn betri vit-
und.
Þetta var gert í skjóli bankaleynd-
ar og þagnarskyldu.
Upplýsingar sem stjórnendur
sjóðanna höfðu aðgang að en almenn-
ingur ekki.
Sjóðirnir keyptu skuldabréfaút-
gáfur útrásarkrimmanna í stórum
stíl þó vitað væri að veldi þeirra væri
á stórskuldum byggt.
Eftir að hafa lesið útboðslýsingar á
skuldabréfaútgáfum Bakkavarar,
Exista, Símans og fleiri fyrirtækja
sést vel hversu glórulausar fjárfest-
ingar þetta voru.
Þetta sýnir að Bakkavararbræður
hefðu allt eins getað skrifað 5 millj-
arða á gulan post-it miða og lagt inn í
sjóðina sem skuldaviðurkenningu.
Post-it miðinn hefði líklega ekki
fengist skráður í kauphöllinni en
virði skuldabréfsins og post-it mið-
ans væri það sama í dag.
Höguðu stjórnendur lífeyrissjóð-
anna sér eins og meðvirkir alkóhól-
istar sem neituðu að horfast í augu
við drykkjuvandamál bankanna og
útrásarfyrirtækjanna eða spiluðu
þeir blindfullir með?
Vissulega voru einhverjir blekktir
en einhverjir hljóta að hafa haft vitn-
eskju um hvað var í gangi.
Þeir stjórnendur sem enn sitja við
ketkatlana segja auðvelt að vera vit-
ur eftir á sem er að nokkru leyti rétt
ef tekið er tillit til aðgangs sjóðselít-
unnar að upplýsingum sem almenn-
ingur hafði ekki, og hefur enn ekki
aðgang að í dag. Upplýsingar sem
auðvelt var að nálgast og stjórnum
sjóðanna bar skylda til að skoða ofan
í kjölinn áður en lán voru veitt eða
hlutabréf keypt.
Hver er krafa sjóðsfélaga til þeirra
sem þáðu boðsferðir, gjafir, tugmillj-
ónir í laun, bónusa, lúxusbíla og veiði-
ferðir?
Ef stjórnendur sjóðanna voru svo
grandalausir gagnvart því leikriti
sem sett var á svið fyrir almenning,
að þeir keyptu allt sem að þeim var
rétt, hljóta þeir í það minnsta að hafa
sýnt af sér stórfellda vanrækslu.
Sjóðsfélagar hafa aðgang að öllum
skuldabréfaútgáfum skráðum í
Kauphöll Íslands. Stjórnendur sjóð-
anna neita að gefa upp hversu mikið
þeir keyptu í þessum útgáfum.
Hver er ábyrgð þeirra, sem nú
þykjast þolendur, á gríðarlegum
skuldavanda heimilanna? Með glóru-
lausu fjármálasukki lífeyrissjóðanna
hafa ekki einungis réttindi sjóðs-
félaga verið skert heldur hefur gríð-
arleg eignaupptaka í fasteignum al-
mennings átt sér stað í formi
verðbóta verðtryggðra fast-
eignalána. Lífeyrissjóðirnir voru og
eru stærstu eigendur fasteignalána
og hafa síðan 2008 eignfært yfir 100
milljarða í formi verðbóta vegna
þeirra.
Steingrímur J. spyr hvar eigi að
taka peninga til að leiðrétta stökk-
breyttan höfuðstól húsnæðislána.
Svarið er einfaldlega að sækja þá
þangað sem þeir fóru.
Er lífeyriskerfið að skapa okkur
lakari lífsgæði í 40 ár til þess eins að
reyna að borga okkur hærri lífeyri í
nokkur ár eftir að vinnuskyldu lýk-
ur? Kerfið virðist ekki skilja að þessi
„hugsanlega“ hærri lífeyrir sem við
fáum fyrir áratuga verðtryggða há-
vaxtastefnu með kerfisbundnum
áföllum, kemur til með að senda okk-
ur eignalítil og stórskuldug á lífeyri.
Hvað verður þá eftir til lágmarks-
framfærslu eftir skuldir?
Stjórnendur sjóðanna 37 voru súr-
efnið fyrir bálköst skrúðkrimmanna,
eldiviðurinn var ævisparnaður al-
mennings.
Voru lífeyrissjóðirnir
þolendur eða gerendur?
Eftir Ragnar Þór
Ingólfsson » Voru stjórnendur
sjóðanna eins og
meðvirkir alkóhólistar
sem neituðu að horfast í
augu við drykkjuvanda-
mál bankanna eða
spiluðu þeir blindfullir
með?
Ragnar Þór Ingólfsson
Höfundur er stjórnarmaður í VR.
Sjómannahóf
laugardaginn 5. júní 2010
Radison Blu, Hótel Saga - Súlnasalur
Húsið opnað kl. 19.00
Fordrykkur
Borðhald hefst kl. 20.00
Matseðill:
Forréttur: Laxarúlla með steinseljurótarmauki,
silungarhrognum og sýrðum rjóma
Aðalréttur: Lambahryggsvöðvi ásamt meðlæti
Eftirréttur: Súkkulaði og jarðarberjasamleikur
Veislustjóri:
Björgvin Franz Gíslason
Skemmtikraftar:
Gissur Páll Gunnarsson, tenór ásamt Jónasi Þórir
Gunnar Þórðarson, tónlistarmaður
Hjörleifur Valsson, fiðluleikari
Óvænt söngatriði
Hljómsveitin Saga Klass leikur fyrir dansi
Miðaverð kr. 7.900.
Miðasala alla virka daga á Hótel Sögu
frá kl. 9-17 í síma 525 9932
e-mail: iris.tosti@radissonsas.com
Sjómannadagurinn