Morgunblaðið - 16.07.2010, Blaðsíða 18
18 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. JÚLÍ 2010
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Eftir viku verða niðurstöður álagsprófs evr-
ópska bankakerfisins birtar. Um er að ræða
próf sem ákveðið var að leggja fyrir 91 evr-
ópskan banka og standa vonir manna til að nið-
urstöðurnar verði til þess að endurreisa þverr-
andi traust á evrópskum bönkum. Hafa menn
horft til Bandaríkjanna í þessum efnum en
leiddar hafa verið líkur að því að niðurstöður
álagsprófa sem helstu fjármálafyrirtæki þar í
landi þreyttu í fyrra hafi verið mikilvægur liður í
að koma mörkuðum í eðlilegra horf.
Eins og Íslendingum ætti að vera kunnugt
eru álagspróf fjármálafyrirtækja ekki óskeikull
mælikvarði á stöðu þeirra, enda er það svo að
ýmsir hafa gagnrýnt forsendur evrópska prófs-
ins. Lítill styr stendur um að prófið geri ráð fyrir
mun minni hagvexti í Evrópu næstu tvö árin en
opinberar spár kveða á um. Hinsvegar eru uppi
efasemdaraddir um hvaða forsendur eru gefnar
fyrir þróun ávöxtunarkröfu á ríkisskuldabréf
evrusvæðisins í prófinu. Þannig herma fregnir
að einungis sé gert ráð fyrir að verð grískra rík-
isskuldabréfa muni falla um 17% til viðbótar við
það sem nú er og að verð spænskra ríkisskulda-
bréfa muni falla um 3%. Reyndar gætu bankar
komist undan því í prófinu að slík þróun hefði
veruleg áhrif á efnahagsreikning þeirra með því
að færa skuldabréfin til bókar á öðru en mark-
aðsvirði.
Sumir sérfræðingar hafa bent á að það væri
raunhæfara að prófið myndi fela í sér forsendur
sem hvíla á atburðarás í tengslum við greiðslu-
fall skuldsetts evruríkis. Alls ekki sé hægt að
útiloka slíkt enda endurspeglar til að mynda
skuldatryggingaálagið á gríska ríkið væntingar
um að helmingslíkur séu á greiðslufalli á næstu
fimm árum. Þar sem margir evrópskir bankar
eiga stórar stöður í grískum ríkisskuldabréfum
og skuldabréfum annarra illra staddra evruríkja
þá myndi slíkt valda verulegum skaða á efna-
hagsreikningi bankanna.
Stóra málið ekki til prófs
Bent er á í umfjöllun Reuters-fréttastofunnar
um prófið að það tekur ekki tillit til aðgengis
evrópskra banka að fjármagni. Margir telja það
vera stærsta vandamálið sem herjar á evrópska
bankakerfið. Hefði ekki komið til sértækra að-
gerða Evrópska seðlabankans á millibanka-
markaðnum er líklegt að hann hefði komist við
frostmark og fjármagnsflæði hefði gufað upp.
Aðgerðir seðlabankans hafa meðal annars falist
í litlum takmörkunum á endurhverfum verð-
bréfaviðskiptum. Það hefur meðal annars leitt
til þess að margir illa staddir bankar hafa orðið
háðir þessari líflínu seðlabankans.
Margir telja að mesta hættan sem steðjar að
evrópska bankakerfinu felist í þeirri atburðarás
sem mun eiga sér stað þegar seðlabankinn lætur
af þessum sértæku aðgerðum. Eins og fyrr seg-
ir þá tekur álagsprófið ekki til þess.
Álag án meiriháttar hamfara í Evrópu mælt
Niðurstöður álagsprófs evrópska bankakerfisins birtar eftir viku Forsendur prófsins taka hvorki
tillit til möguleikans á greiðslufalli evruríkis né meiriháttar takmörkunum á aðgengi að lausafé
Þetta helst ...
● Skuldabréfavísitala GAMMA lækkaði
um 0,15 prósent í viðskiptum gærdags-
ins. Verðtryggði hluti vísitölunnar lækk-
aði um 0,20 prósent og sá óverðtryggði
um 0,02 prósent. Velta á skuldabréfa-
markaði nam 3,96 milljörðum króna.
Úrvalsvísitala Kauphallarinnar hækk-
aði um 0,02 prósent í afar litlum við-
skiptum. Bréf Marels lækkuðu um 0,22
prósent. bjarni@mbl.is
Skuldabréf lækka
● Írsk stjórnvöld
þurfa að skera enn
frekar niður í út-
gjöldum eða þá
hækka skatta enn
meira ef þau eiga
að ná markmiði
sínu um að koma
fjárlagahallanum
niður í 3% af
landsframleiðslu
árið 2014. Þetta
kemur fram í nýrri skýrslu Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins um stöðu mála í írska
hagkerfinu. Sjóðurinn spáir nú 2,3%
hagvexti á Írlandi á næsta ári og 2,5%
vexti árið 2012. Þetta er umtalsvert
minni hagvöxtur en írsk stjórnvöld spá.
Gangi spá AGS eftir munu skatttekjur
stjórnvalda verða minni en áætlað er
og fjárlagahallinn þar af leiðandi meiri.
AGS vill meiri niður-
skurð á Írlandi
Brian Cowen
forsætisráðherra
● Kadeco, sem
margir þekkja und-
ir nafninu Þróunar-
félag Keflavíkur-
flugvallar, skilaði
rúmlega 170 millj-
óna króna hagnaði
á síðasta ári.
Rekstrartekjur
voru rétt rúmlega
einn milljarður
króna, en þar af
voru þjónustugreiðslur ríkissjóðs tæp-
lega 880 milljónir króna. Hreinn rekstr-
arhagnaður var rúmlega 90 milljónir
króna, og fjármagnsjöfnuður félagsins
var síðan jákvæður um 117 milljónir.
Kadeco rekur frumkvöðlasetur undir
nafninu Ásbrú, þar sem ýmis starfsemi
hefur fest rætur. Framkvæmdastjóri
Kadeco er Kjartan Þór Eiríksson og í
stjórn sitja Páll Sigurjónsson, Árni Sig-
fússon og Reynir Ólafsson.
Kadeco skilaði 170 millj-
óna hagnaði síðasta ár
Kjartan Þór Eiríks-
son, framkv.stjóri
yrði greiddur venjulegur tekjuskatt-
ur af ofantöldum liðum, en ekki fjár-
magnstekjuskattur.
Hreyfanleiki fjármagns
Tekið var tillit til þess við skýrslu-
gerðina að skattar á fjármagn mættu
ekki hækka of mikið, því fjármagn
væri „hreyfanlegt,“ fjármagnseig-
endur myndu einfaldlega færa eignir
sínar þangað sem skattar eru þeim
hagfelldari. Reiknað er með því að
tillögur AGS skili ríkinu 0,3% af
vergri landsframleiðslu í auknum
tekjum á ársgrundvelli.
Skattlagningu á
fyrirtæki verði breytt
Nefnd AGS leggur til að tekjuskattur nái til fleiri þátta
Morgunblaðið/Ernir
Mótmæli Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn er vægast sagt umdeildur í þjóðfélag-
inu. Hugmyndir hans um skattkerfisbreytingar hafa ekki fallið í kramið.
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
Mikilvægt er að gera breytingar á
skattaumhverfi lögaðila til að gera
það einfaldara og skilvirkara, segir
Julio Escolano, einn höfunda skýrslu
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um skatt-
kerfið á Íslandi.
Á meðal þess sem talið er til í
skýrslunni eru skattaleg meðferð af-
leiðusamninga, skilgreining á og
meðferð vaxta auk þess sem lagt er
til að reglum um hvenær eigi að færa
fjármagnstekjur og -tap af eignum
til bókar. Jafnframt er lagt til að
fjármagnstekjuskattur verði hækk-
aður í 20%, en hann er 18% í núver-
andi kerfi.
Mismunandi sýn á sama hlut
Misræmi er milli þess hvernig
skattalög annars vegar og reiknings-
skilastaðlar hins vegar skilgreina
ýmsa þætti í afkomu fyrirtækja. Es-
colano bendir á það að ekki liggi
sömu tölur til grundvallar skattlagn-
ingu og þess hversu mikill arður er
greiddur út úr fyrirtæki. Að sama
skapi eru fjármagnstekjur ekki
álitnar venjulegar tekjur með tilliti
til skattlagningar, auk þess sem
gengishagnaður vegna verðbreyt-
inga á gjaldeyri teljast sem vextir.
Hvorugt sé raunin í reikningsskila-
reglum.
Verði tillögur AGS að veruleika
Fyrirtækjaskattar
» AGS leggur til að fleiri fjár-
hagslegir þættir falli undir
tekjuskatt.
» Misjöfn viðmið eru notuð við
skattheimtu og við reiknings-
skil fyrirtækja.
» Kerfisbreytingin myndi skila
tekjuaukningu upp á 0,3% af
vergri landsframleiðslu.
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Til tíðinda dró í Kauphöll Íslands á þriðjudaginn
13. júlí síðastliðinn þegar velta með hlutabréf á að-
allista var núll krónur. Magnús Harðarson, for-
stöðumaður viðskiptasviðs hjá Kauphöllinni, segir
að síðustu vikur hafi verið með allra rólegasta
móti. Þar spili líklegast sumarleyfi og aðrir þættir
ákveðið hlutverk. „Síðastliðinn þriðjudagur er þó
ekki einstakur því það sama gerðist 12. febrúar
síðastliðinn. Þá var heldur engin velta með hluta-
bréf á aðallistanum,“ segir Magnús í samtali við
blaðið.
Daglegum viðskiptum í Kauphöllinni hefur eðli
málsins samkvæmt fækkað mjög mikið eftir hrun.
Í síðasta mánuði var meðalvelta daglegra við-
skipta 58 milljónir króna. Raunar hefur meðal-
velta hvers dags verið minni en 100 milljónir
króna að meðaltali í hverjum mánuði það sem af er
ári, að undanskildum janúar þegar hún var 175
milljónir. Frá hruninu haustið 2008 hefur miðgildi
meðalviðskipta á dag eftir mánuðum verið 112
milljónir króna.
Skuldabréfamarkaður lifnað við
Aðra sögu er hins vegar að segja af skuldabréfa-
markaðnum sem hefur lifnað hressilega við í kjöl-
far þess að hlutabréfamarkaðurinn nánast stöðv-
aðist. Í nóvember 2008 var meðaltal daglegra
viðskipta tæplega 4,7 milljarðar. Sú velta hefur
margfaldast á síðustu 18 mánuðum, og hefur num-
ið á bilinu 9-16 milljarðar á dag að meðaltali í
hverjum mánuði.
Sumardoði í höllinni
Velta með hlutabréf á aðallista Kauphallar Íslands
var nákvæmlega engin síðastliðinn þriðjudag
Morgunblaðið/G.Rúnar
Kauphöll Íslands Hlutabréfaviðskipti eru með
allra minnsta móti þessa dagana.
Lagt er til að eig-
endur óveð-
tryggðra krafna í
bú Eikar fast-
eignafélags eign-
ist 90% hlut í fé-
laginu. Hagnaður
að fjárhæð 151
milljón króna var
á fyrri hluta árs-
ins samanborið
við 334 milljóna
króna tap á sama tímabili ársins
2009.
Í tilkynningu frá Eik kemur fram,
að áreiðanleikakönnun á félaginu sé
lokið og helsta niðurstaða könn-
unarinnar sé að lagt er til að kröfu-
hafar óveðtryggðra krafna, að verð-
mæti um 3 milljarðar, eignist 90
prósenta hlut í félaginu. Gangi það
eftir mun núverandi eigandi, Ís-
landsbanki, halda 10 prósenta hlut í
félaginu. Samkvæmt drögum að
óendurskoðuðu sex mánaða árs-
hlutauppgjöri Eikar voru leigu-
tekjur á fyrri hluta ársins tæplega
803 milljónir og drógust saman um
70 milljónir frá sama tímabili síð-
asta árs, helst vegna lækkunar
leiguverðs á markaði og afsláttar
sem veittur var viðskiptavinum fé-
lagsins til þess að mæta erfiðum
rekstrarskilyrðum hjá þeim. Fjár-
festingareignir félagsins námu 19,5
milljörðum þann 30. júní og jukust
því um 106 milljónir frá áramótum.
Kröfuhaf-
ar eignast
90% í Eik
Banki Eik rak m.a.
fasteignir fyrir
Kaupþing.
Hagnaður það sem af
er ári nam 151 milljón
!"# $% " &'( )* '$*
+,,-./
+00-12
++.-+1
,+-+3,
+.-0/,
+4-13
++1-24
+-2./,
+0/-.3
+31-4+
+,2-,2
+0.-+.
++.-3,
,+-,+/
+.-.
+4-1..
++1-4.
+-2.02
+03-3
+30-53
,+2-/501
+,2-3,
+0.-43
++.-01
,+-,14
+.-.30
+4-0/0
++0-5,
+-/5,/
+04-53
+30-/.