Fréttablaðið - 21.12.2011, Qupperneq 29

MIÐVIKUDAGUR 21. desember 2011 29
Þegar Framtakssjóður Íslands var stofnaður í desember
2009, fyrir tveimur árum, var
staðan í íslensku atvinnulífi um
margt sérstök. Fjölmörg fyrir-
tæki höfðu lent í verulegum erfið-
leikum og leystu bankarnir þau
til sín. Það var ljóst að eignarhald
banka á atvinnu fyrirtækjum yrði
aldrei til frambúðar og nauðsyn-
legt að skapa farveg fyrir eðli-
legt eignarhald. Fjár festar,
meðal annars lífeyrissjóðir,
voru illa brenndir af hruninu og
almenningur hafði misst tiltrú
á hlutabréfamarkaði. Við þessar
aðstæður ákváðu 16 lífeyrissjóð-
ir að stofna Framtakssjóðinn, sem
hefði það að markmiði að fjárfesta
í íslenskum fyrirtækjum sem eiga
sér vænlegan rekstrar grundvöll.
Markmiðið var að byggja upp
öflug fyrirtæki og um leið skila
góðri ávöxtun til fjárfesta. Það er
ekki markmið Framtakssjóðsins
að eiga fyrirtæki til lengri tíma,
þvert á móti á Framtakssjóðurinn
að selja eignarhluti sína að hluta
eða öllu leyti innan nokkurra ára,
eða þegar hlutverki hans er lokið,
meðal annars með skráningu á
hlutabréfamarkað.
Góð tækifæri – góður árangur
Það er lykilatriði í starfsemi
Framtakssjóðsins að ná góðri
ávöxtun á það fjármagn sem
bundið er í sjóðnum og er að
mestu í eigu almennings í land-
inu og ná þannig til baka hluta
þeirra fjármuna sem töpuðust við
hrunið. Sjóðurinn er 54 milljarðar
að stærð og hefur þegar fjárfest
fyrir um 60% af þeirri fjárhæð í
8 fyrirtækjum. Nálgun Framtaks-
sjóðsins í fjárfestingum er ólík
því sem áður tíðkaðist því sjóður-
inn tekur virkan þátt í stjórnun
og stefnumótun þeirra fyrirtækja
sem hann fjárfestir í. Áhugavert
er að skoða þrjú dæmi um þann
árangur sem náðst hefur;
● Framtakssjóðurinn kom að
fjárhagslegri endurskipulagn-
ingu Icelandair Group sum-
arið 2010 með kaupum á tæp-
lega 30% hlut í félaginu fyrir
um 3,6 milljarða króna sem var
hlutafjáraukning í fyrirtækinu.
Margir hafa gleymt því að þá
var félagið mjög skuldsett og í
rekstrarvanda samhliða óvissu
í tengslum við eldgos. Vitnað
var í Warren Buffett að hann
keypti ekki hlut í flugfélögum
og haldinn sérstakur umræðu-
fundur þar sem þessi fjár-
festing var gagnrýnd. Fram-
takssjóðurinn seldi 10% hlut í
nóvember fyrir um 2,7 millj-
arða króna og hefur þannig nú
þegar skilað til baka til eigenda
þremur fjórðu hlutum fjárfest-
ingarinnar. FSÍ heldur eftir
19% hlut sem er nú að mark-
aðsvirði um 5 milljarðar króna.
● Icelandic Group, sem er sölu- og
framleiðslufyrirtæki sjávaraf-
urða, hefur verið endurskipu-
lagt og erlendar eignir seldar
fyrir um 41 milljarð króna á
árinu 2011. Í stað fyrirtækis í
miklum rekstrarerfiðleikum,
stendur eftir öflugt fyrirtæki,
sem er vel í stakk búið til að
þjóna íslenskum sjávarútvegi,
með um 80 milljarða króna
veltu, sterka eiginfjárstöðu og
starfsemi á Íslandi, í Evrópu og
Asíu.
● Að lokum má nefna að Húsa-
smiðjan hefur nú verið seld
í opnu söluferli til öflugrar
danskrar verslanakeðju,
Bygma. Það er ánægjulegt
að sjá erlendan aðila kaupa
íslenska verslunarkeðju og
mun það verða starfsfólki fyr-
irtækisins og almenningi til
hagsbóta. Með sölu á Húsa-
smiðjunni hefur tekist að
bjarga verð mætum og atvinnu
starfsfólks, auk þess að fá öfl-
ugan erlendan aðila til að fjár-
festa í byggingavörumark-
aðnum hér á landi með auknu
vöruframboði og samkeppnis-
hæfu verði.
Vandaðir stjórnarhættir
Framtakssjóðurinn á nú umtals-
verðan eignarhlut í 7 fyrirtækjum
þ.e. SKÝRR, Vodafone, N1, Plast-
prent, Promens, Icelandair Group
og Icelandic Group. Alls sitja 18
einstaklingar í stjórnum fyrir-
tækja á vegum Framtakssjóðsins,
10 konur og 8 karlar. Þessir ein-
staklingar hafa víðtæka reynslu
úr íslensku atvinnulífi og þeirra
hlutverk er að vinna að hagsmun-
um viðkomandi fyrir tækja, setja
skýr rekstrar markmið og fylgja
þeim eftir.
Strangar kröfur eru gerðar um
stjórnarhætti í öllum félögum og
markmiðið að fyrirtækin séu þar
í fararbroddi í íslensku atvinnu-
lífi. Áhersla er lögð á gegnsæi og
upplýsingagjöf og eru árshlutaupp-
gjör og ársreikningar birtir á vef
Framtakssjóðsins.
Á næstu þremur árum er stefnt
að því að um 90% af núverandi
eignum Framtakssjóðsins verði
skráð á hlutabréfamarkað sem
mun hafa mikla þýðingu fyrir
almenning og fjárfesta. Fjármun-
um sem fást við sölu eigna er skil-
að til eigenda sjóðsins en ekki end-
urfjárfest í nýjum verkefnum.
Höldum áfram
Framtakssjóður Íslands og
lífeyris sjóðirnir hafa á síðustu
tveimur árum tekið virkan þátt í
uppbyggingu íslensks atvinnulífs.
Þar hefur vel tekist til og mikil-
vægt fyrir lífeyrissjóðina að sýna
áfram framtak og forystu við upp-
byggingu atvinnulífsins samhliða
því að byggja upp hlutabréfa-
markað, aflétta gjaldeyrishöftum
og koma eignarhaldi fyrirtækja
út úr bankakerfinu. Jafnframt
þarf að tryggja það að trúverðug-
leiki skapist á hlutabréfamarkaði,
samþjöppun verði ekki of mikil
og aldrei endurtaki sig þeir við-
skiptahættir sem tíðkuðust hér á
landi á árunum 2003-2008. Höld-
um áfram á árinu 2012. Það er enn
mikið verk að vinna.
Framtaks er þörf
Fjármál
Þorkell
Sigurlaugsson
stjórnarformaður
Framtakssjóðs Íslands
Sóknarnefnd Selfosskirkju og prestar gerðu nýverið með sér
samþykkt þar sem skýr afstaða
er tekin gegn kynferðisbrotum.
Í samþykktinni eru vinnureglur,
eins konar tékklisti, fyrir presta
og sóknarnefnd.
Vinnureglunum er ætlað að
tryggja að málefnið sé á dagskrá
hjá þeim sem að kirkjustarfinu
standa en sé ekki aðeins innantóm
viljayfirlýsing eða tímabundið
átaksverkefni. Kirkjan heldur utan
um fjölbreytta starfsemi, helgi-
hald, sálgæslu, barna- og æsku-
lýðsstarf, kóra- og menningarstarf
sem telur marga tugi þátttakenda í
hverri viku. Utanumhaldið þarf að
rækja af festu og ábyrgð því kirkj-
an verður að vera öruggur staður
fyrir fólk.
Kirkjan sé öruggt skjól
Vinnureglurnar leggja þær skyld-
ur á sóknarnefnd og presta að
tryggja starfsfólki árlega fræðslu
um kynferðisbrot, sömuleiðis
fræðslu í barna- og æskulýðsstarfi
kirkjunnar og á fundum með for-
eldrum á hverjum vetri. Lögð er
áhersla á að þau sem ráðin eru
til starfa hjá kirkjunni hafi ekki
gerst sek um kynferðisbrot. Þá
er í samræmi við það kveðið á
um að þau sem uppvís hafi orðið
að kynferðis brotum, hvort heldur
það snýr að lögum eða starfs- og
siðareglum kirkjunnar, skuli að
jafnaði ekki annast athafnir innan
veggja Selfoss kirkju.
Hér er fest í sessi sú vinnuregla
að upplýst umræða fari fram
meðal forsvarsmanna kirkjunnar
hvaða athafnir fari þar fram og
hverjir annist þær. Fráleitt myndi
teljast að kennari sem vikið hefði
verið úr starfi vegna kynferðis-
brota gegn nemanda sínum tæki
síðan að sér stundakennslu í þeim
sama skóla í kjölfarið.
Fögnum framtakinu
Biskup Íslands hefur fagnað frum-
kvæði sóknarnefndar og presta
Selfosskirkju í því að marka sér
stefnu í kynferðisbrota málum.
Jafnframt setti hann fram athuga-
semdir sem óvænta athygli hafa
fengið í fjölmiðlum. Í athuga-
semdunum er talið vafa undirorpið
hvort sóknarnefnd og prestar geti
meinað ákveðnum prestum að ann-
ast athafnir í kirkju. En saga yrði
það til næsta bæjar ef nota ætti
starfsreglur kirkjunnar til að opna
leið þeirra í kirkju sem uppvísir
hafa orðið af kynferðisbrotum til
að annast þar athafnir og mæta
jafnvel fórnarlömbum sínum. Þá
hefur sú sama kirkja of lítið lært
af erfiðri umræðu síðustu mánaða
og missera.
Ekki verður efast um heimild
sóknarnefndar, sem er í forystu
safnaðarins og er umráðandi
kirkju og safnaðarheimilis, til að
setja sér vinnureglur og marka
stefnu gegn kynferðisbrotum í
samráði við prestana. Þá hlýtur og
að vera mikilvægt fyrir söfnuð inn
að vita hver afstaða þeirra presta
sem umsjón hafa með daglegu
kirkjustarfi og barna- og æsku-
lýðsstarfi er til kynferðisbrota.
Fögnum framtakinu, stöndum
saman gegn kynferðisbrotum og
sjáumst í Selfosskirkju!
Skýr afstaða í Selfosskirkju
gegn kynferðisbrotum
Trúmál
Óskar Hafsteinn
Óskarsson
prestur í Selfosskirkju
Ninna Sif
Svavarsdóttir
prestur í Selfosskirkju
Grímur
Hergeirsson
lögmaður og
sóknarnefndarmaður