Saga - 2004, Page 16

— Hver sýnist þér annars vera staða sérgreinar þinnar, hagsögunnar, nú
um stundir?
Hagsaga er vissulega mun vinsælla fag nú en hún var þegar ég hóf
að starfa á þeim vettvangi á sínum tíma. En vinsældir hennar hafa
dalað nú á allra síðustu árum, vegna aukinna vinsælda póst-
módernískrar nálgunar að sögulegum viðfangsefnum. Þeir sem að-
hyllast slíka nálgun álíta að hagsagan sé of bundin hagtölum og töl-
fræði en slík gögn eru í þeirra augum aðeins tilbúnar afurðir
mannshugans (mental constructs). Ef út í það er farið er auðvitað rétt
að öll töluleg gögn eru tilbúnar afurðir mannshugans. Þau eru bara
eins og hver önnur sagnfræðileg heimild. En ég held að þessi póst-
móderníska nálgun sé aftur á undanhaldi. Fólk vill að sagnfræði-
rannsóknir skili einhverjum niðurstöðum, jafnvel þótt það hafni
þeim síðan. Það er ekki það sem póstmódernistar gera; þeir hræra
fram og aftur í hlutunum og skrifa eins konar bókmenntalegar rök-
fræðiæfingar og skilja lesandann eftir litlu nær. Það er vissulega
hægt að hafa vissa ánægju af að lesa sagnfræðitexta sér til afþrey-
ingar en ég held að flestir sem lesa slíka texta beri með sér þá von
að þeir geti dregið einhvern lærdóm af lestrinum. „Hvað hefði ver-
ið rétt að gera?“ — Slíkar vangaveltur eru dæmigerðar fyrir við-
brögð sem ég hef fengið við skrifum mínum.
— Þú hefur þá ákveðnar skoðanir á því hvert eigi að vera hlutverk sagn-
fræðinga?
Já, ég hef það. Þeir sem stunda sagnfræðirannsóknir og -skrif eiga
að leggja metnað sinn í að vera eins hlutlausir og nákvæmir og
hægt er, að teknu tilliti til ófullkomleika mannlegs samfélags. Þeir
ættu aldrei að skrifa í vondu skapi. Sagnfræðileg vandamál eiga sér
iðulega mjög djúpar rætur. Að fást við þau er eins og að grafa upp
gamalt ólífutré sem hefur dreift rótum sínum um allt; það er erfið-
is- og þolinmæðisstarf. Maður á alltaf að reyna að komast eins
nærri því og unnt er að lýsa sannleikanum eins og hann birtist
manni.
MENN ÆTTU ALDREI AÐ SKRIFA Í VONDU SKAPI16
Saga 2004 - NOTA 1.12.2004 9:40 Page 16