Saga - 2004, Síða 77

horfði ungur og bjartsýnn maður fram á veg með þá ósk í huga að
vilji Guðs yrði í lífi hans. Guðsmynd hans virðist þó slík að hann
geri ekki fyrirvaralaust ráð fyrir því að vilji Guðs feli það í sér sem
sé honum sjálfum fyrir bestu að hans eigin mati. Kann það að
benda til þess að Guð hafi einkum verið agandi og hirtandi í aug-
um hans á þessu skeiði ævinnar.70 Á unga aldri hefur honum þá
verið hinn huldi Guð (Skaparinn) ofar í huga en hinn opinberaði,
kærleiksríki Guð (Faðirinn). Sé þetta rétt hefur hann öðlast jákvæð-
ari afstöðu til guðdómsins síðar á ævinni þótt spennan milli hins
hulda og opinberaða Guðs haldist eigi að síður út ævina. Þegar hef-
ur verið bent á að sjálfsgagnrýni og syndavitund Hálfdánar hafi
aukist fyrir áhrif Heinrichs Zschokkes. Þessi þróun kemur glöggt
fram í afmælisfærslunni frá 1857. Má enda telja eðlilegt að þessar
kenndir vaxi í takt við dýpkaða sýn á guðdóminn og aukna tilfinn-
ingu fyrir nálægð hans.
Á næsta ári, 1858, kvað við líkan tón þótt guðsmyndin sé þá
hefðbundnari og trúfræðilegri miðað við þá tilfinningalegu spennu
sem hún einkenndist af árið áður. Nú ákallaði Hálfdán hinn þríeina
Guð í anda hinnar postullegu trúarjátningar, þar sem rætt er um
Guð sem föður, son og heilagan anda. Árið eftir líkti Hálfdán sálu
sinni við kvakandi fugl en það er algeng líking fyrir sál mannsins í
trúarlegu táknmáli. Þá virðist guðssamband hans mjög tilfinninga-
legs eða andlegs eðlis þar sem hann ræðir um að „augu sálar sinn-
ar“ líti til Drottins.71 Má líta svo á að Hálfdán nálgist hér að mega
kallast dulhyggjumaður þótt dulhyggja hans sé hófstillt og án öfga.
Gætir þar sýnilega áhrifa frá píetismanum. Í lok færslunnar kom
Hálfdán inn á kjör manna handan dauðans og greip hann þar til út-
valningarhugtaksins sem honum var tamt eins og kemur meðal
annars fram í sorgarvinnu hans við dauða ástvina.72
Á afmælisdaginn 1860 kvað við annan og „úthverfari“ eða sam-
félagslegri tón. Í þetta sinn varð Hálfdáni sérstaklega hugsað til
ábyrgðar sinnar og skyldna í þessum heimi. Við þetta tækifæri stóð
honum fyrir hugskotssjónum að sköpun hans eða fæðing og 59 ára
dvöl í þessum heimi sem skyni gædds manns væri skuldbindandi
A F M Æ L I S H A L D O G S J Á L F S V I T U N D 77
70 Undir ævilokin gekk sr. Hálfdán út frá því að bölið eða „hið sorglega“ gæti
verið Guði þóknanlegt og mönnunum „nauðsynlegt“. Sama heimild,
28.2.1864.
71 Sama heimild, 28.2.1859. — Biedermann, Symbollexikonet, bls. 134–135.
72 Lbs. Lbs. 2729 8vo. Minnisbók, 28.2.1859. Sjá og sömu heimild, 28.2.1863.
Saga 2004 - NOTA 1.12.2004 9:40 Page 77