Morgunblaðið - 26.02.2011, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 2011
Áður en ég kom hafði ég ákveðna ímynd af Ís-lendingum sem hinni fullkomnu þjóð en ég hefséð núna að þeir eru ekkert betri eða verri en
aðrir. Fólk er alls staðar eins,“ segir hin 24 ára Liene
um upplifun sína af íslensku samfélagi.
Liene er frá Riga í Lettlandi og flutti fyrst til Ís-
lands þegar hún var 19 ára. Hún hafði engar sér-
stakar fyrirætlanir í fyrstu, var bara ung og vildi
breyta til. Hún fékk strax vinnu við ræstingar, þar
sem hún vann án ráðningarsamnings 8 klst. vinnudag
5 daga vikunnar fyrir 100.000 kr. á mánuði.
„Ég vissi ekki neitt hvað ég vildi eða hvað ég var að
gera hér og ég skildi ekki neitt. Ef það væri komið
svona fram við mig í dag myndi ég vita betur og gera
eitthvað í því.“ Liene fór aftur heim til Lettlands 2008,
til að vera með móður sinni, en hún var komin með ís-
lenskan kærasta og í janúar 2010 ákvað hún að koma
aftur til Íslands með gjörbreytt hugarfar að eigin sögn.
„Núna er ég með í samfélaginu og með markmið. Ég
er að læra íslensku, ég fylgist með fréttum, á gott sam-
band við tengdafjölskylduna mína sem hefur tekið mér
opnum örmum og hjálpað mér mjög mikið og ég er að
spara peninga því ég ætla að fara í Háskólann,“ segir
Liene sem stefnir á að verða kennari.
Erfitt að þurfa að biðja um hjálp
Að samlagast íslensku samfélagi hefur þó alls ekki
verið svo auðvelt, þrátt fyrir staðfestu Liene. „Ég hef
alltaf hugsað að peningar séu ekki svo mikilvægir í líf-
inu. En þegar þú átt í fyrsta skipti enga þá skilur þú að
þú þarft einhvern veginn að fá mat,“ segir Liene sem
var lengi atvinnulaus þar til hún fékk aftur starf við
ræstingar, þó aðeins í 53% starfshlutfalli. Fjarri því
draumastarfið, en Liene segist þó þakklát.
„Nú vinn ég mér allavega inn eigin peninga en fæ þá
ekki bara frá ríkinu,“ segir Liene og bætir því við að
henni hafi þótt mjög erfitt að þurfa að ganga á milli
stofnanna og biðja um hjálp, því það hafi hún aldrei
upplifað heima í Lettlandi.
Og Liene hefur verið dugleg að nýta sér þau virkni-
úrræði sem Vinnumálastofnun býður upp á. Meðal ann-
ars hefur hún sótt þrjú íslenskunámskeið og er á leið á
það fjórða, enda talar hún mjög fína íslensku þótt hún
segi hana erfiða. „Ef þú vilt aðlagast samfélaginu verð-
ur þú að tala íslensku og þú sýnir líka ákveðna virðingu
með því að læra tungumálið, finnst mér.“
Því miður hefur Liene sjálfri ekki alltaf verið sýnd
virðing hér á landi. Hún hefur fengið að heyra at-
hugasemdir um að hér séu „allt of mikið af útlend-
ingum“ en það sem sveið þó mest var þegar hún heyrði
samstarfskonu sína fussa yfir að hún talaði ekki ís-
lensku. „Þá var ég búin að vera hér í eitt ár og það er
ekki svo auðvelt að læra málið. Ég var svo reið að hún
skyldi segja þetta, því ég var viss um að ég talaði fleiri
tungumál en hún,“ segir Liene sem talar lettnesku,
rússnesku og ensku reiprennandi og nú hefur íslenskan
bæst við. Hún rekur sig auk þess ítrekað á það að Ís-
lendingar vita ekki nokkurn skapaðan hlut um heima-
land hennar. „Oft veit fólk ekki einu sinni hvar Lettland
er. Ég varð mjög hissa því ég hef alltaf vitað hvar Ís-
land er alveg síðan í barnaskóla, þegar kennarinn
kenndi okkur um eldfjallið Heklu.“
Útlendingar alls engin ógn
Á heildina segist Liene þó hafa mjög jákvæða upp-
lifun af íslensku samfélagi og Íslendingum, sem séu upp
til hópa vingjarnlegir. Hinsvegar segist hún telja að
margir hafi ekki áttað sig á því enn að innflytjendur séu
varanlegur hluti af íslensku samfélagi.
„Ég borga líka skatta og legg mitt til samfélagsins.
Ég held að ef allir útlendingar hér myndu pakka sam-
an og fara burt þá myndi efnahagskerfið hér hrynja
því margar atvinnugreinar, eins og fiskvinnsla, eru
háðar þeirra framlagi. Útlendingar eru engin ógn, við
vinnum öll saman að því að ná Íslandi út úr þessari
kreppu sem það er í núna.“ una@mbl.is
Lærðist að Íslendingar
eru ekki fullkomnir
Liene Alekse frá Lettlandi
Morgunblaðið/Sigurgeir S
Metnaðarfull Liene er að safna fyrir háskólanámi.
1996 2002 2007 2010
Konur
KarlarKynjahlutfall innflytjenda
62%
38%
56%
44%
42%
58%
49%
51%
85,1%8,2%
0,7% 6%
Mannfjöldi eftir uppruna
Enginn erlendur bakgrunnur Innflytjendur
2. kynslóð innflytjenda Erlendur bakgrunnur
staðreynd
Launasjóður fræðiritahöfunda auglýsir eftir umsóknum um starfslaun úr
sjóðnum sem veitt verða frá 1. júní 2011.
Rétt til að sækja um laun úr sjóðnum hafa höfundar alþýðlegra fræðirita, handbóka,
orðabóka og viðamikils upplýsingaefnis á íslensku. Meginhlutverk Launasjóðs
fræðiritahöfunda er að auðvelda samningu bóka, og verka í stafrænu formi, til eflingar
íslenskri menningu. Starfslaun eru að jafnaði veitt til hálfs árs, en heimilt er að veita
þau til allt að þriggja ára. Þeir sem hljóta starfslaun úr sjóðnum skulu ekki gegna
föstu starfi meðan á starfslaunatímanum stendur. Starfslaun miðast við núgildandi
kjarasamning Félags háskólakennara.
Nánari upplýsingar og umsóknareyðublað er að
finna á www.rannis.is
Launasjóður fræðiritahöfunda
Umsóknarfrestur er til 28. mars 2011
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
s
k
h
ö
n
n
u
n
Laugavegi 13, 101 Reykjavík
sími 515 5800, rannis@rannis.is
www.rannis.is
Hlutverk Rannís er að veita faglega aðstoð og þjónustu við undirbúning og
framkvæmd stefnu Vísinda- og tækniráðs. Rannís er miðstöð stuðningskerfis vísinda-
og tæknisamfélagsins og hefur umsjón með opinberum samkeppnissjóðum s.s.
Rannsóknasjóði og Tækniþróunarsjóði. Rannís sér um greiningu á rannsóknum og
nýsköpun og gerir áhrif þeirra á þjóðarhag sýnileg. Rannís er miðstöð upplýsinga og
miðlunar alþjóðasamstarfs vísinda- og tæknisamfélagsins.
Auglýsing um starfslaun
undir að kerfið sé gott og skrif-
finnska minni en hann eigi að
venjast. „Þú þarft ekki að standa í
röð í fjóra klukkutíma og fá
stimpla á hundrað mismunandi
stöðum.“ Hinsvegar segir hann ís-
lenskunámið erfitt, ekki síst í ljósi
þess að Íslendingar séu einum of
viljugir að tala alltaf við hann á
ensku. „Ég veit þeir vilja bara
auðvelda manni lífið, en þá geng-
ur líka hægar að læra íslenskuna,
svo það er erfitt að velja á milli.“
Pólverjar ekki samheldnir
Þrátt fyrir atvinnuástandið
hafa þeir báðir bjartar væntingar
til framtíðar. Tomasz stefnir á
meira nám og að læra íslenskuna
betur, sem hann er sannfærður
um að muni hjálpa. Hann segist
auk þess hafa þá hugmynd í koll-
inum ásamt vini að stofna kannski
fyrirtæki um tölvuviðgerðir.
Athafnasemin virðist þeim báð-
um í blóð borin því Jakub rak um
tíma bar hér á landi, sem hann svo
seldi, en hann íhugar að opna
kannski eigin stað aftur. „Pólverj-
ar finna alltaf leiðir til að lifa af og
koma sér vel fyrir, hvar sem þeir
eru í heiminum,“ segir hann.
Að vinnunni undanskilinni segja
þeir að bankahrunið á Íslandi hafi
í raun ekki haft mikil áhrif á líf
þeirra né dregið úr löngun þeirra
til að vera hér. „Svo lengi sem þú
notar launin þín eða atvinnuleys-
isbæturnar innan Íslands þá skipt-
ir þetta ekki svo miklu máli, lífs-
kjörin eru samt góð. En það er
erfiðara fyrir þá sem senda launin
til fjölskyldu sinnar úti.“
Pólverjar eru langfjölmennasti
hópur innflytjenda á Íslandi, rúm
38% og yfir 10.000 talsins. Jakub
og Tomasz segja þó að samfélag
pólskra á Íslandi sé fremur dreift
og þeir haldi sig til hlés en leggi
sig ekki fram við að tengjast. „Í
rauninni er miklu auðveldara að
kynnast Íslendingum heldur en
öðrum Pólverjum, enda eru flestir
vinir mínir íslenskir,“ segir Jakub.
Bara jákvæð reynsla
Erfiðlega gengur að fá þá fé-
laga til að rifja upp hvort þeir hafi
aldrei lent í neikvæðri reynslu á
Íslandi. Jakub nefnir að Íslend-
ingar séu kannski helst til þras-
gjarnir með víni, en Tomasz tekur
dræmt í það. „Við erum bara mjög
þakklátir fyrir að geta verið hér
og að fólk sé tilbúið að hjálpa okk-
ur til þess, því hér er lífið gott.“
Morgunblaðið/Ómar
Ánægðir Jakup og Tomasz segjast báðir íhuga að flytja aftur út á land.