Birtingur - 01.01.1960, Blaðsíða 34

Hannesi Sigfússyni er skylt að skýra
nánar þau orð sín, að mannúð vestrænna
rithöfunda gildi helzt þegar andstæðingar
auðvaldsskipulagsins sýna hörku (sjá: lið
IX).
Hann veit og viðurkennir (sjá: 4. lið),
að allur þorri vestrænna rithöfunda tekur
þátt í baráttu mannkynsins gegn þeim
vitfirringum sem veifa vetnissprengjum
yfir höfði sér og hóta að varpa þeim
fremur en sleppa forréttindaaðstöðu sinni.
Eru það ekki kapítalistar, sem þetta gera?
Eru þeir sem berjast gegn hinum stríðs-
óðu og fyrir friði ekki andstæðingar auð-
valdsskipulagsins? Er slíkt ekki mannúð-
arsjónarmið?
Hannes veit og viðurkennir (sjá: lið VII),
að allur þorri vestrænna rithöfunda hef-
ur andstyggð á grundvallarhugsjón kapí-
talista: „frelsi til að hafa náungann að
féþúfu“. „Þeir afneita flestir kapítalism-
anum“ af þeim sökum, að sögn hans sjálfs.
I því felst, að þeir styðja alþýðu auð-
valdsríkjanna í baráttu hennar fyrir af-
námi arðránsins. Er hún ekki andstæð-
ingur auðvaldsskipulagsins? Er þetta ekki
mannúðarsjónarmið? Hafa vestrænir rit-
höfundar beðið alþýðuna að vægja kapítal-
istunum í stéttabaráttunni ?
Hannesi er áreiðanlega kunnugt, að mikill
fjöldi vestrænna rithöfunda fagnar því, að
alþýða sósíölsku ríkjanna hefur svipt auð-
valdið aðstöðu til að hafa hana að vinnu-
dýri. Er alþýða sósíölsku ríkjanna ekki
andstæðingur auðvaldsskipulagsins ?
Hannes veit ósköp vel, að allir ærlegir
vestrænir rithöfundar styðja alþýðu ný-
lendnanna í baráttu hennar fyrir sjálf-
stæði og mannsæmandi lífi. Er slíkt ekki
mannúðarsjónarmið? Er alþýða nýlendn-
anna ekki andstæðingur auðvaldsskipu-
lagsins? Hafa vestrænir rithöfundar beð-
ið hana að hlífa kúgurum sínum?
Hvað um gyðinga, þeldökka menn og aðra
sem kynþáttaofsóknir bitna á — eiga þeir
ekki vísan stuðning rithöfunda? Á slíkur
stuðningur ekki rætur í mannúðlegu hug-
arfari? Eru kynþáttahleypidómar ekki af-
sprengi auðvaldsskipulagsins ? Eru þeir
sem gegn þeim berjast ekki andstæðingar
þess? Eða er þessu kannski öllu öfugt
farið: að vestrænir rithöfundar hafi tekið
upp hanzkann fyrir kynþáttakúgara og
beðið hina kúguðu að sýna þeim mildi?
Vill Hannes Sigfússon ekki gjöra svo vel
og segja hug sinn, kveða upp úr um það
afdráttarlaust hvað hann á við með orð-
unum: „andstæðingar auðvaldsskipulags-
ins“?
Það er raunar óþarft. Viðkvæmni hans
stafar augljóslega hvorki af umhyggju
fyrir vestrænum bókmenntum né efa um
að vestrænir rithöfundar hafi hjartað á
réttum stað. Það sem hann á við er þetta:
margir vestrænir rithöfundar hafa látið
í ljós andúð á réttarmorðum og margvís-
legri valdníðslu, sem hefur átt sér stað
í ýmsum sósíalistaríkjum; hann á við upp-
ljóstranirnar miklu á 20. flokksþinginu,
hann á við Rajkmálið og óöldina sem reis
af því svínaríi öllu, hann á við Pasternak-
hneykslið og annað slíkt, eða öllu heldur:
viðbrögð vestrænna rithöfunda við þess-
um atburðum. Viðkvæmni hans vegna
skammsýnna stjórnmálamanna, sem sök
eiga á þessum hroðalegu „mistökum“, er
svo mikil og einlæg, að allt formyrkvast
fyrir sjónum hans: axarskaftasmiðirnir
verða hinir einu „andstæðingar auðvalds-
skipulagsins", en vestrænir rithöfundar og
aðrir, sem telja að til þess séu vítin að
varast þau, heita á máli hins orðprúða
hugsjónamanns „brjóstmylkingar falskrar
mannúðar".
Lítum á þrjá efnisliði enn.
Þegar Hannes hefur skilgreint einstakl-
ingshyggju borgara og rithöfunda (sjá:
liði I og II), segir hann:
6. „Það sem sameinar þessi tvö ólíku sjón-
armið (og þá jafnframt þessar tvær
stéttir) er sú staðreynd, að í sósíalista-
32 Birtingur