Vera - 01.02.1986, Side 9

Nemendur Teikniskóla Þóru Pétursdóttur Thoroddsen 1884. Efsta röð f.v.: Þórunn Thorsteinsson, Lára Hafstein, Sigríður Hjaltadóttir,
Stefanía Stefdnsdóttir, Sigurlaug Árnadóttir, Sólveig Thorarensen. Miðröð f.v.: Sigríður Jónsdóttir, Jóhanna Matthíasdóttir, Sigríður
Jónsdóttir. Neðstaröð f.v.: Elínborg Jónsdóttir, Kristín Sveinbjörnsdóttir, Margrét Olsen. Á mynd úr listaskóla Haralds Foss eru nentend-
urnir klœddir eins konar sloppa en svo er ekki hér og athygli vekur að aðeins þrjár kvennanna eru í „dönskum" búningi. Ljósmynd:
Ljósmyndastofa Sigfúsar Eymundssonar. Þjóðminjasafn. Mms. 9234.
rneö foreldrum sínum og systur. En 1873 hélt hún til tveggja
vetra námsdvalar í Kaupmannahöfn. Hún lagöi nokkra stund á
söngnám en fyrst og fremst stundaöi hún mvndlistarnám. Læri-
faöir hennar var þekktur danskur landslagsmálari, Vilhelm Kyhn
(1819—1903). Hann rak teikniskóla og voru nemendur hans aðal-
'e9a konur. Vilhelm var afturhaldssamur málari og lagöist hart
9®gn frönskum áhrifum í danskri málaralist á sjöunda og áttunda
eratug 19. aldar. Þóra var nemandi hjá Kyhn i tvo vetur. Fyrri vet-
arinn 1873—74 sótti hún teikniskólann, eins og hún kallar hann,
fimm daga vikunnar frá 9 eöa9:30 til 3 á daginn en seinni veturinn
^874—75 aðeins þrjá daga vikunnar. Nokkrar upplýsingar um
rnyndlistarnám Þóru er aö finna i dagbókum hennar frá Hafnarár-
unum. Ein fyrsta athugasemdin um námiö hjá Kyhn er skrifuö 22.
október 1873, en þar segir:
,,Jeg hef veriö þrisvar hjá Kyhn aö teikna, eru þar margar
úngar stúlkur aö starfa aö hinu sama og jeg. Sumar hafa
geingiö þar i 5—6 ár aö læra aö teikna og mála svo ekki er auð-
hlaupiö að iþróttinni."3
^ftir nokkurra mánaða nám í byrjun árs 1874 segir Þóra frekar af
náminu. Hún hefur énn ekki fengiö aö teikna neitt nema krukkur
°9 kirnur og erfarin að veröa langeygö eftir öörum viöfangsefnum.
þóra hefur orð á þvi viö Kyhn hvort ekki sé nóg komið af slíku. Með
Þessu áframhaldi geti hún ekki „skitzeraö" aö vori því hún hafi
enga þekkingu á hvernig teikna eigi tré, skóga eða yfirhöfuð nátt-
Uruna, hvort krukkurnar komi aö gagni við það. En Kyhn svaraði
aú geti maður teiknað krukkur og ýmislegt kæmi annaö af sjálfu
Ser- Jafnhliöa teiknináminu byrjar Þóra aö mála meö aðstoð sam-
nemenda síns. Um sumariö dvelst hún i Skotlandi, en er haustar
nefur hún námiö aö nýju hjá Kyhn. Og enn teiknar hún krukkur,
en Kyhn segir aö henni hafi farið fram ,,aö brúka blýantinn" um
sumarið. Er liöur á veturinn fær hún margvislegri viöfangsefni. Og
Joks byrjar hún aö mála undir leiösögn Kyhn. Undir vorið veikist
nun af mislingum og verður þvi aö hætta náminu fyrr en til stóö.
Ekkieru glöggar heimildir um hve mikiöhún lagðistund á mynd-
list eftir aö náminu lauk. Margt bendir til aö hún hafi málaö reglu-
bundiö næstu áratugi. Á feröalagi um Skotland og England 1880
heldur hún dagbók og fram kemur aö hún málar nokkuö þar.
Um skeið rekur Þóra teikniskóla I Reykjavík. Til vitnis um það
er mynd sú er hér birtist af nemendum skólans 1884. Nemendurn-
ir eru eingöngu konur og allar eru þær úr efstu stéttum samfélags-
ins, dætur embættismanna og betri bænda og veröandi embætt-
ismannafrúr, en allar eru þær ógiftar þegar þær eru viö nám I
teikniskólanum. Hve lengi skólahald þetta stóð er óvíst. Vera kann
aö eftirgrennslan í dagblöðum þess tima geti veitt nokkra
vitneskju um þaö. Til dæmis er ekki óliklegt aö Þóra hafi auglýst
þennan skólasinn í þeim. Um 1890er Þóraenn viö kennslu, nem-
andi hennar þá, Þórarinn B. Þorláksson, er liklega eini nemandi
hennar sem lagði myndlist fyrir sig. Þóra var fyrsti kennari hans
á þessu sviöi.
Þóra fékkst viö fleira en myndlist. Hún var ágætur skákmaöur
og getur þess oft I dagbókum sínum hvaöa árangri hún náði við tafl-
boröiö. Hún var vel aö sér í hannyrðum hvers kyns og gaf út 1886
meö tveim frænkum sinum, Jarþrúði og Þóru Jónsdætrum, bók
um þau efni, sem heitir Leiöarvisir til aö nema kvennlegar hann-
yröir. Jafnframt vann hún að yfirlitsriti um hannyrðir á Islandi og
safnaði gögnum í þaö verk. Hún skrifaði og ýmsar greinar i dönsk
blöö um þau efni.
Áriö 1887 giftist Þóra Þorvaldi Thoroddsen náttúrufræðingi.
Þau bjuggu í Reykjavík til ársins 1895, en fluttust þá til Kaup-
mannahafnar og bjuggu þar upp frá því.
Mörg verk eru varðveitt eftir Þóru. í Listasafni íslands eru varö-
veitt þrjú málverk eftir hana. Þaö eru tvær myndir frá Hálöndum
Skotlands, önnur frá 1878 (Listasafn (sl. nr. 94) en hin frá 1884
(Listasafn íslands nr. 270) og ein landslagsmynd (Listasafn ís-
lands nr. 271) sem ekki er ársett. I Þjóðminjasafni (slandser varö-
veitt einkasafn þeirra hjóna, sem þau ánöfnuöu safninu eftir sinn
9