Vera - 01.10.1989, Blaðsíða 32

Blómasölukonur fyrir kosningar.
öllu sem hefur verið gert og hefur viðgengist
í hefðbundnu stjórnmálaflokkunum og mótum
vinnureglur okkar og pólitík eftir eigin höfði.
Það er mjög skemmtilegt, skapandi og orku-
frekt. Auðvitað væri auðveldara að taka bara
upp gamla siði og reglur og vera ekkert að
velta vöngum yfir hvernig á að gera hlutina og
hver á að gera hvað. Þá væri bara einhver sem
stjórnaði þessu eins og herforingi og segði ger
þú þetta og ger þú hitt og veldi manneskjurnar
í það. En þannig vinnum við ekki. Það væri
stórkostlegt ef hægt væri að byrja frá grunni á
fleiri stöðum en hjá okkur. Það eru svo alltof
margir draugar í lestinni sem þarf að fást við.
Þetta er það sem mig óar mest við ef og þegar
við tökum þátt í ríkisstjórn. Mér finnst okkur
hafa tekist nokkuð vel að varðveita hugmynd-
ir okkar og vinnubrögð inni í því kerfi sem við
höfum gengið inn í, þ.e.a.s á Alþingi og í
sveitastjórnum, þó að við höfum auðvitað orð-
ið að beygja okkur undir vissar reglur. Það
verður erfiðara að varðveita hugmyndirnar og
vinnubrögðin inni í ríkisstjórn.“
Hvaða áhrif heldur þú að það geti haft á
Kvennalistann ef hann fer í ríkisstjórn?
,,Ég óttast að Kvennalistinn yrði miklu meiri
stofnun en hann er. Ég held við yrðum að
veita þeim konum, sem yrðu fulltrúar okkar í
ríkisstjórn, miklu meira umboð en við höfum
gert hingað til. Við fengjum aldrei að breyta
kerfinu í samræmi við hugmyndir okkar um
vinnubrögð svona í einu vetfangi. Þess vegna
yrðum við að senda konur í þessi störf svona
töluvert mikið á þeirra eigin ábyrgð. Þær yrðu
miklu meira einar í slíkum störfum en þær
hafa verið hingað til. Það skelfir mig töluvert.
Þetta gæti haft mikil áhrif á starfið í Kvenna-
listanum. Konum í hreyfingunni þætti þær
ekki hafa sömu möguleika á því að vera alltaf
í samráði. Margir hafa sjálfsagt gert sér grein
fyrir þessu og eru kannski einmitt að bíða eftir
að þetta gerist og vonast til að það spilli sam-
kenndinni og samstöðunni í Kvennalistanum.
Afstaðan til þessa sérstaka atriðis er beggja
blands hjá mér eins og svo margt, því að í hina
röndina finnst mér óskaplega spennandi að sjá
hvernig við myndum vinna úr þessu. Og ég hef
slíka endemis tröllatrú á Kvennalistanum og því
sem við höfum verið að gera að innst inni er
ég sannfærð um að við myndum vinna úr
þessu og koma út úr því jákvætt eins og með
allt sem við höfum gert.“
„Við getum ekki samþykkt skilgreiningu
þeirra á hagvexti“
Kvennalistinn fór inn á Alþingi til þess að
reyna að breyta þjóðfélaginu. Hann fór
inn á Alþingi sem andófsafl. Getur Kvenna-
listinn tekið þátt í ríkisstjórn sem and-
ófsafl?
,,Þú segir andófsafl, sem er út af fyrir sig rétt,
við erum ekki ánægðar með kerfið eins og það
er og við erum ekki ánæðgar með þær áherslur
sem hafa verið í stjórnmálum. Aftur á móti
erum við, að mínum dómi, ekki neikvætt and-
ófsafl heldur jákvætt. Munurinn á Kvennalist-
anum og mörgum kvennahreyfingum eins og
t.d. Rauðsokkunum er að Kvennalistinn er
jákvætt afl, með jákvæð viðhorf og áherslu á
kvenlega eiginleika og trú á það að þessir kven-
legu eiginleikar séu nauðsynleg viðbót við
stjórnmálin. Við megum ekki missa sjónar á
þessu. Mér finnst að vísu stundum hafa gætt um
of reiðinnar og vonbrigðanna í stað þess að
leggja áherslu á þetta jákvæða og trúna á að við
getum breytt og þurfum að breyta. Við sjáum
hvað gömlu flokkarnir eru fastir í þessari
gömlu þraspólitík. Efnahagsvandinn er þessi
eilífðar fjandi sem alltaf er verið að tala um og
fjasa um. Þeir þykjast alltaf hafa lausnir uppi í
erminni, en umræðan er stöðnuð og mótast
fyrst og fremst af tryllingslegri áherslu á hag-
vöxt. Við getum ekki samþykkt skilgreiningu
þeirra á hagvexti. Það er aldrei tekið með í
reikninginn hvaða áhrif þessi eftirsókn eftir
hagvexti hefur á mannlíf og umhverfi. Um-
hverfisspjöll, vinnuþrælkun eða nokkuð slíkt er
aldrei tekið með í hagkvæmnisútreikninga. Ég
held að það sé orðið lífsspursmál, ekki bara
fyrir íslendinga heldur allan heiminn, að
breyta um áherslur. Þ.e.a.s. hugarfarsbyltingin
sem var boðuð í okkar fyrstu stefnuskrá, breytt
verðmætamat og allt það, er hreinlega lífs-
nauðsyn."
Hvernig aðstæður þurfa að vera til að
Kvennalistinn fari í ríkisstjórn?
„Við þurfum auðvitað að hafa stuðning fólks-
ins. Við fengum býsna mikinn stuðning í síðustu
kosningum og það hefði hugsanlega getað enst
okkur til góðra verka í ríkisstjórn. En við þurf-
um líka að ná einhverjum árangri í viðræðum
við aðra flokka, því ennþá getum við ekki vænst
þess að fá meirihluta, a.m.k. ekki í næstu kosn-
ingum. Við þurfum að hafa verulega mikið á
bak við okkur til þess að hinir séu fúsir til þess
að ræða við okkur og komast að samkomulagi.
f mínum huga hefur Kvennalistinn frá upphafi
verið tilbúinn til að fara í ríkisstjórn en gömlu
stjórnmálaflokkarnir hafa ekki verið tilbúnir
fyrir Kvennalistann og þeir eru það ekki enn-
þá. Þeir eru mjög fastir í leikreglunum sínum
og pólitík eins og þeir skilgreina hana. Þeim
finnst við þurfa að læra að verða eins og þeir
en það er nú ekki aldeilis okkar meining. Það
verða þeir að skilja.“
Kvennalistinn hefur verið í stjórnarand-
stöðu með vinstri flokkum og svo núna
með Sjálfstæðisflokknum. Hefur Kvenna-
listinn átt auðveldara með að vinna með
einhverjum þessara flokka?
„Við eigum að sjálfsögðu misjafnlega auðvelt
með að ná samstöðu við aðra þingflokka. Það
hefur verið auðveldara að ná málefnalegri sam-
stöðu með svokölluðum félagshyggjuflokkum
heldur en hægri flokkunum, sem leggja meiri
áherslu á einstaklingshyggjuna. Hins vegar
finnst mér að því leyti auðveldara að vinna með
hægri flokkunum að línurnar eru miklu klárari.
Það velkist t.d. enginn í vafa um það hver er
afstaða Sjálfstæðisflokksins eða Kvennalistans
32