Vera - 01.10.1989, Blaðsíða 19

um og sá Ijósgeisla sveiflast í loftinu Úr flóttamannabúöum.
út við sjóndeildarhringinn. Ég
skreið, stundum hljóp ég með bakið
bogið, stundum hreyfði ég mig
áfram á maganum, þetta var í
mýrarfláka og mér var hrceðilega
kalt en svitnaði líka af hrœðslu.
Allan tímann var ég að reka mig
áfram, stundum vonaðist ég bara
eftir að fá kúlu í bakið — allt tietna
að vera tekin föst ogyfirheyrð en ég
rak tnig áfram. Allan tímann hugs-
aði ég, hvað ef það er engin hinu
megin, hvað ef það er einhver ann-
ar en sá eða sú sem á að taka á
móti mér? Verð ég send til baka?
Hvað þá? Landamœragirðingarnar
eru alltaf fyrir innan sjálf landa-
mœrin, ég vissi þess vegna aldrei
hvort ég var enn í Suður-Afríku eða
var ég komin til Botswana? Ég hélt
bara áfram. Landamœravörðunum
í nágrannaríkjunum er ekki
treystandi, margir eru á mála hjá
Suður-afríkönsku stjórninni, fá
borgað fyrir hvern flóttamann sem
þeirhafa uþþ á. Ég hreyfði mig í átt-
ina sem tnaðurinn benti tnér en
kannski var ég orðin áttavillt. Það
var ennþá myrkur. Ég sá bílljós
blikka frammundan. Ég vissi ekki
hvort það voru bílljós, kannski var
það einhver flóttamannaveiðari en
ég varð að trúa því að þetta vœri
einhver vinveittur mér.Ég hefði
ekki getað varist neinu. Mér var svo
kalt. Fötin mín voru blaut, ég var
með mýrardrulluna utn allan lík-
amann og sár á höndunutn og á
hnjánum. Það varð að vera vinur,
ég gat ekkifarið svona til reika inn
í dagsbirtuna, svona augljóslega á
flótta því í hverju þorþi nálcegt
landamœrunum eru uþþljóstrarar.
Þetta voru bílljós og það var heitt
inni í bílnum, það voru tveir menn
frammí. Þeir fóru með mig í kofa
rétt utan við eitthvert þorþ og
skildu mig þar eftir. En þeir komu
til baka með föt og vatn og sára-
bindi, þvt mér blœddi á fótleggj-
unum og á höndunutn. En ég vissi
ekki hvort þeir voru uþþljóstrarar
eða vinir. Ég varð bara að gera það
sem mér var sagt að gera. Ég skiþti
um föt, þvoði mér, batt um sárin og
þeir keyrðu mig í annað þorþ. Þar
var mér gefinn matur og svo var
haldið áfram á öðrum bíl. Ég trúði
því aldrei að ég vceri óhult fyrr en
ég var komin í flóttamannabúðir
sem voru fullar af suður-afríkönsku
fólki. í búðunum var ég í eitt ár. Ég
beið eftir skilaboðum. Ég kenndi í
skólanum sem búðakonurnar höfð-
um sett á fót. Hann var nefndur eftir
fyrsta fórnarlambi óeirðanna sem
brutust út 1976. Ég var með 60
krakka í litlu herbergi og við höfðum
þrjá blýanta, sem voru látnir
ganga á milli. Það var lítið um mat
en við tórðum. Það er skrýtið en það
sem mér er minnisstceðast er návtgið
við annað fólk. Ég hafði áður átt
heima í húsi foreldra minna, sofið
með systkinum mínum og átt einka-
líf. Þarna var ekkert einkalíf. Það
voru engar hurðir, við sváfum mörg,
mörg saman í herbergi eða kofa og
það var fólk á öllum aldri, ég var
ekki ein allan tímann sem ég var
þarna. Dag nokkum kom maður til
mtn með skilaboð frá manninum
mtnum, hann vceri íNigeríu, ég átti
að koma. Þá fór ég. Kvaddi engan,
sagði ekkert, einn daginn var ég
bara farin. fafnvel í flóttamanna-
búðunum segir engin neinum neitt.
Veggirnir geta haft eyru.
Ég var lengi á leiðinni til Nigeriu.
Þegar ég kom til Lagos fór ég á skrif-
stofu þjóðarráðsins og sagði á mér
deili. Mér var sagt að fara á vissan
stað og bíða. Ég beið. Ég vissi að
Victor myndi ganga fram hjá án
þess að ég scei hann, hann myndi
verða að þekkja mig, þeir gátu ekki
sent mig beint heitn til hans vegna
þess að ég gat verið einhver önnur,
éggat verið útsendari frá stjórninni
heima. Ég beið og allt í einu var ég
í fanginu á honum. Við bjuggum í
nokkur ár í Lagos. Við fluttum úr
einni íbúð t aðra til að fela slóðina
og oftast bjuggum við með öðrum.
Við eigum eina dóttur, hún erfimm
ára. Þegar ég kem aftur heim verða
þau kannski flutt, kannski farin al-
veg. Ég veit ekki hver tekur á móti
mér á flugvellinum þegar ég kem
aftur heim. Ég er alltaf hrœdd um
þau. “
Rebecca blaðraði ekki. Við vissum
núna hvers vegna. Ekki vegna þess að
hana langaði ekki eða gæti ekki tekið
þátt í kjaftaganginum í okkur. Hún
var bara að gæta sín. Alveg eins og
hún opnaði aldrei hurðina á herberg-
inu sínu án þess að spyrja fyrst hver
væri þar. Það hafði okkur þótt skrýt-
in sérviska.
Núna sagði hún okkur líka frá því
hvernig hárið væri gert svona. Það
tekur þrjá tfma og tvær vinkonur
hennar gera það. Þær hittast reglulega
til þess eins, fá sér te saman og
greiða svo hvor annarri. ,,Sumar
konurfara á hárgreiðslustofu til að
fá svotta greiðslu. En það myndi ég
aldrei gera, bceði er það mjög dýrt
og svo vildi ég ekki vera án þessara
heimahárgreiðslutíma. Það er þá
sem okkur tekst að gleyma okkur og
kjafta satnan á þann hátt sem þið
eigið svo auðvelt með. “
Greiðslan endist í fimm vikur. Hún er
svo þétt ofin að þá má hamast með
sjampóinu á höfðinu án þess að flétt-
urnar raskist. Konurnar hittast líka
reglulega til að kaupa saman í matinn.
„ Við förum tvcer og tvœr saman á
markaðinn og sú þriðja gcetir barn-
anna á meðan, það er betra að
hafaþau ekki með ef eitthvað skyldi
koma fyrir. “
,,Ef eitthvað skyldi koma fyrir“
gleymdist þarna yfir kjúklingnum og
hvítvíninu. Loksins. Ég vona, eins og
ég veit að Marj er að gera, að ég eigi
eftir að hitta Rebeccu aftur. Ég hugsa
til hennar í hvert sinn sem ég heyri
fréttir frá Afríku og velti því fyrir mér
hvar hún sé nú niðurkomin. Og ég
hugsa til hennar þegar ég er í góðra
vina hópi og gleymi mér á gleðistund.
Og svo hugsa ég til hennar þegar ég
er að kaupa í matinn og minnist þess
hvernig hún varð á svipinn þegar hún
sagði: ,,Sú sem kauþir einhverja
vöru frá Suður-Afriku er að styðja
við bakið á aðskilnaðarstefnunni,
sem lögfestir kúgun og ofbeldi. Að-
skilnaðarstefnan er skipulagt
þjóðarsálarmorð. “ Ms.
19