Vera - 01.04.1993, Qupperneq 26

hlutverki þessa húss. Á
skiltinu var líka annað orð
og einn daginn fletti hún þvi
upp í orðabók. Það reyndist
vera bílasala - Bílasala Guð-
finns.
Umræður
um umhverfismál
Sænsk ungmenni eru afar
meðvituð um umhverfismál.
Þegar talið berst að um-
hverfismálum á íslandi hitn-
ar i kolunum. Maria Elias-
son útskrifaðist í íyrra af
umhverfisbraut í mennta-
skófa. Hún segist oft sjá
rautt þegar hún kemur inn í
búðir í hinu íslenska um-
búðasamfélagi.
- Mjólkurfernurnar eru
til dæmis settar nokkrar
saman í plast. Það er ekki
gert heima heldur eru notað-
ar kerrur og pallar til að
komast hjá að nota plast.
Það fara mörg tonn af plasti
til spillis með þessu móti,
segir Maria og Susanne
bætir við:
- Og hugsið ykkur allt
sellófanið sem sett er utan
um blóm hérna. Au-pair-
mamma mín átti fertugs-
afmæli um daginn og það
hreinlega rigndi inn plasti,
sem bara var klippt í sundur
og hent. í Svíþjóð gæti engin
blómabúð gengið svona frá
blómum því hún yrði stimpl-
uð umhverfisfjandsamleg og
missti viðskiptin.
En verst finnst þeim að
bílar skuli skildir eftir í lausa-
gangi. Helena Carlson segir
frá þvi að íyrir utan leikskóla
eldri stráksins síns séu
iðulega margir bílar í gangi.
- Og það tekur að
minnsta kosti iO mínútur að
fara inn með börnin, segir
hún og skilur eðlilega ekkert
í því hvers vegna ekki er
drepið á bíiunum á meðan.
Og nú fara þær að leggja á
ráðin um skipulagða þjófn-
aði á bílum sem skildir eru
eftir í gangi til að refsa
hinum ómeðvituðu íslend-
ingum. En Helena segir líka
sögu af þvi hvernig erlendar
óperur geta haft áhrif á
íslensk umhverfismál:
- Fjölskyldan mín hefur
haft margar stelpur á undan
mér og þær hafa allar pre-
dikað um umhverfismál. Nú
er fjölskyldan búin að búa til
safnhaug í garðinum og er
alltaf að minna mig á að
henda lífrænum úrgangs-
efnum i safnhauginn!
Kostir og gallar
Á íslandi er allt gert seint, finnst þeim. Það er
borðað seint, farið seint út að skemmta sér,
skipulagt seint - og alltaf komið of seint. Og
íslendingar eru sívinnandi, en sjást aldrei
sofa.
- Fyrstu vikurnar hélt fjölskyldan að
maður væri veikur þegar maður fór í rúmið
um ellefu og á fætur um átta, segja þær. En
nú hafa þær vanist hinum íslenska lífstakti.
Sumar eru nokkuð hrifnar af honum, en
aðrar óttast áhrif hans á heilsufar þessarar
þjóðar, sem alltaf er með flensu.
Þeim liður vel á íslandi, annars væru þær
ekki hér. En það er erfiðara að benda á það
sem er jákvætt en það neikvæða.
- Mér finnst ég vera öruggari í Reykjavík
en Sundsvall, segir Susanne. Ef að bíll
stoppaði og mér væri boðið far myndi ég
ábyggilega hoppa upp í hann. Það myndi ég
aldrei gera í Sundsvall.
- Og hér er hægt að fara út að skokka á
kvöldin, sem er óhugsandi í stærri borgum
heima, segir Eva Lxitta.
- Fólk hér er mjög opið og vingjarnlegt,
segir Helena. Á því reynast mjög skiptar
skoðanir og heilmiklar deilur uppheljast, þar
sem tínd eru til ýmis dæmi um óvingjarnlegt
íslenskt afgreiðslufólk. En engin endanleg
niðurstaða fæst um það hvor þjóðin sé
vingjarnlegri.
Einangrun innflytjenda
Sænsku stelpurnar yfirgáfu heimalandið
með það fyrir augum að standa á eigin fótum
fjárhagslega og félagslega. Hver og ein þeirra
hélt að hún yrði eini Sviinn í Reykjavík og
allar bjuggust þær við að verða að leggja
mikið á sig til að kynnast innfæddum. En svo
reyndust hér vera sænskar óperur á hveiju
strái.
- Og það erum við sem förum út saman og
við sem förum i Bláa lónið og við sem segjum
hver annarri hvenær strætó fer, segir
Susanne og Elisabet bætir
við:
- Við þörfnumst ekki
annars félagsskapar. Það er
svolítið hættulegt. Heima í
Svíþjóð eru innflytjendur oft
skammaðir fyrir að halda sig
i hópum og umgangast ekki
innfædda. En það er svo
auðvelt að einangrast í hópi
sem maður finnur öiyggi í.
Þær eru allar sammála um
að eftir þessa reynslu skilji
þær innflytjendur betur.
„Litla
þjónustustúlkan"
Vinnutími þeirra og verksvið
er misjafnt, sem og allar
aðstæður og tengsl við
íjölskylduna sem þær búa
hjá. Það er erfitt að taka
skyndilega upp svo náið
samlífvið ókunna fjölskyldu.
Það krefst aðlögunarhæfni,
segja þær.
- I rauninni er maður
„litla þjónustustúlkan" á
heimilinu og verður að vera
tilbúinn að kyngja því.
Kaupið er ekkert rosalega
hátt og oft vinnum við á
hinum undarlegustu tímum.
Við verðum að gleyma þeim
sænska hugsunarhætti að
vinnutimi sé fastur og af-
markaður. En maður fer
ekki sem au-pair starfsins
vegna, heldur til að komast
burt og kynnast einhveiju
nýju. Og au-pair starfið felur
í sér öiyggi, mat og húsa-
skjól.
Susanne, sem lengi hefur
búið ein, segir sér finnist
jietta líf alveg stórkostlegt.
Því fylgi svo mikið frelsi.
- Þegar maður hokrar
einn í íbúð verða launin að
nægja fyrir mat og leigu og
upphitun og svo koma raf-
magnsreikningar eða bif-
reiðagjöld. Stundum fannst
mér ég vera fátæk og ekki
hafa efni á mat og lenti
„óvart” í heimsókn hjá
mömmu á matartímum. En
þó að au-pair launin séu
ekki há þá get ég eytt
þessum peningum eins og
mér sýnist án þess að hafa
áhyggjur af að svelta, segir
Susanne og bætir þvi við að
kannski fari hún bara ekkert
heim þegar þessu au-pair ári
lýkur. Kannski fái hún frí úr
vinnunni í hálft ár í viðbót og
fari til ísrael að tina appel-
sínur.
- Það er svo stórkostlegt
að uppgötva að maður getur
bara pakkað ofan i tösku og
horíið út í heim! □ BÁ