Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1898, Page 24

fyrir miájan morgun, séinast í JVtaí nm iniðnætti og seinast í Júní
einni stnndn eptir náttmál. Eptir þetta hverfur hann algjört sýn-
um og sjest ekki það sem sem eptir er árs. Hann er allt árið í
Sporðdrekamerki og er þar á vestnrferð frá lokum Martsmánaðar
til í byrjun Agústmánaðar, en á austurferð hina hluta ársins.
SNÚOTNGSTÍMI ÚEANUSAR.
Uranus er naumast sýnilegur með berum augum, Neptúnus
alls ekki; plánetur þessar eru svo langt burtu, að þær í stærstu
sjónpípum aðeins líta út sem mjög litlar kringlur, og hingað til
hafa menn ekki getað sjeð nein glögg merki á þeim, svo að
snúningstími þeirra hefur verið ókunnar. I Aprilmánuði 1896
hefur samt Leo, Brenner á Manorastjðrnuturni í Dalmatíu tekizt
að sjá díla a Uranusi, og af hreifingu þeirra rjeð hann, að snún-
ingstími hans væri nærfellt 8 stundir. þessi stóra pláneta ætti
því líka eins og hinar stóru plánetur, Júpíter og Satúrnus (sja
Yfirlit yfir sólkeríið), aif snúast miklu hraðara um sjálfa sig en
vor litla jörð. Brenners ályktun þarf samt nánari staðfestingar
til þess að verða með öllu álitin áreiðanleg.
SÝNILEGLEIKI TGNGLSINS í REYKJAVÍK.
I aimanakinu 1895 er skýrt frá því, hvernig á því standi að
tunglið stundum kemst svo hátt á lopt, að það ekki gengur undir
sjóndeildarhring Reykjavíkur heilan dag eða dögum saman, en svo
aptur á móti hálfum mánuði fyrir og eptir ekki kemur upp einn
eða fleiri sólarhringa samfieytt. þannig hefur það verið nú nokkur
ár, og þá daga, sem tunglið ekki hefur komið upp, hafa tölurnar
í þriðja dálki almapaksins (tungl í hádegisstað) verið með inni-
lokunarmerkjum. I þessu almanaki um árið 1898 finnast þessi
innilokunarmerki fyrri helming ársins, en þar ú móti ekki seinni
hluta þess, því þá kemur tunglið upp og gengur undir á hverjum
degi í Reykjavík, og þessu heldur það síðan áfram um hið næsta
tíu ára bil. Til þess samt að geta sýnt, hvenær tunglið er lengi
á lopti og hve nær það að eins er skamma stund að sjá, er þetta
í almanakinu táknað með „tungl hæst á lopti“ og „tungl lægst a
lopti“. þann dag, sem tungl er lægst á lopti, er það að eins að
sjá stutta stund í suðri kringum tíma þann, sem tilgreindur er í
þriðja dálki. þann dag, sem tungl er hæst á lopti, er það þar á
móti fyrir ofan sjóndeildarhring nærri því allan sólarhringinn og
hæst þann tíma, sem stendur í þriðja dálki. Viku fyr og seinna
kemur tunglið upp í miðsmorgunstað og rennur í miðaptansstað,
og er þá á lopti hjerumbil halfan sólarhringinn.