Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1916, Qupperneq 72

maður, á næstalítinn pátt í atburðum þeim hinuni
miklu, er nú gerast. Völdin eru öll i annara hönd-
um og horfir hann máttvana á hildarleikinn. Má nú
að orði kveða um hann líkt og Jörmunrek konung í
Hamðismálum: »Fótum sér pú pínum, höndum sér
pú pínum, Jörmunrekr orpit i eld heitan«.
Franz Joseph heflr verið talinn heiðarlegur og *
virðulegur þjóðhöfðingi; gerfllegur í ásýnd, hár vexti
og grannur, höfðinglegur á velli. — Nú er hann
kominn að fótum fram af elli og andstreymi.
II. Rússakeisari er fæddur í Pét-
ursborg 18. maí 1868, sonur Alexanders keisara III-
og drotningar hans Mariu Feodorownu, dóttur Krist-
jáns IX. Danakonungs. Árin 1890—91 ferðaðist hann
um Austurlönd: Indland og Austur-Asíu. Hann tók
við ríkjum eftir lát föður síns 1. nóv. 1894. Margir
gerðu sér miklar vonir um stjórn hans, því að hann
var talinn vel mentur og frjálslyndur, en lítt hafa •
pær ræzt, enda lýsti hann pvi, pá er hann tók við
völdum, að hann mundi ekki láta einveldið skerðast
um sína daga. Árið 1898 skoraði hann á stórveldin
að minka herbúnað og leiddi sú málaleitan til friðar-
fundanna í Haag. Pótti tiJlagan merkileg úr peirri
átt og var lofuð af mörgum, en lítill varð árangur-
inn. Reynslan hefir sýnt, að keisari er borinn ráð-
um af hinu rótgróna höfðingjaveldi landsins, svo að
veikur vilji hans fær litlu orkað til bóta. Heflr pað
ekki allsjaldan orðið, pótt keisari hafl heitið réttar-
bótum, pá hafa efndirnar orðið minni. Er svo að
sjá, sem slík loforð hafl oft gerð verið til pess eins
að sefa uppreisnir í svip, ef ekki Varð öðrum tökum ■
við komið.
Árið 1904—5 áttu Rússar ófrið við Japana, sern
kunnugt er, og fóru fyrir peim miklar hrakfarir.
Urðu pá grimmar uppreisnir víða í Rússlandi, eink-
um í Eystrasaltslöndum. Landslýðurinn var kúgaður
(6)