Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1951, Page 30

tónleika í Strassborg, Barcellona og París, og lék
hann þar eingöngu tónsmiðar Bachs, er hann dáði
jafnan mest allra tónskálda.
Nú, er glæsilegum námsferli Schweitzers var lokið
og hann gat varið öllum sinum miklu starfskröftum
til óháðra rannsókna á sinum mörgu hugðarefnum,
skyldu menn ætla, að hann hefði verið svo ánægður
með hlutskipti sitt i lifinu, að þar bæri engan skugga
á. En — skuggi var þar samt, allt frá bernskudög-
um, þótt mismunandi mikið bæri á. Þessu olli hið
fágæta næmi siðgæðiskenndar hans, sem var enn
óvenjulegra en hinir skörpu og viðfeðmu vitsmunir
hans. Hann segir svo i endurminningum sinum frá
bernsku og æsku: „Mér varð stöðugt hugsað um það,
hve óvenjulega hamingjusöm bernska og æska mér
var gefin......Sú spurning varð stöðugt áleitnari,
hvort ég mætti lita á þessa hamingju sem sjálfsagðan
hlut.....Þessi spurning, um rétt minn til hamingj-
unnar, var önnur mesta raun lifs mins og nátengd
hinni, sem aldrei hafði skilið við mig frá fyrstu
bernsku: ríkri samkennd með þeim, sem lágu undir
fargi þess ofurmagns þrauta og þjáninga, sem alls
staðar er svo mikið af í heiminum........Mér varð
stöðugt ljósara, að ég hafði ekki siðferðislegan rétt
til að líta á mína hamingjusömu æsku, mína góðu
heilsu og starfshæfileika mina sem sjálfskyldu. Þeim
manni, sem hefur verið gefið mikið af gæðum lifsins,
ber að því skapi meiri skylda til að miðla þeim, sem
miður eru settir. Sá, sem hefur verið hlift við likam-
legum þjáningum, hlýtur að finna hjá sér köllun til
að draga úr þjáningum annarra. Vér verðum að taka
á oss vorn skerf af þeirri eymd, sem hvilir svo
þungt á mannkyninu. Þessar hugsanir voru í fyrstu
þokukenndar og óljósar.......Þær voru eins og litið
ský, sem komið var upp fyrir sjóndeildarhringinn.
Ég gat misst sjónar á þvi i bili, en það stækkaði
samt, hægt, en stöðugt, og að síðustu huldi það allan
(28)