Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1995, Blaðsíða 68

Janúar
f byrjun árs er Satúrnus á suðurhimni við myrkur að kvöldi. Hann
nálgast sól og lækkar á lofti þegar líða tekur á janúar. Síðari hluta
mánaðarins verður Merkúríus í útstöðu austan við sól en skilyrði til
að sjá hann verða ekki sem best. Frá 19. til 26. janúar verður hann í 5°
hæð í suðvestri frá Reykjavík við myrkur að kvöldi. Birta hans fer
minnkandi á þessu tímabili. Mars kemur upp eftir að dimmt er orðið.
Hann er ljónsmerki og er hátt á lofti og áberandi á næturhimninum.
Undir mánaðarlok verður hann skammt norðan við stjörnuna Regúl-
us. Venus og Júpíter koma upp að morgni áður en bjart er orðið og
eru á suðurhimni í birtingu en lágt á lofti. Venus, sem er skærari,
kemst lengst í vestur frá sól um miðjan mánuðinn. Um það Ieyti verð-
ur hún rétt norðan (ofan) við Júpíter. Dagana 26. og 27. janúar skart-
ar tunglið ásamt Venusi og Júpíter á morgunhimninum.
Febrúar
Satúrnus er kvöldstjarna í byrjun mánaðar, lágt í suðvestri við
myrkur í Reykjavík. Pegar á mánuðinn líður nálgast hann sól og
hverfur í sólarbirtuna. Mars er á lofti alla nóttina. Hann er í Ijóns-
merki og kemst í gagnstöðu við sól um miðjan mánuðinn. Er hann þá
í suðri um miðnætti, hátt á lofti og nærri því eins bjartur og bjartasta
fastastjarnan (Síríus) en mun rauðleitari. Venus og Júpíter eru morg-
unstjörnur, lágt á lofti í birtingu. Venus er miklu skærari en Júpíter,
en hún er nær sól og lægra á lofti, og í mánaðarlok kemur hún ekki
upp fyrr en í birtingu í Reykjavík. Hinn 23. febrúar verður tunglið
nærri Júpíter á morgunhimninum.
Mars
Mars er hátt á himni þegar dimmir að kvöldi og er á lofti alla nótt-
ina. Hann reikar úr ljónsmerki í krabbamerki og er auðþekktur af
rauðleita blænum sem hann ber. Júpíter er morgunstjarna, lágt á lofti í
suðri í birtingu. Hann er í stjörnumerkinu Naðurvalda, mjög sunnar-
lega í sólbrautinni og kemst aðeins 4° yfir sjónbaug í Reykjavík. Hinn
22. mars er tunglið skammt frá Júpíter á himninum.
Apríl
Mars er á lofti allar stundir þegar dimmt er. Hann reikar úr krabba-
merki yfir í ljónsmerki. Þótt hann sé talsvert farinn að dofna, er hann
enn á við björtustu fastastjörnur og einkennist af rauða litnum. Júp-
íter er morgunstjarna, lágt á lofti á suðurhimni fyrir birtingu í Reykja-
vík. Hann er enn í naðurvaldamerki. f lok mánaðarins verður ef til vill
unnt að sjá Merkúríus lágt í norðvestri við myrkur í Reykjavík.
Maí
Merkúríus verður lengst í austur frá sól fyrir miðjan mánuð en skil-
yrði til að sjá hann verða ekki sérlega góð. Frá 1. til 11. maí nær hann
(66)