Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1995, Qupperneq 98

RÍMSPILLISÁR
Á forsíðu almanaksins í ár stendur að árið sé rímspillisár. Petta
gerðist síðast árið 1967, og er það oftast svo, að 28 ár líða milli rím-
spillisára. En hvað er rímspillisár? Að fornu kallaðist það rímspillir
þegar viðmiðunardagar tengdir gömlu misserunum urðu einum degi
seinna en mögulegt var samkvæmt venjulegum rímreglum. Petta átti
sér stað þegar sumarauka var skotið inn á afbrigðilegum tíma vegna
hlaupárs sem í hönd fór. Rímspillirinn færir fram um viku allar dag-
setningar frá miðsumri til hlaupársdags næsta ár. Gildir það um hey-
annir, tvímánuð, haustmánuð, gormánuð, ýli, mörsug, þorra og góu.
Þannig fellur fyrsti vetrardagur í ár á 28. október í stað 21. október, og
er það aðeins á rímspillisári að vetur byrjar svo síðla.
UM HEIMILDIR OG ÚTREIKNING ALMANAKSINS
Upplýsingar almanaksins um gang himintungla á þessu ári byggjast
fyrst og fremst á gögnum frá bandarísku almanaksskrifstofunni
(Nautical Almanac Office, U.S. Naval Observatory) en einnig hefur
verið stuðst við gögn frá frönsku hnattfræðistofnuninni (Bureau des
Longitudes) og stærðfræðingnum Jean Meeus í Belgíu. Utreikningar
voru unnir á Raunvísindastofnun Háskólans. Hvað flóðtöflurnar
snertir var stuðst við forrit Bandaríkjamannsins E.P. Wallner og
stuðla frá Sjómælingum Islands. Veðurstofan lét vinsamlega í té gögn
til grundvallar fróðleiknum á bls. 82-83. Segulkortið á bls. 75 var
teiknað á Raunvísindastofnun eftir mælingum í segulmælingastöð
stofnunarinnar og víðar. Yfirlitið um ríki heimsins var að mestu byggt
á mannfjöldaskýrslum Sameinuðu þjóðanna. Tímakortið á bls. 80 var
teiknað eftir gögnum úr mörgum áttum. Svanberg K. Jakobsson að-
stoðaði við teikningar og Máni Þorsteinsson við lestur prófarka.
DAGSETNINGAR Á NÆSTU ÁRUM
1996 1997 1998 1999
Öskudagur 21. febr. 12. febr. 25. febr. 17. febr.
Páskadagur 7. apríl 30. mars 12. apríl 4. apríl
Sumard. fyrsti 25. apríl 24. apríl 23. apríl 22. apríl
Uppstigningardagur 16. maí 8. maí 21. maí 13. maí
Hvítasunnudagur 26. maí 18. maí 31. maf 23. maf
Frídagur verslunarm. 5. ágúst 4. ágúst 3. ágúst 2. ágúst
LÖG UM ALMANÖK
Samkvæmt lögum nr. 25, 27. júní 1921, hefur Háskóli fslands einka-
rétt til aðgefa út og selja eða afhenda með öðrum hætti almanök og
dagatöl á Islandi. Nánari greinargerð er að finna í almanaki fyrir 1966.
Eftirprentun úr almanaki þessu án skriflegrar heimildar
er stranglega biinnuú
(96)