Ægir - 01.01.2002, Blaðsíða 17

17
Þ O R S K E L D I
og miðla upplýsingum um þorsk-
eldi og móta stefnu í rannsókna-
og þróunarvinnu. Áætlað er að
verkefnið kosti um þrettán millj-
ónir króna og þar af fengust sex
milljónir króna í gegnum fjár-
laganefnd Alþingis.
„Þeim hluta verkefnsisins sem
við erum byrjaðir með er gert ráð
fyrir að ljúki í apríl árið 2003,“
segir Valdimar. Komið verður á
sérstakri heimasíðu fyrir verkefn-
ið en til bráðabirgða er verkefnið
nú vistað á slóðinni www.sjavaru-
tvegur.is Einnig er ætlunin að
efna til kynningarfunda, gefa út
fræðslubækling um veiðar og eldi
á þorski og koma á framfæri upp-
lýsingum um fóður, slátrun,
gæðaflokkun og pökkun á eldis-
þorski. Undir lok þessa árs verður
hafin útgáfa á bók á netinu um
allt er lýtur að þorskeldi frá stað-
arvali að markaðssetningu.
Rannsóknir á mismun-
andi þorskstofnum
„Ég tel að við Íslendingar eigum
að einbeita okkur að þeim rann-
sóknum sem aðrir gera ekki fyrir
okkur, en láta Norðmenn sjá um
hitt,“ segir Valdimar. „Það þýðir
að við þurfum til dæmis að gera
rannsóknir á hvaða mismunandi
þorskstofnar hér við land eru
heppilegir í þorskeldi – það gera
Norðmenn ekki fyrir okkur.Við
þurfum líka að gera ítarlega út-
tekt á því hvaða staðir kunni að
henta hér best fyrir sjókvíaeldi –
það gera Norðmenn heldur ekki
fyrir okkur. Ég tel að til að byrja
með muni þorskeldi hér byggjast
á veiðum á villtum fiski til
áframeldis. Á síðari stigum tel ég
að við eigum að fara í seiðaeldi og
kynbæta þorskinn. Með öðrum
orðum tel ég það lykilatriði að
menn fari mjög varlega af stað og
setji ekki gríðarlega fjármuni í
þetta í byrjun. Það mun gerast í
þorskeldi hér á landi eins og í
öllu öðru að menn munu gera
fullt af mistökum. Það er í sjálfu
sér allt í lagi svo framarlega sem
menn verða ekki búnir að leggja
út í óheyrilegan kostnað.“
Margar hliðar á málinu
Valdimar telur að Íslendingar
þurfi að halda vel á spilunum eigi
þeir að láta verulega að sér kveða
í þorskeldi í framtíðinni. „Það er
að minnsta kosti ljóst að þá þurf-
um við virkilega að vinna okkar
heimavinnu. Og við verðum að
finna eitthvað sem gerir það að
verkum að við verðum jafnvígir
okkar samkeppnisaðilum. Það er
út af fyrir sig hægt að gera ýmis-
legt, en þá þurfum við að vinna
ákaflega markvisst. En við skul-
um hafa það í huga að þótt það
kunni að koma í ljós að þorskeldi
eitt og sér sé óarðbært, þá þarf
það ekki að vera svo ef það er rek-
ið í tengslum við fiskvinnslu sem
fyrir er. Í þeim tilvikum væru
ákveðnar fjárfestingar til staðar
og eldisfiskur yrði hugsanlega
unninn þegar viðkomandi
vinnslustöð hefði ekki nægilegan
villtan fisk til vinnslu. Með öðr-
um orðum gæti eldisfiskurinn
skapað fiskvinnslufyrirtækinu
samfellu í vinnslu og nýtt fjár-
festingarnar betur en ella.“
Valdimar segir að skoðanir séu
skiptar um hvort eldisþorskurinn
gangi inn á sömu markaði og
villtur þorskur. „Það er mín trú
að eldisþorskur sé almennt betra
hráefni en villtur fiskur og það
gildir líka um laxeldið. Ef rétt er
að laxeldi staðið er eldisfiskur yf-
irleitt betri vara en villtur lax.“
Áframeldi vænlegasti
kosturinn
Valdimar ítrekar þá skoðun sína
að Íslendingar taki ekki of stór
skref í þorskeldi og fari hreinlega
ekki fram úr sjálfum sér, eins og
hefur stundum gerst þegar nýjar
atvinnugreinar hafa skotið upp
kollinum. „Ef rétt er staðið að
veiðum á villtum þorski og
áframeldi, þá getur það skilað
arði. Ég get hins vegar ekki séð
fyrir mér að eldi með eldisseiðum
upp í matfiskstærð skili arði á
næstunni - það mun taka mörg
ár. Ég held því að til að byrja
með sé vænlegast að leggja
áherslu á áframeldi á villtum
þorski, en samhliða verði stund-
aðar öflugar rannsóknir sem hafa
það að markmiði að þróa arðsamt
þorskseiðaeldi og áframeldi á
þeim. Nú eru komnir stórir og
öflugir aðilar inn í fiskeldið, t.d.
Samherji, Útgerðarfélag Akureyr-
inga, Síldarvinnslan og Hrað-
frystihúsið-Gunnvör. Innkoma
þessara aðila er mjög jákvæð og
hún vekur manni vonir um að
skynsamlega verði staðið að upp-
byggingunni í þorskeldi sem og
öðrum greinum fiskeldis,“ segir
Valdimar Ingi Gunnarsson. Hér má sjá eldisþorsk (t.v.) og villtur þorskur til samanburðar.
„Ég tel að við Íslendingar eigum að einbeita okkur
að þeim rannsóknum sem aðrir gera ekki fyrir okkur,
en láta Norðmenn sjá um hitt.”
„Aðstæður hér til sjókvíaeldis eru mun lakari en í Noregi. Sjórinn
er kaldari en í Noregi sem þýðir að fiskurinn vex hægar og fjárfest-
ingin nýtist þar með ekki nægilega vel,” segir Valdimar í viðtalinu.