Freyr - 01.12.1971, Blaðsíða 50

Fjárfestingalána-
sjóðir
1969 - 1970
Lánasjóður sveitarfélaga
var stofnaður með lögum nr. 35 frá 29.
apríl 1966 m. a. í þeim tilgangi „að veita
sveitarfélögum stofnlán til nauðsynlegra
framkvæmda eða fjárfestinga, sem eru svo
kostnaðarsamar, að fjár til þeirra verði
ekki aflað af tekjum sveitarfélagsins, nema
á löngum tíma.“
Ráðstöfunarfé sjóðsins er: (1) Árlegt
framlag úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga, 15
millj. kr. að upphæð; (2) árlegt framlag
úr ríkissjóði samkvæmt fjárlögum hverju
sinni (4,5 millj. kr. árið 1971); (3) árlegt
lán úr framkvæmdasjóði íslands; (4) aðr-
ar lántökur, afborganir og rekstrartekjur.
Útlánsvextir sjóðsins eru 914% og venju-
legur lánstími 10 ár. Leyfilegt hámarks-
lánshlutfall er 75% af kostnaði fram-
kvæmdar.
Stofnlánadeild landbúnaðarins
var stofnuð með lögum nr. 75 frá 27. apríl
1967. Með stofnun hennar voru Ræktunar-
sjóður og Byggingarsjóður sveitabæja
lagðir niður og eignir og skuldir þeirra
felldar inn í Stofnlánadeildina.
Hlutverk deildarinnar er m. a. að veita
stofnlán til byggingar íbúðarhúsa á sveita-
býlum, jarðræktar, peningshúsa, véla-
kaupa, til lax- og silungsræktar, til vinnslu-
stöðva landbúnaðarafurða, svo sem mjólk-
urvinnslustöðva og sláturhúsa.
Útlánsvextir deildarinnar eru ávallt
614% nema 6% á svokölluðum B-lánum,
en lánstími er frá 6 árum (fyrir dráttar-
vélar) upp í 20 ár (t. d. á peningshúsum,
skurðgreftri). Hámarkslánshlutfall er mjög
mismunandi eftir tegund láns og nær frá
20% af matsverði (fyrir skurðgröft) í 60%
á peningshúsum.
Tekjur stofnlánadeildar eru: (1) Fast ár-
legt framlag ríkissjóðs, 4 millj. kr.; (2)-
álag á söluvörur landbúnaðarins: 1% árin
1971—1975, 0,75% árin 1976—1980, 0,50%
árin 1981—1985 og 0,25% árin 1986—
1990; (3) jafnhátt mótframlag ríkissjóðs
við tekjur samkvæmt 2. tölulið; (4) gjald
á útsöluverð mjólkur og rjóma, en á heild-
söluverð annarra landbúnaðarafurða:
0,75% til ársloka 1980; 0,50% árin 1981—
1985 og 0,25% ári 1986—1990. Útflutt-
ar landbúnaðarafurðir eru undanþegnar
gjaldi þessu.
Þá rennur skyldusparnaður þeirra, sem
búa í sveitum, í deildina, þar sem hann er
ávaxtaður á sama hátt og hjá Byggingar-
sjóði ríkisins.
Veðdeild Búnaðarbanka íslands
er stofnuð með lögum nr. 115 frá 7. nóv-
ember 1941, um Búnaðarbanka Íslands, og
lögum nr. 31 frá 8. apríl 1954. Er deildinni
ætlað það hlutverk að veita lán gegn veði
í jörðum og fasteignum til jarðakaupa og
alls konar fjárfestingar, er sveitum mætti
koma að gagni.
Fjár er aflað með útgáfu bankavaxta-
bréfa auk vaxtatekna. Deildin hefur fyrst
og fremst veitt bændum lán til jarðakaupa,
en lán bessi hafa verið með 8% ársvöxtum
til 25 ára.
Með lögum nr. 31 frá 2. maí 1969, um
breyting á lausaskuldum bænda í föst lán,
er deildinni heimilað að gefa út nýjan
flokk bankavaxtabréfa til að standa undir
lánum til bænda, sem ekki hafa fengið
nægileg lán til hæfilegs tíma til að standa
undir fjárfestingu, sem þeir hafa ráðizt í
á jörðum sínum árin 1961—1968. Bændur,
er fengu lán samkvæmt lögum þessum,
fengu andvirði lánsins afhent í banka-
vaxtabréfum, sem síðan voru notuð til
greiðslu á lausaskuldum. Vextir á umrædd-
um bréfum eru 714%. en til viðbótar greiða
bændur 14% tillag til varasjóðs.
514
F R E Y R