Freyr - 01.03.1999, Blaðsíða 8

Samþykkt Fagráðs
í lífrænum búskap
um áherslusvið og forgangsröðun tilrauna og rannsókna
A4. fundi Fagráðs í lífræn-
um búskap 27. nóvember
1998 var gerð eftirfarandi
samþykkt uni helstu áhersiusvið
tilrauna og rannsókna í þágu
lífræns landbúnaðar og þeim for-
gangsraðað í Ijósi hérlendra
aðstæðna. Tekið skal fram að öll
þessi svið eru veigamikil.
Forgangsröðun í flokka A) B) og
C) er fyrst og fremst hugsuð sem
leiðbeining um áherslur, bæði fyrir
þá sem vinna að athugunum,
könnunum, tilraunum og
rannsóknum sem varða lífrænan
búskap með einum eða öðrum
hætti, og fyrir þá sem annast veit-
ingu fjármuna úr sjóðum til slíkra
verkefna. Fagráð í lífrænum bú-
skap er ætíð reiðubúið að gera
nánari grein fyrir samþykkt þessari
og vera einstaklingum, faghópum
og stofnunum til ráðuneytis um efni
sem hana varðar. Samþykktin
skiptist í skrá yfir áherslusvið sam-
kvæmt forgangsröðun og greinar-
gerð um þau svið.
Áherslusvið
A-flokkur
1) Lífrænn áburður, búfjár-
áburður o.fl., hráefni til áburðar-
eða safnhaugagerðar, hvernig og á
hvaða árstímum á að nota áburðinn
þannig að hann nýtist sem best.
Tekur til allrar lífrænnar ræktunar.
2) Belgjurtarækt fyrir tún, beiti-
lönd, akurlendi og garðyrkju úti
sem inni, þar með sáðskipti.
3) Endurræktun túna, þar með
jarðvinnsla, áburðarnotkun, sáð-
skipti, belgjurtir o.tl.
B-flokkur
1) Hagrænar rannsóknir, bæði
hagkvæmni búrekstrar á lífrænum
býlum og markaðsmál sem snerta
lífrænt vottaðar afurðir.
2) Fræðsla og upplýsingar, bæði
til framleiðenda og neytenda, þar
með aðferðir og tækni við miðlun.
C-flokkur
1) Nýting engja, einkum tækni
við öflun heyja á votlendi.
2) Barátta gegn illgresi og sjúk-
dómurn í nytjajurtum, bæði í inni-
og útiræktun.
3) Sjúkdómavarnir og heilsu-
vernd búfjár, notkun óhefð-
bundinna lyfja o.fl.
4) Húsakostur á lífrænum býlum,
einkum varðandi gripahús, húsa-
gerð, innréttingar o.fl.
Greinargerð
Fagráð í lífrænum búskap hefur
ákveðið að skipta áherslusviðum
rannsókna í þrjá aðalflokka og
undirflokka þeirra. Þessi skipting í
aðalflokka er mikilvæg að mati fag-
ráðs þar sem ekki er endilega um
sömu aðila að ræða sem munu fást
við rannsóknir á og vinna að
lausnum þessara viðfangsefna.
Aðalflokkarnir skiptast í A)
áburðartengd viðfangsefni og
endurræktun, B) hagrænar rann-
sóknir og fræðslu og loks C)
nýtingu engja, vandamál á borð við
illgresi, sjúkdómavarnir og húsa-
kost.
A) Aburðartengd viðfangsefni og
endurrœktun
Aukin þekking á þessu sviði er
undirstaða áframhalds og fram-
þróunar lífrænnar ræktunar hér-
lendis og eru brýn viðfangsefni
geysilega mörg. Síðastliðin ár hafa
rannsóknir á búfjáráburði legið að
mestu niðri vegna þess að auðleyst
áburðarsölt hafa komið að verulegu
leyti í stað annars áburðar og bú-
fjáráburðurinn er ekki sá megin
áburður býlisins sem áður var. I
lífrænni ræktun er þessu ekki svo
farið. Búfjáráburður fellur til á
flestum venjulegum býlum og hann
er því nærtækastur fyrir lífræna
bændur.
1. Það er mikil nauðsyn að efla
þekkingu okkar á notkun búfjárá-
burðar. Þótt finna megi mikið
rannsóknarefni um búfjáráburð frá
fyrri tíð, þá er enn langt í land með
að við getum svarað að fullu
spurningum sem alltaf koma upp
vai'ðandi notkun hans. Þetta á t.d.
við um efnainnihald, meðferð,
notkun, tíma sem borið er á, lang-
tímaáhrif, uppsöfnun lífrænna efna
í jarðvegi vegna búfjáráburðar-
notkunarinnar og áhrif þeirra á
jarðveginn (óbein áhrif). Einnig er
mikill skortur á upplýsingum um
geymsluaðferðir, dreifingartækni
og dreifingartíma.
Sá búfjáráburður sem fellur til á
hverju býli dugar ekki til að full-
nægja áburðarþörfum þess. Af
þessum sökum er mikilvægt að
kortleggja uppsprettur óhefð-
bundinna áburðarefna. Mikið
fellur til af hráefni víða um land
sem hefur mikið áburðargildi.
Telja má upp matvælavinnslu
(fiskiðnað, sláturhús), heimili og
sveitarfélög svo að eitthvað sé
nefnt. Fagráð telur ástæðu til að
taka saman yfirlit urn um hvers
konar hráefni er að ræða og skoða
hver þeirra koma helst til greina
sem lífrænn áburður. Kortleggja
þarf hvar þau er helst að finna á
8- FREYR 2/99