Freyr - 01.03.1999, Blaðsíða 37

hvers vegna það virtist auka
uppskeru árið 1972 að heyið lá
lengi á túninu, gæti verið að
heyið hafi veitt túngrösunum
skjól í rysjóttu tíðarfari eða nær-
ingarefni hafi skolast úr heyinu
og komið grösunum að notum
næsta ár. Það sem mælir gegn
síðari hugmyndinni er að vel var
borið á af þremur algengustu
áburðarefnunum, eða 120 kg/ha
N, 25 kg/ha P og 75 kg/ha K.
Umræða
Niðurstöður þeirra tilrauna sem
hér er fjallað um hafa ekki leitt í ljós
að notkun heyvinnuvéla hafi dragi
verulega úr uppskeru. Þó minnkaði
uppskeran um 12% í tilraun nr. 153-
64, vegna notkunar á hjólmúgavél,
miðað við að raka með hrífu eins og
gert var áður fyrr. Hins vegar var
enginn munur á því í tilraun nr. 237-
68 hvor aðferðin var notuð. Ekki skal
leitt getum að því hvemig stendur á
þessum misvísandi niðurstöðum, en
aðeins bent á að báðar tilraunimar
voru gerðar á hinum svokölluðu kal-
ámm 1966-1970.
Hjólmúgavélarnar rifu upp tölu-
vert af plöntum, ef þeim var beitt
harkalega. Þetta kom best í ljós
þegar yfirborð túnsins hafði orðið
ósléttara eftir klaufir kúa. Það
virðist því standa óhaggað sem
Olafur Guðmundsson (1974) skrif-
aði: „Þrátt fyrir marga góða kosti
hjólmúgavéla, er því ekki að leyna,
að ókostir eru einnig til í fari þeirra
og má þá nefna óvægna meðferð
lands, þar sem tindar rakstra-
hjólanna rífa grassvörðinn, einkum
á nýrækt og annars staðar , þar sem
hann er veikur fyrir.“
Bjarni Guðmundsson (1998,
persónulegar heimildir) hefur veitt
því athygli að hjólmúgavélar róta
mismiklu upp af gróðri og mold
eftir því hvernig þeim er beitt. Ef
rakað er inni í flekk, t.d. verið að
garða, liggja tindarnir undan-
tekningalítið á þunnum "heypúða",
sem þeir draga með sér og
endurnýja. Þá er ekki unnt að sjá að
vélarnar valdi miklu tjóni á gróðri.
Þegar verið er að raka dreif róta
vélarnar mun meiru upp.
Það væri ofmælt að afgerandi
niðurstaða hefði fengist í tilraun
nr. 154-64, um sláttunánd. Þó
benda niðurstöðurnar til að það
orsakaði fleiri eyður þegar
sláttutætara eða sláttuþyrlu var
beitt nærri sverðinum, en þegar
slegið var með greiðusláttuvél.
Þetta er vísbending um að það beri
að varast að beita sláttuþyrlum
a. Slegið nærri
með greiðusláttuvél
b. Slegið tjarri
með greiðusláttuvél
c. Slegið nærri með sláttu-
tætara og sláttuþyrlu
d. Slegið fjarri með sláttu-
tætara og sláttuþyrlu
óhæfilega nálægt grasrótinni,
einkum ef túnið er ekki vel slétt.
Bjarni Guðmundsson (1998,
persónulegar heimildir) bendir á
að sláttuvélar fara mismunandi
með grösin sem slegin eru.
Averkana á grösunum má flokka
þannig:
a) Greiðusláttuvélar klippa, sárið
á grösunum verður hreint.
b) Sláttutætari tætir, slítur og
rífur, sár verða "óhrein".
c) Sláttuþyrla heggur, sár verða
fremur hrein.
Með tilkomu rúllubaggavæð-
Tafla 4. Áhrif greiðusláttuvéla, sláttutætara og
sláttuþyrlu á uppskeru, tilraun nr. 154-64.
Hey hkg/ha Meðalstubbhæð, cm
63,5 5,2 (4,4- 6,3)
59,9 9,8 (5,2-11,2)
Landið, sem tilraunin var á, var ræst fram árið 1960 og plægt og kýft
næsta ár. Árið 1963 var flagið tætt og sáð í það A-blöndu SÍS.
Uppskera eftir notkun á greiðusláttuvél, sláttutætara eða sláttuþyrlu,
tilraun nr. 154-64. Meðaltal 6 ára, 1964-1969.
Tafla 5. Gróðurathugun gerð með oddamælingu 8.
júlí, 1969, %
Slegið nærri með greiðu- sláttuvél Slegið fjarri með greiðu- sláttuvél Slegið nærri með sláttu- tætara og sláttuþyrlu Slegið fjarri með sláttu- tætara og sláttuþyrlu
Vallarfoxgras 60 46 53 48
Túnvingull 23 29 15 27
Vallarsveifgras 4 8 2 6
Língresi 1 1 1
Snarrótarpuntur 1 1
Varpasveifgras 1
Eyður 11 16 27 19
64,3 9,0 (7,8-10,4)
59,9 4,9 (3,4- 7,2)
FREYR 2/99 - 37