Freyr - 01.05.2002, Qupperneq 14

Tafla 3. Skráning á upplýsingum um faðerni hjá þremur mismunandi hópum gripa í
skýrsluhaldi nautgriparæktar í árslok 2001. Tölurnar eru hlutfallstölur í hverju héraði.
Ásettar kvígur Fyrsta kálfs kvígur Fullmjólka kýr
Hérað Sæðinga- naut Heima- naut Óþekkt Sæðinga- naut Heima- naut Óþekkt Sæðinga- naut Heima- naut Óþekkt
Kjalarnes 78 0 22 41 0 59 64 2 34
Borgarfjörður 73 5 22 66 12 22 67 7 26
Snæfellsnes 77 2 21 80 3 17 71 4 25
Dalir 39 6 55 56 10 34 53 12 35
Vestfirðir 55 5 40 60 8 32 61 9 30
V-Hún. 60 15 25 74 7 19 69 7 24
A-Hún. 59 1 40 59 1 40 60 0 40
Skagafjörður 67 3 30 67 5 28 66 6 28
Eyjafjörður 69 12 19 70 13 17 73 9 18
S-Þing. 77 7 18 75 10 15 80 6 14
Austurland 49 4 47 52 2 46 49 2 49
A-Skaft. 66 1 33 60 5 35 70 4 26
Rang og V-Skaft. 65 11 24 64 10 26 61 8 31
Árnessýsla 76 10 14 73 11 16 73 8 19
Landið allt 69 8 23 68 10 22 68 7 25
arástæðu. Hlutfall gripa til förg-
unar af þessum ástæðum er því
talsvert hærra en árið áður. Ofijó-
semi er talin ástæða förgunar í
Danir mega ekki
FRAMLEIÐA FETA-OST
Embættismannaráð ESB
hefur ákveðið að einungis
Feta-ostur framleiddur í Grikk-
landi megi kallast Feta. Þetta
kemur sér mjög illa fyrir Dani
en þeir framleiða nú og flytja út
Feta-ost fyrir hundruð milljóna
danskra króna árlega.
Danski matvælaráðherrann,
Mariann Fischer Boel, hefur
mótmælt þessu í bréfi til ESB
og heldur því fram að Feta sé
einungis nafn á sérstakri tegund
af osti og hafi ekkert með lönd
og landshluta að gera.
Jafnvel tillögu Dana um að
kalla ostinn “Dansk Feta” er
hafnað, þó að þeir bendi á að
Feta, málsögulega séð, merki
einungis „plata".
(Landsbygdens Folk nr. 15/2002).
9,6% tilvika og lélegar aförðir í
9,0% tilfella og eru litlar breyt-
ingar á þessum þáttum frá fyrra
ári, raunar litilsháttar lækkun
vegna ófrjósemi. Það kann að
stinga nokkuð í stúf við annað að
hlutfall kúa, sem fá elli tilgreinda
sem förgunarástæðu, hækkar um-
talsvert frá fyrra ári og er 3,8% af
förguðum kúm.
Afdrif kálfa
Það er löngu vel þekkt að kyn-
hlutfall hjá nautgripum er skekkt.
Margt bendir til að frjósemis-
ástand í stofninum á hverjum
tíma hafi einhver áhrif þar á.
Árið 2001 reyndust 53,5%
fæddra kálfa vera nautkálfar.
Hlutfall tvíkelfdra kúa er ívíð
lægra en árið áður eða 1,15%.
Myndir 6 og 7 sýna á hefðbund-
inn hátt afdrif þeirra kálfa sem
fæðast, annars vegar fyrir naut-
kálfana og hins vegar kvígukálfa.
Þama er litlar breytingar að greina
frá fyrra ári, ásetningur til kjöt-
ffamleiðslu, ef til vill örlítið minni
en árið áður. Eins og áður blasa
þama við alltof mikil vanhöld kál-
fanna. Það er vandamál sem krefst
enn nánari skoðunar. Einnig má
þama sjá að meginhluti allra
kvígukálfa, sem fæðast og komast
lifandi á stjá, em settir á til
viðhalds kúastoföinum á búinu.
Að lokum skal vikið að niður-
stöðum sem sýndar era í töflu 3.
Þama hafa verið teknar saman
niðurstöður um ættfærslu kúnna í
skýrsluhaldinu. Þetta er gert á
þrjá mismunandi vegu. I fyrsta
lagi er þetta skoðað fyrir föllomu
kýmar, í öðm lagi fyrir fyrsta
kálfs kvígur, sem komu á skýrslu
árið 2001, og að síðustu fyrir
ásetningskvígumar árið 2001.
Það er sama hvaða flokkun er
notuð, niðurstöðumar em nánast
þær sömu, aðeins 68% gripanna
em skráðar undan sæðingarstöðv-
amautum. Þetta er alltof lágt
hlutfall og má öllum ljóst vera að
þama liggur ein nærtækasta leið
til þess að efla ræktunarstarfið í
nautgriparæktinni frá því sem nú
er. í töflunum má greina vissa
þróun í þá átt að það eykst að
heimanaut, sem notuð em, séu
númemð. Full ástæða er til þess
að hvetja bændur til að láta skrá
hjá búnaðarsamböndunum öll
heimanaut sem notuð em og sett-
ir em á kálfar undan.
I 14-Freyr 4/2002