Freyr - 01.05.2002, Page 31

mati um frumutölu þar sem hann
kemur tvímælalaust næstur
Sveipi sem valkostur, en hann er
hins vegar, eins og lesa má úr
kynbótamati hans góður, kostur
um flesta eiginleika.
Drómi 95025 hækkar um tvö
stig í heildareinkunn sem rekja
má til hækkunar á mati um afurð-
ir, sem er orðið mjög hátt.
Astæða er til að benda á miklar
breytingar hjá Prúði 94030 sem
hækkar um fjögur stig í heildar-
einkunn effir stökk um 10 stig í
Molar
Einföldun styrkja-
KERFIS í LANDBÚNAÐI 1
Noregi
í mars sl. birtist í Noregi
skýrslu vinnuhóps sem hafði
fengið það verkefni að gera til-
lögur um breytingar og einföldun
á styrkjakerfi landbúnaðarins þar
í Iandi. Þetta verkefni gengur í
Noregi undir nafninu FOLA, sem
er stytting á heitinu FOrenkling
av virkemidlene í LAndbruket.
Verkefnið var í umsjá NILF,
Norsk institutt for landbruks-
ökonomisk forskning, stofnun
sem annast hagfræðirannsóknir í
landbúnaði í Norgi.
í vinnuhópnum áttu sæti full-
trúar þriggja ráðuneyta; landbún-
aðar-, fjármála- og atvinnumála-
ráðuneyta, ásamt helstu hags-
munaaðila í norskum landbúnaði
og er skýrslan ásamt tillögum
hátt í 300 blaðsiður. Hér skulu
raktar helstu tillögurnar:
1. í Noregi hafa árlega verið
gerðir samningar milli bænda
og ríkisins um stuðning við
landbúnaðinn. Lagt er til að
þessir samningar verði gerðir
til nokkurra ára í senn.
2. Framlög skulu í ríkari mæli
endurspegla landbúnaðar-
mati fyrir mjólkurmagn. Þetta
naut er ekki í almennri notkun en
er hægt að sérpanta.
Eins og sagt var í umtjöllun
um afkvæmarannsóknir þá lækk-
ar mat fyrir Galsa 94034 og nem-
ur lækkunin þrem stigum í heild-
areinkunn. Er það vegna þess að
mat lækkar lítillega fyrir marga
eiginleika. Galsi stendur þrátt
fyrir þessa lækkun með mjög gott
mat.
Athygli vekur að mat nautanna
frá 1990 breytist ekki umtalsvert
stefnu Noregs, þ.e.a.s. að þau
tengist betur samfélagshlut-
verkum landbúnaðarins.
3. Heiti einstakra framlaga sé í
auknum mæli tengt því sam-
félagshlutverki eða þjónustu
sem bóndinn fær greitt fyrir,
(svo sem að halda landi í
rækt).
4. Framlög skiptast i almenn og
sértæk framlög, það tengist
jafnframt því hvort það er ríkið
eða fylkin sem hafa umsjón
með þeim, (gildir einkum um
framlög til umhverfismála).
5. Framlög til stafrænnar tún-
kortagerðar verði stóraukin.
6. Unnið verði að því að sam-
ræma betur markmið og
hagsmuni bóndans og samfé-
lagsins.
Kunnugt er að styrkjakerfið í
norskum landbúnaði er afar fjöl-
þætt. Nefnt hefur verið að nú
eigi að fækka styrkjaleiðum úr 84
í þrjár. Svo sem vænta má er
ýmislegt í nýju tillögunum gagn-
rýnt. Þannig eru felld niður fram-
lög til býla í brattlendi en það
mun einkum koma illa við land-
búnað í fylkjunum Opplandi,
Hörðalandi og Sogni og Fjörðum,
en þar eru 70% af býlum sem nú
fá styrki sem brattlend býli.
þrátt fyrir miklar nýjar upplýs-
ingar um margar ungar dætur
þessara nauta. Þegar hefur verið
tjallað um Almar þar sem breyt-
ingar eru hvað mestar. Dalur
90010 lækkar örlítið í heildar-
einkunn, sem að hluta má rekja
til að hið fádæma lága mat um
skap lækkar enn. Sorti 9007
hækkar aftur á móti og má það
rekja til ótrúlega hás mats um
júgur og spena og einnig feiki-
mikillar hækkunar á mati um
skap.
Þá eru felldir niður styrkir til
fóðuröflunar á svæðum hátt yfir
sjó, en yfir 3200 býli fá nú slíka
styrki. Styrkir til beitar á ræktun-
arland, „innmarksbeite", eru
einnig felldir niður en styrkir í
þess stað veittir út á ræktunina
sjálfa, sem er auðveldara að
fylgjast með. Þetta mun skekkja
mjög stöðu sauðfjárbænda en
fjárbændur í Vestur- og Norður-
Noregi, sem beita fé sínu á rækt-
að land, geta tapað við þetta allt
að 40.000 n.kr. á ári en bændur í
Austur-Noregi og á Jaðrinum,
sem beita fé sínu á úthaga,
hagnast á þessari breytingu.
Að svo komnu máli er hér að-
eins um tillögur til landbúnaðar-
ráðherra að ræða en Ijóst er að
rauði þráðurinn í þeim er hinn
sami og í hugmyndum um
breytta landbúnaðarstefnu í
ESB, þ.e. að flytja áhersluna frá
styrkjum út á framleiðslu yfir í
styrki út landið sjálft og um-
gengni við það. Með þessum til-
lögum til breytinga er hins vegar
ekki lagt til að breyta heildarupp-
hæð á framlögum til landbúnað-
ar í Noregi.
(FOLA 2002: Landbrukspolitikk,
NILF-rapport 2002-1 og
Sau og geit nr. 2/2002).
Freyr 4/2002 - 31 |