Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1999, Page 305
Ritrýndar greinar 303
Hér er m(t) meðalrennsli dagsins, h(t) er meðalútihiti dagsins, v(t) er meðalvindhraði
dagsins í (m/s), s(t) er fjöldi sólskinsstunda viðkomandi dags og dl(t) stendur fyrir breytingu
í loftþrýstingi í (mb/10). Þetta líkan skýrir út 99,8% af ferviki rennslisins.
I orðum sagt lýsir líkanið rennslinu sem falli af rennslinu daginn áður, útihita samdægurs
og þrjá daga aftur í tímann, meðalvindhraða samdægurs og daginn áður, fjölda sól-
skinsstunda viðkomandi dags, breytingu í loftþrýstingi samdægurs og daginn áður, fasta og
loks vikuþætti sem nemur mun á helgum og virkum dögum. í einstaka tilfellum, þ.e. á
öðrum svæðum, höfðu eldri skekkjugildi marktæk áhrif. Líkönin eru flest af þessari gerð,
eina stóra undantekningin er Arbær þar sem iðnaðarstarfsemi er hlutfallslega mikil miðað
við önnur hverfi. Stikar líkansins eru hins vegar mismunandi milli hverfa, sjá nánar [7].
Aðferðir til að meta breytingar í notkun
1 [2] er fjallað um hvernig finna megi svokallaðan jafngiIdishita út frá sams konar
líkönum. Jafnan fyrir hann er gefin með
hj(t) + h(t) +j\v(t) +j2s(t) (2)
þar sem j\ segir til um hversu mikið 1 m/s í vindhraða jafngildi í °C og hlutfallið j2 segir
hversu miklu ein sólskinsstund jafngildir í °C. Þar er að segja, jafngildishitinn leiðréttir
venjulegan útihita þannig að tekið er tillit til áhrifa vindhraða og sólar á notkunina.
Þegar kanna skal hvort notkun á heitu vatni sé að breytast á milli ára er nauðsynlegt að
taka tillit til vaxtarbreytinga sem eiga sér stað á því tímabili sem skoðað er auk þess sem
eyða þarf áhrifum breytilegs veðurfars á milli ára með einhverjum hætti. Eins og komið
hefur fram er hið fyrmefnda leyst með því að uppfæra rennslisraðirnar miðað við rúmmál
tengdra húsa hjá OR. Varðandi hið síðara koma eftirfarandi aðferðir m.a. til greina. Hér voru
prófaðar þrjár leiðir, þ.e.
Aðferd I: Kennistærðimar Kj og K)
Nota stærð sem byggir á notkun/gráðudagar/ár þar sem gráðudagar eru reiknaðir út á tvo
mismunandi vegu. Annars vegar miðað við útihita eins og venja hefur verið og hins vegar
með því að miða við jafngildishita, samanber jöfnu (2). Fyrir fyrrnefhda tilvikið (útihita)
byggist kennistærðin á
£(20-/7(0)
/=1
(3)
þar semj =1996, 1997 eða 1998 og ms og g’ eru heildarnotkun og gráðudagafjöldi
ársins s. Fyrir síðara tilvikið (jafngildishita) fæst
Ml ■■
Yjn(t)
m
—s
Z(20-/7y(O) 8j
(4)