Fréttablaðið - 28.04.2012, Blaðsíða 20

20 28. apríl 2012 LAUGARDAGUR
Almenningssamgöngur á höfuð borgarsvæðinu munu
eflast verulega næstu misseri.
Í áætlunum Strætó bs. er meðal
annars gert ráð fyrir að tíðni
vagna á annatímum yfir daginn
muni aukast mikið. Sama er að
segja um kvöldin og um helgar.
Þjónustutími margra leiða
mun einnig lengjast þannig að
vagnarnir keyra til klukkan eitt
eftir miðnætti. Áætlunin tekur
gildi strax næsta haust.
Ein ástæðan fyrir þessum
tíðindum er samkomulag sveitar-
stjórnanna á höfuðborgar svæðinu
um að auka fjárframlög til Strætó
um 155 milljónir árið 2012. Það
gerir fyrirtækinu kleift að láta
allar leiðir aka klukkustund
lengur á kvöldin og hefja akstur
tveimur tímum fyrr á laugardags-
morgnum. Þar með gengur til baka
niðurskurður á þjónustu Strætó
sem sveitarfélögin töldu sig knúin
að grípa til í febrúar 2011.
Stóru fréttirnar eru þó þær
að sveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu og ríkisvaldið hafa gert
með sér tímamótasamning. Hann
felur í sér að ríkisvaldið skuld-
bindur sig til að setja verulega
fjármuni í almenningssamgöng-
ur á hverju ári næstu tíu árin.
Sveitar stjórnirnar hafa óskað eftir
slíkum stuðningi árum og jafnvel
ára tugum saman. Þær hafa bent
á að ríkisvaldið styður dyggilega
almenningssamgöngur á lands-
byggðinni. En á höfuðborgarsvæð-
inu hefur ekkert gengið fyrr en nú.
Varla þarf að taka fram að slíkt
gerist ekki af sjálfu sér. Þeir sem
hafa unnið að þessu merkilega sam-
komulagi af hálfu ríkisins og sveit-
arstjórnanna undir stjórn Dags B.
Eggertssonar eiga hrós skilið.
Samningurinn kveður á um að
fyrir hönd ríkisins greiði Vega-
gerðin 900 milljónir á ári til höfuð-
borgarsvæðisins og að auki 100
milljónir á ári í rekstur almenn-
ingssamgangna milli höfuðborgar-
svæðisins og áhrifasvæða þess,
eins og það er orðað. Samanlagt
gerir það einn milljarð á ári í tíu
ár. Til frádráttar kemur að ríkið
hættir að endurgreiða olíugjald til
Strætó, 140 milljónir á ári. Það er
þó engin ástæða til að gráta endur-
greiðsluna. Hún felur í sér hvata
fyrir strætó að keyra sem mest á
olíu. Það er umhverfislega og þjóð-
hagslega hagkvæmt að losna við
slíka olíuhvata sem leynast allt of
víða í umferðarkerfi okkar.
Markmið samningsins er að
tvöfalda, að minnsta kosti, hlut-
deild almenningssamgangna í
öllum ferðum sem farnar eru á
höfuðborgarsvæðinu. Að stuðla
að lækkun á samgöngukostnaði
heimila. Að auka umferðaröryggi.
Að minnka losun gróðurhúsaloft-
tegunda frá samgöngum. Sam-
komulagið gerir um leið borginni
og ríkisvaldinu kleift að fresta því
að ráðast í mjög dýr samgöngu-
mannvirki á stofnbrautarkerfinu,
svo sem mislæg gatnamót og
stokkalausnir, sem þjóna nær ein-
göngu umferð einkabíla. Hugsan-
lega leiðir samnings tíminn í ljós
að það er ekki þörf fyrir fleiri slík
mannvirki á höfuðborgarsvæðinu.
Erlendir gestir sem hingað koma
hafa stundum á orði að umferðar-
mannvirkin hér séu eins og í
milljóna borgum.
Óhætt er að fullyrða að
ávinningurinn af þessu samkomu-
lagi fyrir höfuðborgarsvæðið, og
raunar þjóðfélagið allt, er mikill.
Minnkandi samgöngukostnaður
fyrir heimilin, borgina og fyrir
ríkisvaldið er allra hagur. Sveitar-
stjórnirnar og ríkisvaldið eru jafn-
framt sammála um að veita strætó
aukinn forgang í umferðinni og
bæta aðstæður fyrir fótgangandi
vegfarendur og hjólandi. Sam-
komulagið er mikilvægur liður í
því að ferðaþörf fólks á höfuðborg-
arsvæðinu verði í auknum mæli
uppfyllt með hagkvæmari og vist-
vænni ferðamátum en einkabíl.
Rétt er að halda því til haga að
losun gróðurhúsalofttegunda er
hlutfallslega mjög há á Íslandi
m.a. vegna hins stóra bílaflota
og dreifðrar byggðar. Það er ein
ástæðan fyrir því að Íslendingar
skilja eftir sig stærra sótspor (e.
carbon footprint) en flestar aðrar
þjóðir. Samkomulagið mun gera
Strætó bs., sem hingað til hefur
þurft að reka sig með gömlum
dísilvögnum, kleift að endurnýja
strætóflotann algerlega þannig að
í lok samningstímans munu ein-
göngu vistvænir strætisvagnar
keyra um höfuðborgarsvæðið. Er
það ekki frábær tilhugsun?
Það er ekki nema von að full-
trúar Besta flokks, Sam fylkingar
og Vinstri grænna í umhverfis-
og samgönguráði borgarinnar
skyldu fagna þessu samkomulagi
á síðasta fundi ráðsins. En jafn-
framt ítrekuðu þeir nauðsyn þess
að borgaryfirvöld áskilji sér rétt
til að taka upp málefni einstakra
umferðamannvirkja sem ætlunin
er að slá á frest við endurskoðun
samningsins á tveggja ára fresti.
Sveitarstjórnir allra sveitar-
félaganna á höfuðborgar svæðinu
hafa samþykkt þennan merka
samning einróma, nema í Reykja-
vík. Fulltrúar Sjálfstæðis flokksins
í borgarstjórn greiddu atkvæði
gegn honum. Þeir finna honum
allt til foráttu. Ég á bágt með að
skilja þá afstöðu. Mér finnst það
ekki mjög trúverðugt þegar þeir
segjast vilja efla almennings-
samgöngur en vera alfarið á móti
þessum samningi. Á síðasta kjör-
tímabili höfðu Sjálfstæðismenn
næg tækifæri til að efla almenn-
ingssamgöngur í borginni. Það er
varla hægt að segja að þeir hafi
nýtt þau tækifæri mjög vel.
Almenningssamgöngur: Já takk
Mörg sveitarfélög leitast nú í meira mæli við að virkja íbúa
til þátttöku hvað varðar skipulags-
mál. Það má til dæmis gera með
aðkomu snemma í skipulagsferlinu
sem gefur um leið íbúum tækifæri
til þess að hafa stefnumótandi áhrif
á skipulagsþróun í sínu bæjar-
félagi. Fyrir nokkru síðan ákváðu
bæjaryfirvöld í Hafnarfirði að efna
til hugmyndasamkeppni um svo-
kallaða Dvergslóð, sem er reitur í
miðbæ Hafnarfjarðar sem afmark-
ast af Lækjargötu, Suðurgötu og
Brekkugötu við rætur Hamarsins
þar sem smíðaverkstæðið Dvergur
var áður til húsa. Svæðið hefur
mikla sögulega skírskotun til bæði
sögu Hafnarfjarðar en ekki síður í
atvinnusögu landsins en trésmiðjan
Dvergur var eitt þeirra húsa sem
tengd voru við fyrstu rafstöð sem
reist var á Íslandi árið 1904.
Í nokkur ár hefur staðið til
að rífa þá stóru og miklu bygg-
ingu sem þar stendur nú og var
reist á grunni gömlu timburverk-
smiðjunnar árið 1965, en óhætt
er að segja að hún sé barn síns
tíma og ekki í miklu samræmi við
þann skala eða það yfirbragð sem
annars er ríkjandi í umhverfinu. Í
lok ársins 2011 ákvað Skipulags- og
byggingarráð að setja af stað hug-
myndasamkeppni um þróun þessa
svæðis, og er sú ákvörðun í sam-
ræmi við bókun Bæjar stjórnar
Hafnarfjarðar á hátíðarfundi
í tilefni af hundrað ára afmæli
bæjarins. Með þessu er íbúum
gefinn kostur á að hafa áhrif á
þróun skipulags í miðbænum. Um
leið er sérstaklega bent á að þetta
verkefni er tilvalið að nýta í þeim
tilgangi að efla umhverfismennt í
grunn- og leikskólum bæjarins, en
eins og fram kemur í samkeppnis-
lýsingu er auglýst eftir tillögum í
mjög fjölbreyttu formi sem gefur
tækifæri til skapandi úrlausna.
Markmiðið er að fá sem flestar
nýjar hugmyndir frá íbúum og
hvað þeir sjá fyrir sér sem heppi-
lega starfsemi eða nýtingu á þessu
svæði. Þó er mikilvægt að horfa
til þess að sú uppbygging eða sú
breyting sem verður á svæðinu
verði í góðu samræmi við nálæga
byggð og endurheimti eða taki mið
af þeim einstaka karakter sem er
í byggðinni við Hamarinn og auki
gæði miðbæjarins í heild. Lóðin
býður upp á ótal möguleika s.s.
fyrir íbúðir, stofnanir, útivistar-
svæði eða blandaða notkun. Þá skal
ný byggð á reitnum taka tillit til
umhverfisins og hún má ekki yfir-
gnæfa eða skyggja á Hamarinn.
Opin hugmyndasamkeppni er
ekki bindandi heldur leiðbeinandi
um skipulagsgerð á svæðinu en
sérstök dómnefnd mun velja fimm
áhugaverðustu tillögurnar þar sem
lögð verður áhersla á eftirfarandi
atriði:
• Að hugmyndin falli vel að
nálægri byggð og umhverfi.
• Að hugmyndin bjóði upp á aukin
gæði á svæðinu í heild.
• Frumleika og framsækni.
• Að í hugmyndinni sé tekið til-
lit til vistvænna sjónarmiða
sem ýta undir sjálfbæra þróun
í byggingum og umhverfi.
• Að hugmyndin stuðli að því að
skapa samfellu í skipulagi mið-
bæjarins.
Það er vonandi að sem flestir,
bæði einstaklingar og hópar, taki
þátt og nýti þetta tækifæri til
að hafa áhrif á þróun byggðar í
miðbæ Hafnarfjarðar.
Hægt er að nálgast samkeppnis-
gögn í þjónustuveri Hafnar fjarðar
við Strandgötu og á vef Hafnar-
fjarðarbæjar, en frestur til að
skila inn tillögum rennur út þann
2. maí næstkomandi.
Tækifæri til áhrifa
Samgöngumál
Hjálmar
Sveinsson
fulltrúi Samfylkingar
í umhverfis- og
samgönguráði
Skipulagsmál
Sigríður Björk
Jónsdóttir
formaður Skipulags-
og byggingaráðs
Hafnarfjarðar
Greiningar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins
Grand Hóteli 10. og 11. maí 2012
Vorráðstefna
XXVII
Fimmtudagur 10. maí
Fundarstjóri: Sveinn Magnússon, skrifstofustjóri hjá velferðarráðuneyti.
8:00-9:00 Skráning og afhending gagna.
9:00-9:15 Setning: Guðbjartur Hannesson, velferðarráðherra.
Hvers vegna íhlutun?
9:15-9:40 Hugmyndafræði íhlutunar
Solveig Sigurðardóttir, barnalæknir og sviðsstjóri hjá Greiningar- og
ráðgjafarstöð ríkisins.
9:40-10:05 Aðferðir til íhlutunar – vísindi eða valfrelsi!
Guðný Stefánsdóttir, þroskaþjálfi og sviðsstjóri hjá Greiningar- og
ráðgjafarstöð ríkisins.
10:05-10:10 Stattu upp – lifðu lengur!
Marrit Meintema, sjúkraþjálfari hjá Greiningar- og ráðgjafarstöð
ríkisins.
10:10-10:35 Íhlutun – væntingar foreldra
Arnheiður Ósk Hreggviðsdóttir, foreldri.
Kaffihlé
11:05-11:30 Virknimat og stuðningsáætlanir - tæki til árangurs
Anna-Lind Pétursdóttir, sálfræðingur og dósent við Háskóla Íslands.
11:30-11:55 Er þjónustan fjölskyldumiðuð?
Sara Stefánsdóttir, aðjúnkt við Háskólann á Akureyri.
Matarhlé
13:00-15:00 Málstofur: Ýmsar íhlutunarleiðir
Málstofa A, B og C: Sjá nánar á www.greining.is
Kaffihlé
15:20-16:00 Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks
Sendiherrar samningsins.
Föstudagur 11. maí
Fundarstjóri: Sigrún Hjartardóttir, leikskólasérkennari og einhverfuráðgjafi
hjá Greiningar- og ráðgjafarstöð ríkisins.
Forvarnir til framtíðar
9:00-9:25 Byrgjum brunna!
Helga Kristinsdóttir, sálfræðingur hjá Greiningar- og
ráðgjafarstöð ríkisins.
9:25-9:50 Hefur lyfjameðferð sérstöðu í hæfingu barna og
unglinga?
Björn Hjálmarsson, barnalæknir hjá Þroska- og hegðunarstöð.
9:50-9:55 Stattu upp – lifðu lengur!
Marrit Meintema, sjúkraþjálfari hjá Greiningar- og
ráðgjafarstöð ríkisins.
9:55-10:20 Kynhegðun – helstu áhættuþættir og forvarnir
María Jónsdóttir, verkefnastjóri þekkingarseturs um
félagstengsl og kynímynd hjá Ási styrktarfélagi.
Kaffihlé
10:45-11:10 Tómstundir – íhlutun eða afþreying?
Katrín Þórdís Jacobsen, deildarstjóri frítímastarfs fatlaðra barna
hjá Reykjavíkurborg.
11:10-11:35 Hreyfing og heilsa fatlaðra barna
Ingi Þór Einarsson, doktorsnemi við Háskóla Íslands.
11:35-12:00 Stuðningur við foreldra – svigrúm til aðgerða
Sverrir Óskarsson, félagsráðgjafi hjá Tryggingastofnun ríkisins.
Matarhlé
13:00-15:20 Málstofur: Kynning á rannsóknar- og þróunarverkefnum
Málstofa A og B: Sjá nánar á www.greining.is
Kaffihlé
15:20-15:30 Ráðstefnulok – horft til framtíðar
Stefán J. Hreiðarsson, forstöðumaður Greiningar– og
ráðgjafarstöðvar ríkisins.
Íhlutun í æsku - ábati til framtíðar
Skráning á www.greining.is eða í síma 510 8400.
Þátttökugjald: 16.000 kr. fyrir fagfólk og 9.000 kr.
fyrir aðstandendur og háskólanema á þessu fræðasviði.
Stærsti faglegi vettvangur
þeirra sem tengjast börnum með
þroskafrávik
H
2
h
ö
n
n
u
n