Fréttablaðið - 28.04.2012, Blaðsíða 80

28. apríl 2012 LAUGARDAGUR40
Krossgáta
Lárétt
1. Módel handa huggulegum (9)
5. Er hershöfðingi sjóræningi? (10)
9. Bit beita tilfinningaleysi (7)
11. Séu kerfi aðstoðarmanna úrelt taka
tölvuverin við (12)
12. Fen og skjögur skapa skepnuna (5)
13. Ætli vinsæll drykkur standi milli Noregs og
Rússíá? (9)
14. Guð með umdæmi (5)
15. Atvinnurekandi gerir atvinnugrip (10)
18. Ból fílaði og bólfélaga (10)
21. Músin og kjóarnir renna saman í
úrvalskönnunni (13)
25. Þjörmum að nöglum (6)
28. Stíf gefa stöðuga (7)
29. Fremur glæpi um hríð (12)
31. Laug hani vatni í ker? (8)
32. Ein stór í austri, margar smærri í vestri (5)
33. Dagurinn er eilífð án þín (4)
34. Fæ ýkjupunkt fyrir ofstopaþrep (8)
35. Sá þrusuþétti vill fitufitu (9)
38. Hamfarir kringum kjarna (5)
39. Rugluð rolla (2)
40. Gátan ekki leyst enda lausnin ekki ákveðin (6)
41. Fákur, farðu frá; þetta er borg (6)
42. Volg falla fyrir gríni íþróttasvæða (9)
43. Galli snuðar (6)
44. Finnur merki um sjóngalla (7)
Lóðrétt
1. Árans félagar elska að hatast (10)
2. Að skálda annarra ljóð er ofnýting (8)
3. Slöngustóll fyrir ungamömmur (10)
4. Erlend skapar arnar ævi (8)
5. Best hittast (6)
6. Hár og gildur er afarfínn (9)
7. Böl sínku mannanna var að hitta þá
austrænu (8)
8. Taumur skelfingar liggur um
strípaða (8)
10. Eiga pening fyrir heiðraða (8)
16. Flökti sjónarmið fyrir fjargviðri?
17. Geislar dásamleg sál (8)
19. Segir ættstóran bola sitt
meginverkefni (9)
20. Sjá ekki eftir sekúndubroti (9)
22. Helgisiðurinn urðar ummerkin (11)
23. Tali mælar sem miðandi er við (11)
24. Sætindi sleikir í kjafti kisu (11)
26. Fuglahópur pirrar mig ítrekað (8)
27. Frostfjölin hylur freðna jörð (10)
30. Flón finnur engi og eðalmálm (7)
35. Herða apa með ósvífni (5)
36. Hann lifir enn á bláum
rúskinnsskóm (5)
37. Kætin með græjurnar (5)
Vegleg verðlaun
Lausnarorð
Ef bókstöfunum í skyggðu reitunum er raðað rétt saman birtist nokkuð sem öllum Íslendingum
ætti að vera ofarlega í huga, að minnsta kosti um þetta leyti árs. Sendið lausnarorðið í síðasta
lagi 2. maí næstkomandi á krossgata@frettabladid.is merkt „28. apríl“.
Lausnarorð síðustu viku var
Vikulega er dregið er úr inn-
sendum lausnarorðum og fær
vinningshafi eintak af bókinni
Feluleikur frá Forlaginu.
Vinningshafi síðustu viku
var Valborg Þorleifsdóttir,
Kópavogi.
S J Ó B I R T I N G U R
1 2 3 4 5 6 7 8
9 10 11
12 13
14
15 16 17
18 19 20
21 22 23 24 25 26
27
28 29
30
31 32
33
34 35 36 37
38 39
40 41
42
43 44
Þ A R F A G R E I N I N G F Ó
R Æ F Æ N Ð E L J U S A M A
E I N S T Ö K N R I Á P Á
K I U I G R A U T A R H E I L I
V A N D R Á Ð U R F U S K G
I G G I Ó D Á I N S V E I G A R
R J A I R G E L E
K J A R N A F Æ Ð A G A U L V E R J I
I B G L S T K K
D Æ M A L A U S N Y T J A G I L D I
H L I U Ó A U A J S
R E I Ð I L E S T U R S S Ó T
Æ S L R B Ó K A S A F N J
S Y S T R A S T A P I U L S A
N Æ B F L B K E I M U R
A A R T L É T T A D R E N G A N
R Æ G Ð A Ó A Ð Ú A U M K V A
I N S A M A N B U R Ð U R K N
Ú K N R U R A
H E I M A R Í K A R Ú R V A L S R I T
Á þessum degi fyrir réttum 67 árum, hinn 28. apríl árið 1945,
var ítalski einræðiherrann Benito
Mussolini tekin af lífi, ásamt frillu
sinni.
Mussolini, eða „Il Duce“ eins og
hann var jafnan kallaður, hóf leið
sína til valda með þátttöku í starfi
bolsévika og var margoft fangels-
aður fyrir gerðir sínar og skrif, en
gerðist síðar afhuga sósíalisma.
Undir lok fyrri heimstyrjaldar-
innar stofnaði Mussolini fasista-
flokkinn. Í krafti ofbeldis svart-
stakkasveita og ofstækisfullrar
ræðumennsku Il Duce sem hreif
mannfjöldann, hrifsuðu fasistar til
sín völdin árið 1922.
Mussolini var einráður og virtist
fyrst um sinn ná að koma reglu á
í ítölsku samfélagi, sem hafði um
árabil verið sem lamað vegna upp-
þota og verkfalla.
Hann batt trúss sitt við Adolf
Hitler í hildarleik seinni heims-
styrjaldarinnar en verður seint
minnst fyrir herkænsku þar sem
þýski herinn þurfti oftar en ekki
að koma Ítölum til bjargar.
Eftir að fallaskipti urðu í stríð-
inu og bandamenn tóku land á
Sikiley sumarið 1943 var ljóst í
hvað stefndi. Ríkisráð fasista vék
Mussolini frá völdum og hneppti í
varðhald.
Þjóðverjar komu honum enn til
bjargar með því að frelsa hann úr
fangelsi þá um haustið og settu
hann yfir leppstjórn í norðurhluta
Ítalíu.
Uppreisnarmenn gerðu þó harða
hríð að fasistum og á sama tíma
fjaraði sífellt undan bakhjarlinum
í Berlín.
Vitandi í hvað stefndi lagði Mus-
solini á flótta ásamt Clöru Petacci,
hjákonu sinni og setti stefnuna á
Sviss þar sem hann vonaði að hann
myndi njóta friðhelgi.
Það reyndi þó aldrei á það því
að skötuhjúin voru svikin af líf-
vörðum sínum í hendur uppreisn-
armanna. Þau voru skotin og lík
þeirra flutt á vörubílspalli til
Mílanó þar sem þau voru hengd
upp á fótunum á Piazza Loreto. Þar
fagnaði mannfjöldinn falli einræð-
isherrans og endalokum stríðsins.
Lýðræði var endurreist á Ítalíu
eftir rúmlega tveggja áratuga
harðstjórn. - þj

Heimildir: Britannica og History.com
Í ÞÁ TÍÐ: Árið 1945
„Il Duce“ drepinn á flótta
Einræðisherrann og fasistaforinginn Benito Mussolini var handsamaður
ásamt ástkonu sinni á flótta til Sviss og tekinn lífi af uppreisnarmönnum.
Mussolini hafði stjórnað Ítalíu með harðri hendi í rúmlega tuttugu ár.
FORINGJAR Eftir tveggja áratuga valdasetu þar sem hann gerðist meðal annars
bandamaður Adolfs Hitler, mætti Benito Mussolini örlögum sínum á flótta.