Fréttablaðið - 31.08.2012, Blaðsíða 18

31. ágúst 2012 FÖSTUDAGUR18
Föstudagsviðtaliðföstuda
gur Dines Mikaelsen, ferðamálafrömuður með fl eiru á Grænlandi
H
lutirnir gerast
hratt núna eftir
að ég hef kom-
ist í samband við
fólk á Íslandi,“
segir Dines Mik-
aelsen, ferðamálafrömuður, veiði-
maður og listamaður frá Græn-
landi. Hann leggur meðal annars
stund á ferðamálafræði og er
staddur hér á landi í verknámi
hjá íslenskum ferðaþjónustufyrir-
tækjum. Dines er fyrst innfæddi
Græn lendingurinn á Austur-Græn-
landi sem stofnar eigið ferðaþjón-
ustufyrirtæki. Hann býður upp á
gistingu og leiðsögn. Meðal annars
hefur hann farið þrjár ferðir þvert
yfir Grænlandsjökul. „Já, eða tvær
og hálfa, því einu sinni fór ég ekki
yfir ísinn til baka.“
Dines valdi Ísland til tólf vikna
námsdvalar sem er hluti af námi
hans. Hann byrjaði dvöl sína hjá
Borea Adventures á Ísafirði og var
hjá fyrirtækinu í um fjórar vikur
í sumar. Núna er hann í miðri við-
burðaríkri dvöl hjá Arctic Advent-
ures í Reykjavík.
Ánægður með Ísland
„Í raun er tvöfaldur ávinningur af
Íslandsdvölinni fyrir mig. Bæði
fæ ég innsýn inn í hvernig gróin
ferðaþjónustufyrirtæki starfa og
hvernig þau setja upp vel heppn-
aðar ferðir og svo kem ég mér
líka upp mikilvægum samstarfs-
aðilum,“ segir Dines, en þegar eru
uppi ráðagerðir um aukið sam-
starf hans og Borea á Ísafirði.
„Það er líka svo stutt á milli land-
anna okkar. Heima á Grænlandi
er heldur engin fyrirtæki að finna
til samstarfs því þar á ég í harðri
samkeppni við dönsk ferðaþjón-
ustufyrirtæki og fæ enga aðstoð
þar,“ bætir hann við, en segist
sjálfur leggja áherslu á að fá sam-
landa sína til liðs við sig þar. „Ég
er nýbúinn að ráða þrjá vana græn-
lenska leiðsögumenn og er svo með
tíu sem stýrt geta hundasleðum.“
Með auknu samstarfi við íslensk
fyrirtæki segist Dines geta tekist
á við dönsku fyrirtækin á jafn-
réttisgrundvelli og lítur fram-
tíðina björtum augum. Svo mikla
áherslu leggur hann á tenginguna
við Ísland að hann hóf fyrir um ári
að læra íslensku. „Og núna skil ég
svona flest sem sagt er í kring um
mig. Ég var hins vegar lengi búinn
að reyna að komast í tengsl við
íslensk ferðaþjónustufyrirtæki, en
það var raunar ekki fyrr en í fyrra
að það tókst.“
Með mörg járn í eldinum
„Svo erum við líka að leggja loka-
hönd á nýja vefsíðu fyrir fyrir-
tækið mitt, en hún verður á
slóðinni dines-tours.com. Vefur-
inn ætti að vera tilbúinn eftir tvær
vikur eða svo.“
Á nýja vefnum segir Dines
að hægt verði að panta ferðir og
nálgast upplýsingar um Græn-
land, auk þess sem þar verði hægt
að kaupa beint margvíslegt hand-
verk eftir hann sjálfan sem hingað
til hefur verið sent annað í sölu.
Þá segist Dines eiga þrjú hús á
Grænlandi sem hann nýti undir
starfsemi sína.Eitt leigir hann
ferðafólki sem kemur til skemmri
dvalar og annað segist hann svo
leigja stjórninni, en í því húsi er
ekki vatnssalerni og hentar það
því síður í leigu til ferðamanna.
„Þriðja húsið er ég svo að gera
upp og stefni á að vera þar með
veitingasölu og kaffihús fyrir
ferðafólk. Setja til dæmis saman
nestispakka sem henta í lengri og
skemmri ferðir,“ segir hann.
Dines er með mörg járn í eld-
inum önnur en ferðaþjónustuna.
Veiðimennska er honum í blóð
borin, hann sker út listmuni og
grímur, málar myndir, safnar
orðum sem eru að hverfa úr græn-
lenskri tungu og er með í smíðum
bók þar sem hann ætlar fyrstur
manna að færa á blað þjóðlegan
fróðleik Grænlendinga. Þegar
hann var strákur kom líka kennari
auga á hvað hann var listfengur
og endaði það með því að Dines
var fenginn til að búa til mynda-
bók um lífið á Grænlandi, bara 12
ára gamall. „Þetta hafði heilmikil
áhrif. Ágóðann af bókinni gat ég
svo notað til að komast seinna í
ársdvöl á Nýja-Sjálandi þar sem
ég lærði ensku,“ segir hann.
Ísbirni er hægt að hræða
Þótt Dines vilji koma þjóðlegri
þekkingu á bók segir hann Græn-
lendinga samt duglega að halda
henni við. Til dæmis séu strákar
sem vilji leggja stund á náhvala-
veiðar dregnir um í kanóum sínum
af kraftmiklum mótorbát, til að
búa þá undir kraftinn í hvalnum.
„Þessar veiðar geta verið hættu-
legar.“
Í ferð með Borea til Grænlands
í sumar fékk hann líka tækifæri
til að sýna hluta þekkingarinn-
ar. Í ferðinni kom ísbjörn synd-
andi að bátnum sem þau voru á en
Dines var á kajak í sjónum. „Og
ég heyrði hvernig hann lét smella
í tönnunum, en þá veit maður að
hann er í árásarham. Þetta kenndi
afi minn mér. Hann og pabbi
kenndu mér líka hvernig hægt er
að fæla frá árásargjarna ísbirni,“
segir hann en úti í sjónum hélt
hann fyrir munninn og blés mjög
fast frá sér í gegn um nefið svona
fimm sinnum. „Svo þarf að rymja
hátt eins og ísbjörn, fimm sinnum
og slá fast með árunum í sjóinn.“
Eftir að hafa gert þetta um stund
lagði björninn á flótta upp á ísinn
og fólkið um borð í bátnum fagnaði.
ÍSBJÖRNINN VERKAÐUR Dines Mikaelsen er mikill veiðimaður og býr að reynslu
sem gengið hefur mann fram af manni. Fjölskylda hans er frá Isortoq-byggðinni á
austurströnd Grænlands, en þar segir sagan að finna megi suma færustu veiðimenn
heims. MYND/DINES MIKAELSEN
Í REYKJAVÍK Dines Mikaelsen, sem einungis er 35 ára gamall, hefur þrisvar farið með ferðamenn á hundasleða yfir Grænlands-
jökul. Yngri bróðir hans hefur farið níu sinnum. „Ég er þolinmóðari en hann og fer þess vegna fyrir hann þegar hópar þýskra
ferðamanna koma,“ segir Dines glettinn, án þess að skýra það nánar. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Tekur slaginn eftir dvöl á Íslandi
Ekki er átakalaust fyrir Grænlending að hasla sér völl í ferðaþjónustu þar í landi. Óli Kristján Ármannsson hitti að máli Dines
Mikaelsen, fyrsta Grænlendinginn á Austur-Grænlandi sem stofnar eigið ferðaþjónustufyrirtæki. Dines er margreyndur veiði-
maður sem umhugað er um grænlenska menningu. Hann skýrir meðal annars frá hvernig hræða megi árásargjarnan ísbjörn.
ÚTSKURÐUR Meðal þess sem Dines
tekur sér fyrir hendur er að skera út í
bein (líkt og hér að ofan) og rekavið.
MYND/DINES MIKAELSEN
BÓK OG KENNSLUEFNI Dines hjálpaði bróður sínum að læra ensku með því að
teikna myndir og rita hjá ensk heiti hlutanna. Undir blöðunum má sjá bók sem kom
út eftir hann tólf ára gamlan. Ágóðinn af útgáfunni kostaði árs námsdvöl hans á
Nýja-Sjálandi þar sem hann nam ensku. FRÉTTABLAÐIÐ/ÓKÁ
Eftir eitt til tvö ár stefnir Dines Mikaelsen á að gefa út bók þar
sem safnað hefur verið saman margvíslegum grænlenskum fróð-
leik.
„Mér er annt um menningu þjóðar minnar, en hingað til hefur
menningararfurinn bara gengið mann fram af manni í munn-
mælum,“ segir Dines um leið og hann dregur upp úr pússi sínu
skissubók með fjölda nákvæmra teikninga þar sem rituð hafa
verið heiti hluta og lýsing á því hvernig á að nota þá. Til dæmis
má sjá hundasleða og ólar, hunda, hnífa og hvað eina annað
sem Grænlendingar hafa notað til að draga fram lífið í áranna rás.
„Hver hluti ólarinnar á sér nafn,“ segir Dines og bendir á mynd af
festingu sem spennt er á sleðahund.
Þá má sjá hvernig kanóar eru gerðir og uppbyggðir, því við
hvalveiðar á slíku farartæki er afar mikilvægt að þeir renni rétt, og
víki á réttan hátt til hliðar þannig að veiðimaður geti beitt skutli
sínum.
Eins eru upplýsingar um hvernig setja á saman fláningarhníf og
um hvernig nýta megi hina ýmsu hluta af þeim dýrum sem veidd
eru á Grænlandi. Þannig eru ísbirnir hátíðarmatur sem neytt er á
jólum, í stórafmælum og við aðra hátíðlega viðburði. Enginn hluti
skepnunnar fer til spillis, meira að segja beinin í framfótum þeirra
eru nýtt í nagla í kanóa og sleða.
„Ég lærði þessa hluti af afa mínum og föður og eins er það um
marga aðra,“ segir hann. Óvíst er hins vegar að þekkingunni verði
jafnvel haldið við alls staðar þegar fram líða stundir og því vill
hann koma þessum fróðleik á bók. „Þetta kenna Grænlendingar
hverjir öðrum, en segja ekki útlenskum fræðimönnum sem
komið hafa til Grænlands til að skrifa bækur um grænlenska
menningu og fræði.“
Þá safnar Dines líka orðum sem ekki eru lengur notuð í
grænlensku. „Ég er búinn að heimsækja um það bil hundrað
gamalmenni til þess að safna þessum orðum, sem annars myndu
bara hætta að heyrast og gleymast þar með,” segir hann. „Við
Grænlendingar getum ekki skorast undan því verkefni að gæta að
menningararfi okkar.“
Í framhaldinu segist Dines svo stefna á frekari skrif. „Faðir minn
hefur fallist á að ég skrifi sögu hans og af því er ég mjög stoltur,“
segir Dines, en pabbi hans er grænlenski stjórnmálamaðurinn
Vittus Mikaelsen, þingmaður og bæjarstjóri í Ammassalik. Dines
segir ekki vanta efniviðinn í þá frásögn enda himinn og haf á
milli þeirra aðstæðna sem faðir hans óx upp við og dagsins í dag.
„Hann sá til dæmis í fyrsta skipti danskan mann fyrir um fimmtíu
árum,” segir hann, en sá viðburður vakti mikla kátínu og forvitni í
krakkahópnum í þorpinu.
Stefnir á útgáfu bókar með það fyrir augum að bjarga menningararfleifð Grænlendinga frá glötun
ÚR SKISSUBÓKINNI Hér má sjá hvar Dines hefur teiknað sleðahund
og skráð heiti allra hluta hans. „Hver einasti hluti hundsins á sér nafn,“
segir hann. FRÉTTABLAÐIÐ/ÓKÁ