Fréttatíminn - 25.11.2011, Side 30

Birna eignaðist barn
fyrir fjórtán ára aldur
 Mæðgurnar Birna og Íris Björg ætla saMan á elliheiMilið
Mamma fatt-
aði það á undan mér að ég væri
ófrísk. Þá var ég komin fjóra eða
fimm mánuði á leið. Hún sá þetta
en ég vissi þetta ekki,“ segir Birna
Björnsdóttir, með kaffibollann í
hendi í íbúð sinni í Breiðholtinu
þegar hún hverfur 37 ár aftur í
tímann. Hún er nýflutt „í bæinn“
ofan af Akranesi. Flutti í febrúar.
„Ég viðurkenni að núna er ég
svolítið frjáls,“ segir hún og vísar
til ábyrgðartilfinningarinnar sem
fylgir barnauppeldi.
„Börnin eru orðin fullorðin og ég
hafði alltaf ákveðið að þá myndi ég
gera það sem mig langaði mest til
að gera. Mér fannst erfitt að taka
stökkið og segja upp vinnunni sem
ég hafði verið gegnt í tíu ár, leigja
íbúð í Reykjavík og vinna á nýjum
stað. Ég hugsaði: Annað hvort
núna eða aldrei.“ Birna vinnur nú á
heimili fyrir fjölfötluð börn.
Fiktaði og varð ólétt
„Það kom aldrei upp í hugann að ég
gæti orðið ólétt,“ segir Birna sem
eignaðist dóttur sína mánuði fyrir
fjórtán ára afmælið sitt. „Við vorum
bara að prufa. Unglingar fikta.
Þannig mun það alltaf vera. Væri
ég unglingur núna myndi ég fikta
í einhverju öðru. Þeir gera eitt-
hvað að sér, hvort sem þeir detta
í´ða eða annað. Eins og svo margir
hugsa: Þetta kemur ekki fyrir mig.
Þetta var fikt og ég varð ólétt, ekki
hinar,“ segir Birna, sem var ekki
nema rétt orðin þrettán ára þá.
„Mér finnst eins og við höfum
verið fullorðnari þá. Við fórum út
að vinna tólf ára. Nú fáum við ekki
einu sinni tólf ára krakka til að
passa litlu systkini sín,“ segir hún
þegar talið berst að þroska hennar
fyrir móðurhlutverkið.
„Ég hafði sterkt bakland og veit
að hefði ég ekki haft það hefði
þetta aldrei gengið.“ Hún segir að
foreldra sína hafi tekið óléttunni
með stóískri ró. Þau hafi aldrei
falið fregnina fyrir öðrum eða
viljað að hún héldi sig til hlés og
hún hafi ekki fundið fyrir fordóm-
um í litla samfélaginu á Hólmavík.
Aldrei hafi komið til greina að fara
í fóstureyðingu, enda langt gengin.
„Ég held hreinlega að ég hafi
aldrei heyrt talað um fóstureyð-
ingu á þessum tíma. Það var ekki
talað um það. Ég held líka að hefði
ég farið fram á slíkt hefðu mamma
og pabbi sagt nei. Ég bjó til barn og
því átti ég barnið,“ segir hún.
Saman á elliheimilið
Þær mæðgur segjast sjaldan velta
því fyrir sér að aðeins fjórtán ár
séu á milli þeirra. „Við grínumst
þó með það að við verðum saman á
elliheimilinu,“ segir Íris og þær
mæðgur hlæja og Birna segir: „Já,
ef ég bíð í smá tíma með það kemur
hún bara með mér á elliheimilið.“
Þær eru miklar vinkonur, sér-
staklega eftir að Íris eignaðist
börnin sín. Bjarka fyrstan 23 ára
gömul. „Mamma var ennþá með
börn þegar ég var komin með börn.
Þannig að það varð mjög þægilegt
vinkonusamband milli okkar, já
meira svona jafningjasamband
heldur en hefðbundið mæðgnasam-
band,“ segir Íris og Birna botnar.
„Ég var ófrísk af Írisi þegar ég
fermdist og ófrísk af Bjössa þegar
Íris fermdist.“ Birna var því 28 ára
þegar hún eignaðist Björn Dan árið
1988 og 29 ára þegar hún eignaðist
Evu Rós. Hún segir engan mun
á móðurtilfinningunni fjórtán
ára eða 28 ára. „Nema að ég var
yfirvegaðri. En það getur nú verið
vegna þess að ég hafði æfinguna.“
Fæddi ein og óstudd
Prestinum á Hólmavík var umhug-
að um að Birna yrði ekki ófermd
móðir. Birna, sem er elst fimm
systkina sem fæddust á átta ára
tímabili, og foreldrar hennar höfðu
hugsað sér að hún fermdist jafnvel
með yngri systur sinni árið eftir.
Jafnvel þær saman um haustið eftir
fæðinguna.
Síminn hringir. Íris Jónsdóttir, sem barn, svarar og spurt er: „Er mamma þín heima?“ Og það stendur ekki á svari: „Viltu mömmu
mömmu eða mömmu ömmu?“ Aðeins tæplega fjórtán ára var móðir hennar Birna Björnsdóttir send frá Hólmavík undir læknis-
hendur á Akranesi. Þetta var í annað sinn sem hún ferðaðist ein suður á sjúkrahús því hún fór tólf ára í hálskirtlatöku á Landakot í
höfuðborginni. Nú var hún send vegna of hás blóðþrýstings. Hún var gengin rúma átta mánuði með sitt fyrsta barn. Þær mæðgur
segja Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur frá þessari sérstæðu reynslu.
Birna Björnsdóttir bjó
eftir grunnskólanámið áfram á
Hólmavík og vann í frystihús-
inu. Hún vildi ekki fara burtu
frá dóttur sinni, Írisi, og sækja
frekara nám. Henni bauðst
að fara í fiskvinnsluskólann í
Hafnarfirði fyrir Kaupfélagið,
en fannst ómögulegt að skilja
Írisi eftir. „Ætli ég hafi ekki
verið 18 ára þá. Hún fjögurra.“
Hún sér þó ekki eftir
glötuðum tækifærum. „Ég
hugsa ekki svoleiðis. Ég hugsa
ekki hvað ef? Það þýðir ekki
að væla yfir einhverju sem
hefði getað orðið. Ég hef ekki
hugmynd um hvað það hefði
átt að vera. Ég var ekki með
nein plön þarna þrettán ára.
Ég hafði ekki leitt hugann að
slíku og því ekkert sem barnið
stoppaði þar. Ég var ekki búin
að byggja mér skýjaborgir.“
Og henni fannst hún ekki föst
heima yfir ungabarni á meðan
vinir skemmtu sér. „Við vorum
einfaldlega of ung til að sækja
böllin. Ég ekki nema fjórtán.“
Íris fagnaði þó þegar móðir
hennar tók þá skyndiákvörðun
að nota sparifé sitt til að sækja
Húsmæðraskóla í hálft ár. „Ég
man eftir því að hafa hugsað;
já, hún gat gert eitthvað
fyrir sjálfa sig,“ segir Íris og
viðurkennir að henni hafist
hún stundum halda aftur af
mömmu sinni. „Já, hún gat
ekki flutt í burtu, farið til út-
landa eða annað slíkt. Mamma
er einmitt kona sem þorir og
hefði haft gaman af slíku.“ - gag
Birna sýtir ekki glötuð tækifæri
Ég var ekki búin að byggja mér skýjaborgir
Birna með Írisi og báðar
á barnsaldri. Birna er elst
fimm systkina sem fæddust
á átta árum. Íris var því
aðeins sex árum yngri en
yngsta barn ömmu sinnar
og afa.
„Ég man samt eftir því
að mamma spurði:
Veistu hver á barnið og
ég svaraði játandi. Hún
spurði ekki frekar. Ég
held þau mamma og
pabbi hafi ákveðið að
það kæmi í ljós.“
Framhald á næstu opnu
30 viðtal Helgin 25.-27. nóvember 2011