Læknablaðið - 01.12.1948, Page 13

LÆIÍNABLAÐID
87
það koniið undir óþekktum
faktor, því að sumar konur eru
orðnar viðkvæmar eftir eina
barneign, en aðrar ekki fyrr en
eftir margar og sumar virðast
aldrei verða viðkvæmar að
])essu leyti.
Ýmislegt verður til þcss að
sjúkdómar af þessum sökum
verða sjaldgæfari en við mætti
búast, þegar 18% allra manna
eru Rh-r-.
í fyrsta lagi eru líkur til að
4% allra kvenna eigi börn með
Rh-f- mönnum. Þá eru eflir
14% sem allar eiga Rh-f- menn.
Af þessum 14 mönnum eru lík-
ur lil að 8 séu lieterozjTgot (Dd)
og 6 homozygot. Með útreikn-
ingi finnst að þessir 14 menn
muni eiga 10 börn Rh+ af
hverjum 14, þannig verða þá
10 af hverjum 100 börnum er
fæðast, afkvæmi .Rh-f- mæðra
og Rli+ feðra.
Þrátt fyrir þetta virðast liæ-
molytiskir sjúkdómar barna
aðeins koma fyrir í 1 af hverj-
um 200 sem fæðast. El' livert
Rh+ barn sem fæddist af Rli-f-
móður, sýktist, mundi það ckki
vera 1 lieldur 20 af 200.
Þessi útreikningur er að þvi
leyti athugaverður, að ekki er
við neinum truflunum að bú-
ast af þessum orsökum við
fyrstu barneign, nema sérstak-
lega standi á (undangengin
transfusion eða intramuskulær
blóðgjöf). Ef gert er ráð fyrir
að 3ja livert barn sem fæðist
sé frumburður, þá iná segja að
liæmolytiskir sjúkdómar ný-
fæddra barna, annara en frum-
burða, komi fyrir bjá einum
af 130, eða 1 af bverjum 12 af-
kvæmum Rli-f- mæðra.
Ekki er þó skilyrðislaust unnt
að reikna með að allir frum-
burðir sleppi við hæmolysis af
þessum völdum. Reynslan bef-
ir sýnt, að liver sú kona, sem
er Rh-f- og liefir fengið nokk-
ura transfusion a'f Rh+ blóði,
má búast við því að mynda
Rh-mótefni, sem komi niður
þegar á fyrsta barni hennar
(likindin yfir 50%). Sýnt liefir
verið fram á, að mótefnamynd-
unin í serum getur lialdið á-
fram í 14 ár eftir eina slíka
transfusion og sennilegt að bún
haldist æfilangt. Áríðandi er
því að forðast að gefa nokkurri
stúlku, hversu ung sem hún er,
slíka transfusion.
Mjög sennilegt er, að ekki
þurfi að dæla blóðinu í æð til
að framkalla mótefnamyndun-
ina. I fyrra birti Ressis1) sjúk-
dómssögu frumburðar, sem do
eftir tvo daga af icterus gravis.
Konan var Rli-^- og hafði Rli-
mótefni í serum. Þegar hún var
átta ára gömul liafði hún feng-
ið 12 sinnum blóði dælt inn í
vöðva, en blóðið var lekið úr
móður liennar, sem var Rli+,
1) Bessis, M.: La Maladie Hemo-
lytique du Nouveau-Né. Masson &
Cie, Paris, 1947.