Læknablaðið - 01.12.1948, Page 31

L Æ K X A B L A Ð I Ð
105
mynd fara eftir því á livaða
stigi sjúkdómurinn er. Þegar
um vægt stig er að ræða, sjást
smá peribroncliitar í fjórða
hverjum sjúkling ef vandlega
er leitað, þ. e. a. s., þegar ííiynd-
að er oftar en einu sinni. Sam-
fara meðalþungu tiltfellunum
eru nærri alltaf röntgenein-
kenni, þau eru væg stækkun á
hilusskuggum, öðru- eða ljáðu
megin, peribroncliitis og smá
bólgublettir með ógreinileg-
um takmörkum í kring um
lungnapípur. Bólgan er alltaf
litil og er eins og smá strik með
ógreinilegum takmörkum nieð
fram lungnapípunum. Ef oft er
leilað, þá kemur í Ijós, að þau
haldast ekki lengi á sama stað,
lieldur flj'tja þau sig frá ein-
um stað til annars. Þegar iim v.
1. 1). er að ræða, eru röntgen-
einkennin greinilegri. Breyt-
ingar liafa sézt í lungum 24
tímum eftir að klinisku ein-
kennin gerðu fyrst vart við sig,
en venjulega sjást hólguein-
kenni ekki fyrr en á 3. til 4.
degi. Iijá þeim sjúklingum sem
Iiafa verið sýktir í tilrauna-
skyni Iiafa röntgeneinkenni i
lungum hyrzt á 2. til 5. degi
sjúkdómsins, en oftast á 4
degi. Fyrstu einkennin eru þau
sömu og lýst hefir verið — væg
stækkun á hilusskuggum, öðru
eða báðumegin, peribronchitis
og striklaga bólgueinkenni
meðfram lungnaþípum. Því
næst breiðist bólgan eins og
strik frá lungnapípunum úl i
vefinn, síðar getur bólgan tekið
á sig ýmsar myndir, ýmist sjást
Iitlir mjúkir blettir, eins og
sigarettureykur, eða stórir
bólgublettir, misþéttir, sem
geta náð yfir mestan liluta
lungans. Bólgan er fyrst og
fremst interstitiel, og sjást því
oft þéttir strengir í blettunum.
sem fylgja byggingu lungans.
Þetta einkenni telja sænskir
röntgenlæknar mikilsvert við
sjúkdómsgreininguna. Bólgan
er venjulega þéttust inn við
hilus, en úti í lungnavefnum
verður hún ekki eins þétt og
bólga sem orsakast af pneumo-
coceum.. í 80% takmárkast
bólgan við lobus inferior, í 10
—20% sést hún i fleiri en ein-
um lobus, í 10% takmarkast
röntgeneinkennin við hilus. Ex-
sudat sést sjaldan í pleura,
en ekki er óalgengt að sjá ein-
kenni sem henda á atelectasis
eða á collaps á lohus vegna
stíflu í lungnapípu. Bólgan get-
ur horfið á 3 til 4 dögum, en
venjulegast sjást hólguein-
kenni í 3 til 4 vikur.
Allir eru á einu máli um
það að fylgikvillar séu sjald-
gæfir, t. d. í samanburði við
influenzu. Sóttkveikjan greiðii-
ekki götuna fyrir ýmiss konar
sýklmn, eins og oft á sér stað
uni influenzu- og morbilli vir-
us. Helztu fylgikvillar eru ple-
uritis, ýmist þurr eða rakur,
atelectasis, collaps á lobus,