Læknablaðið - 01.12.1956, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ
í 149
heilariti um 85% sjúkl. með
„petit mal“, þó ekki sé um kli-
niskt kast að ræða, og í svefni
telur Gibbs þær koma fram í
89%. Stundum koma aðeins
hægar bylgjur 3/sek. í hviðum
milli kastanna.
Klinisk köst byrja venjulega
hjá börnum um eða innan við
5 ára aklur og séu köstin mjög
strjál þykir vera góð von um
að þau hverfi jafnvel alveg á
uppvaxtarárunum. Það var
þessi mynd, sem áður fyrr var
kallað „pyknolepsi“ og ekki tal-
ið epileptiskt fyrirbæri. Aðrir
sjúklingar fá aftur á móti
„grand mal“, þegar aldur fær-
ist yfir þá.
Hjá sjúkl. með hreint „petit
mal“ er ekki vitað um neinn
líklegan uppruna (etiologi) hjá
85%, en af sennilegum eða
þekktum orsökum er encephal-
itis algengust, um 8% að því
er Gibbs telur. Drooglever-
Fortuyn, Hunter og Jasper hafa
sýnt fram á, að framkalla megi
þessa heilaritsmynd með raf-
ertingu mesialt í thalamus á
köttum og öpum og enn fremur
kilniWca mynd, er líkist fj>-
gjörlega því, sem sést hjá
mönnum. Flestir munu enda
sammála um, að þessi rythmus
eigi upptök sín subcorticalt.
Chicago skólinn, þ. e. Gibbs
hjónin og lærisveinar þeirra
vilja ekki beinlínis neita hluta
thalamus í þessari hrynjandi,
en halda þvi fram, að heila-
börkurinn sé þar meiri aðili og
vilja kenna einhverri almennri
„elektro-fysíokemi,skri“ trufl-
un í lieilanum. Hafa báðir skól-
arnir, Montreal (Penfield &
Jasper og þeirra lærisveinar)
og Chicago, miklar rannsóknir
til stuðnings sinu áliti.
Eins og að ofan getur er heila-
ritið oftast eðlilegt milli hvið-
anna, en lítið eitt af hægari
bylgjum en venjulegt er getur
komið fyrir hjá röskum fjórð-
ungi.
Viðloðandi sálsýkiseinkenni
koma fram hjá fáum „petit
mal“ sjúkl., hegðunarvand-
kvæði hjá ca. 3% og fávitahátt-
ur hjá 5% meðal þeirra sjúkl.,
sem Gibbs hjónin rannsökuðu
og byggja niðurstöður sínar á.
í litlum liluta heilarita með
„spike-wave“ hrynjandi 3/sek.
byrjar truflunin fokalt, en
sjaldnast er þá um nákvæm-
lega sama fokus að ræða í hvert
skipti.
Spike fokus óháð „petil mal“
trufluninni getur og komið
fyrir, oftast frontalt, nokkru
sjaldnar temporalt eða occipi-
talt. Þegar það sést má frekar
búast við því, að hlulaðeigandi
fái fyrr eða síðar „grand mal“
inn á milli, eða að þau köst
komi i stað þeirra sem fyrir
eru. Svipuðu máli gegnir um
heilarit þar sem fleiri „spike“
koma fram með hverri hægari
bylgjanna. Það er túlkað þann-
ig að kloniski þátturinn sé þá