Læknablaðið - 01.04.1975, Blaðsíða 52

30
LÆKNABLAÐIÐ
3. senda sjúklingana án þess að ná sam-
bandi eða hafa samband við spítalann.
Nokkuð er breytilegt hvaða leiðir hafa
verið farnar eftir því, hvort um hefur ver-
ið að ræða sjúkling með bráðan sjúkdóm
eða sjúkling, sem ekki hefur verið eins að-
kallandi að koma á spítala strax, t.d. rann-
sóknarsjúklinga eða hjúkrunarsjúklinga.
SJÚKLINGAR MEÐ BRÁÐA SJÚK-
DÓMA (ACUT SJÚKLINGAR)
Hér á landi mun algengast að leið 1 sé
farin, þegar þarf að koma inn á spítala
sjúklingum með bráða sjúkdóma og er það
vel á meðan ekki er starfandi bráðamót-
taka fyrir aðra en slysasjúklinga (Slysa-
deild Borgarspitalans er einungis ætlað að
taka á móti slösuðu fólki).
Erlendis eru hins vegar mjög víða við
spitala sérstakar móttökudeildir fyrir alla
sjúklinga og er þar þá oft leið 3 farin.
Sjúklingar, sem þangað koma eru þá
jafnan, eða a.m.k. mjög oft með skriflegar
upplýsingar frá lækni sínum eða lækni
þeim, sem skoðað hefur sjúklinginn áður.
Þar eð bráðaþjónusta skiptist é milli
spítalanna í Reykjavík hafa læknarnir oft
orðið að hringja til fleiri en eins spítala
til þess að fá rúm fyrir sjúkling, m.a.
vegna þess að þeim er ekki alltaf kunn-
ugt um, hvaða spítali hefur vakt hverju
sinni, enda er skrá yfir vaktir spítalanna
ekki send læknum. Hér áður fyrr gekk oft
erfiðlega að ná í vakthafandi lækna á spít-
ölum áður en kallkerfi komu og þegar það
loks tókst, gátu þeir ekki tekið ákvörðun
um vistun heldur urðu að visa á sérfræð-
ing eða yfirlækni. Það tók því ósjaldan
afar langan tíma fyrir heimilis- og héraðs-
lækna að ná þessu sambandi við spítala og
gripu þeir því stundum til þess ráðs að
senda sjúklingana á spítalana án þess að
tala við læknana þar fyrst.
BIÐLISTASJÚKLINGAR
Algengast hefur verið að nota beint sam-
band (1) og/eða beiðni (2). Læknar hafa
hringt til spítalanna og beðið um rúm
fyrir sjúklinga sína. Hefur þá verið getið
nafns sjúklings, 'heimilisfangs, aldurs,
síma, og stundum ástæðu til vistunar eða
greiningar getið, ef upplýsingar þessar
lágu þá fyrir. Þannig fengnar upplýsingar
voru síðan skráðar af sjúkrahúslæknum
eða öðrum í sérstaka bók (beiðnabók) og
sjúklingurinn var þar með kominn á bið-
lista (ein lína í bók).
Ef um skriflega beiðni var að ræða var
hún gjarnan skráð á lyfseðil eða annan
smábleðil og vantaði afar oft á beiðnina
þýðingarmikil deili á sjúklingnum. Þegar
þess er gætt, að hver legudagur kostar
margar þúsundir króna og meðallegutími
sjúklinga er nær 20 dagar á acut-deildum,
má heita furðulegt að svo litlar upplýs-
ingar, sem þarna lágu fyrir, væru látnar
nægja, þar sem er þó um að ræða upphæð,
sem nemur yfir 100 þús. krónum á sjúkl-
ing. Þetta var því furðulegra, sem biðlist-
arnir voru langir eins og fyrr er frá greint
og erfitt að koma inn sjúklingum.
Til þess að reyna að fá fyrr rúm fyrir
sjúklinga sína á spítala, einkanlega þó, ef
um var að ræða hjúkrunarsjúklinga, kom
það fyrir, að læknarnir puntuðu upp á
beiðnirnar með „alvarlegum“ sjúkdóms-
greiningum. Vinsælar sjúkdómsgreiningar
í slíkum tilvikum voru t.d. infarctus myo-
cardii með obs. pro. fyrir framan eða obs.
fyrir aftan og var það oft eðlilega örugg-
ur vegur til þess að sjúklingurinn kæmist
inn. Var þetta örþrifaráð lækna og var
þeim vissulega vorkunn. Þeim spítalalækn-
um, sem sáu um vistun á spítölum var líf-
ið ekki alltaf létt. Sjúklingarnir sjálfir eða
aðstandendur sem og læknar hringdu til
þeirra heima og heiman, nótt sem nýtan
dag til þess að fylgja umsóknunum eftir
og var sjaldan friður. Stundum var leitað
til hátt settra embættismanna, t.d. alþing-
ismanna eða ráðherra og þeir fengnir til
þess að beita áhrifum sínum. Sjúkrahúss-
læknum reyndist oft mjög erfitt að meta,
hversu aðkallandi sjúkrahúsvistin var fyr-
ir hina ýmsu sjúklinga og stundum varð
raunin sú, að sjúklingur var tekinn inn,
þó að grunur léki á, að aðrir veikari biðu.
Þetta gerðu sjúkrahúslæknar hreinlega
vegna ónógra upplýsinga um þá sjúklinga,
sem voru á biðlista og kannske stundum
til þess að kaupa sér frið.
Um skeið hafði ég tilsjón með vistun
sjúklinga á spítala í Reykjavík og átti eðli-
lega oft erfitt með að gera mér grein fyrir
því, hversu aðkallandi þörfin var á því að
veita sjúklingum sjúkrarúm.