Læknablaðið - 01.04.1975, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
3
Sigurður Þ. Guðmundsson,! Ólafur Örn Arnarson-
ALDOSTERONISMUS PRIMARIUS
Síðan J- W. Conn'j lýsti fyrsta tilviki
aldosteronismus primarius 1954, hefur
geysilega mikið birzt í læknisfræðiritum
um þetta efni.
Árið 1973 var þessi sjúkdómur greindur
í fyrsta sinn hérlendis á lyflæknisdeild
Landsspítalans og meðhöndlaður á hand-
læknisdeild Landakotsspítala í Reykjavík.
Lýsing sjúkdómstilviksins fer hér á eftir
með tilvitnunum í læknisfræðilegar rit-
gerðir um aldosteron, renin og kvilla
tengdum truflunum í búskap þeirra.
SJÚKRASAGA:
S. S. 38 ára gamall embættismaður leit-
aði læknis 12. apríl 1973 vegna vaxandi al-
menns slappleika og höfuðverkjar, raunar
tvenns konar, og svartra depla fyrir augum.
Jafnframt var þorstlæti orðið afar áberandi
ásamt tíðum þvaglátum, einnig að nætur-
þeli. Hann kvartaði um áberandi en tor-
lýsanlega verki eða ónot í ganglimum sam-
fara dofakennd og óeirð.
Nánari lýsing einkennanna var svohljóð-
andi:
Höfuðverkur: í fyrsta lagi var þungur
eða sljór spennuverkur i hnakka og hálsi,
sem hann setti í samband við álag vinnu
sinnar. Þennan höfuðverk var S. búinn að
þekkja í nokkur ár a. m. k.
í öðru lagi var óstaðsetjanlegur sár höf-
uðverkur, nýtilkominn, meira og minna
um allt höfuðið. Þessum höfuðverk fylgdu
svartar flygsur fyrir augum, án ljósfælni,
en ógleði á stundum. Framköllun uppsölu
gat haft þau á'hrif, að höfuðverkurinn
hvarf. Þessi tegund höfuðverkjar virtist
hrjá helzt í helgarleyfum og var jafnvel
kominn strax á laugardagsmorgni.
1 Landsspítalinn, lyflækningadeild.
2 Landakotsspítali, handlækningadeild. Grein-
in er send Lbl. vorið 1974.
Þorstlœti: Þorstlæti hafði verið mjög á-
berandi, og var þorstinn verstur, þegar
sjúklingurinn var setztur til hvíldar á
kvöldin. Samfara þorstlætinu voru tíð
þvaglát, bæði daga og nætur, og aukið
heildarmagn þvags. A. ö. 1. hafði sj. ekki
veitt athygli neinu óeðlilegu við þvagfæra-
starfsemi.
Ganglimaónot: Torlýsanleg ónot höfðu
ásótt ganglimi sjúklings lengi. Voru ónot-
in lengst af bundin kálfum og virtust ekki
áberandi háð áreynslu, meira að segja
hafði sjúklingur margstaðfest, að hraður
badmintonleikur, sem hann iðkaði tvisvar
í viku, olli því, að ónotin hurfu. Önotin
voru ásækin eftir háttir og gat þá leitt upp
gjörvalla ganglimina í lendar og bak. Tó-
baksbindindi að læknisráði í tvö ár hafði
ekki breytt neinu hvað fótaóþægindin
snerti.
Almennur slappleiki: Slappleiki var í
rauninni það einkenni, sem olli S. mestri
nauð vegna skerðingar vinnuþreks og út-
haldsleysis. Auk þess taldi hann skerpu
almennt og dugnað hafa sljóvgast.
Heilsufarssaga: Sú leiddi í ljós, að sjúkl-
ingur hafði notið hestaheilsu að sínu áliti
og aldrei þurft á læknishjálp eða lyfjagjöf
af neinu tagi að halda. Skoðun hjá Hjarta-
vernd í nóvember 1970 taldi sjúklingurinn
ekki hafa leitt neitt markvert í ljós (sjá
þó síðar).
Fjölskyldusaga: Hér var markvert, að
faðir sjúklings var nýlega látinn, aðeins 62
ára, af völdum svæsinnar almennrar æða-
kölkunar ásamt sykursýki og háþrýstingi.
Föðurfaðir sjúklings hafði einnig látist 60
ára gamall, en af óiþekktum orsökum. Að
öðru leyti var ekki ættarsaga um æða-,
nýrna- eða efnaskiptasjúkdóma.
Skoðun: Sjúklingur er vel limaður og
litkaður, 180 cm hár, 78,5 kg að þyngd.