Læknablaðið - 01.04.1975, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
9
ákvarðað æxli í annarri hvorri nýrnahett-
unni-10 Mörg æxlanna, sem þessum
kvilla valda, eru þó það smávaxin, allt nið-
ur í 4 mm,12 að þau dyljast hinum
tæknilega fullkomnustu rannsóknum. Til-
raun til retrograd adrenal phlebografiu
var gerð og tókst að sýna fram á „eðlilegt
æðakerfi" í hægri nýrnahettu, en kerfi
þeirrar vinstri sást illa. Sökum þess meiri-
hluta æxla (85%), sem finnast í vi. nýrna-
hettu, þótti rannsóknin benda til, að æxli
þessa sjúklings hlyti að vera í vi.nýrna-
hettunni. Jafnframt myndatökunni var
tekið blóðsýni úr vena cava caudalis.
Ofannefnd rannsókn fór fram á lyfja-
deild Landsspítalans 7.5 til 26.5 ’73. Sj.
útskrifaðist á aldactone 75 mg x 4 og kom
til göngudeildareftirlits 30.5 og 7.6. Hann
svaraði lyfjagjöf nokkuð vel og betur eftir
aukningu í 100 mg x 4, svo síðari eftirlits-
daginn var serum kalium orðið 3,5 mEq/1
og blóðþrýstingur hafði lækkað í 150/100.
Þann 7.6 ’73 bárust svör við aldosteron
og renin prófunum.
Aldosteron í 24 klst. þvagi reyndist 39
mcg (2—16). M. t. t. þess við hve aldo-
stéronframleiðsluhamlandi aðstæður sýni-
takan fór fram verður niðurstaðan ennþá
marktækari.
PRV (plasmareninvirkni) úr blóðsýni,
sem tekin var áður en mataræði sjúklings
var breytt, reyndist vera nær ómælanleg
eða 0,6 ng/ml/klt. bæði sem hvíldarrenin
(normalgildi 0,7—12,7 ng/ml/klt) og
göngurenin (normalgildi: 3,5—38 ng/ml/
klt.). Svör bárust og um renin innihald
blóðsýnis frá vena cava. Það reyndist inni-
halda 0,0 ng/ml/klt.
Nú var sjúkdómsgreiningin endanlega
krossbundin. Löngu áður hafði verið ráðg-
ast við Ólaf Örn Arnarson og hann sam-
mælzt okkur um aðgerð, þegar hér var
komið sögu.
AÐGERÐ:
Sjúklingur var lagður inn á Landakots-
spítala þ. 20. júní 1973 til aðgerðar.
Áður en slík aðgerð er gerð, er nauðsyn-
legt að hafa nokkur atriði í huga:
1) 85% æxlanna eru í vinstri nýrna-
hettu. Phlebografia á venae suprarenalis
hjálpar oft, en getur stundum verið vill-
andi. í þessu tilviki var niðurstaðan óljós.
2) Æxlin eru sjaldan beggja megin, að-
eins í 5 til 6% tilfella.
3) Æxlin geta verið mjög lítil, stundum
aðeins 3—4 mm í þvermál, og getur þá
verið mjög erfitt að finna þau. Ef svo fer,
eftir að báðar nýrnahettur hafa verið
skoðaðar, er sú vinstri tekin og sneidd
niður. Ef ekkert finnst þar, er helmingur
þeirrar hægri tekin, og eru þá likurnar
orðnar nálægt 95% að æxli finnist.
4) Hyperplasia getur einnig valdið sjúk-
dómnum. Þá er tekinn meiri hluti nýrna-
hettuvefs, en eitthvað skilið eftir. Árangur
aðgerða í þessu tilviki er lélegur.
5) Fara verður mjög varlega við að
skoða nýrnahetturnar. Minnsta óvarkárni
getur valdið blæðingum inn í vefinn og þá
er útilokað að finna, hvort þar geti leynzt
æxli. Mjög mikilsvert er að sjálfsögðu að
skilja eftir eins mikinn starfhæfan nýrna-
hettuvef og hægt er.
Um tvær leiðir er að velja, til þess að
komast að nýrnahettum. Flestir fara um
kviðarhol og gera þverskurð undir báða
rifjaboga. Þessi leið er oftast valin, þegar
óljóst er, hvorum megin æxlið er. Einnig er
hægt að fara aftan frá. Er þá XI. rif fjar-
lægt. Ef slíkúr skurður er gerður beggja
megin, er það mjög óþægilegt fyrir sjúkl-
inginn eftir á. Aðgerðartími getur 'hins
vegar verið styttri, þar sem tveir skurð-
læknar geta unnið samtímis. Ef phlebo-
grafia hefur tekizt vel, og æxlið sést greini-
lega, er oft látið nægja að fara aðeins inn
öðrum megin.
Þann 22. júní var aðgerðin framkvæmd,
og farið inn að framanverðu. Byx’jað var á
að athuga vinstri nýrnahettu. Var hún los-
uð frá umhverfi sínu að miklu leyti, en
ekkert æxli fannst þar. Þá var farið hægra
megin og eftir stutta leit fannst þar æxli,
sem reyndist vera 2—3 cm í þvermál. Mjög
lítill nýrna'hettuvefur var að öðru leyti, og
var því öll hettan tekin. Gekk það slysa-
laust og aðgerðinni var lokið á rúmum 3
klukkutímum. Gangur eftir aðgerð var tíð-
indalaus. Blóðþrýstingur var að jafnaði
140/90. Serum K + , nokkrum dögum eftir
aðgerð, var 4,2 mEq/1. Serum cortisol var
einnig mælt fyrir brottför og reyndist eðli-
legt. Þannig hefur vinstri nýrnahettu ekki
orðið meint af. Sjúklingur var útskrifaður