Læknablaðið - 01.08.1977, Blaðsíða 46

154
LÆKNABLAÐIÐ
greindist við skólaskoðun árið 1970, en þá
átti drengurinin heima í Danmörku. Sjúk-
lingurinn mátti heita einkennalaus, en
hafði þó 'kvartað um þreytu í fótum og af
og til haft 'höfuðverk siðastliðið ár.
Sjúklingurinn var hraustlegur og hæð
og þyngd innan eðlilegra marka. Það voru
áberandi púlsar á hálsi og æðasláttur
fannst greinilega á brjóstkassanum, sér-
staklega á milli herðablaða. Broddsláttur
fannst í 5. rifjabili, aðeins utan við miðvið-
beinslínu. Annarar gráðu (2/4) blásturs-
hljóð (systolic murmur) heyrðist við
vinstri bringubeinsbrún og enn kröftugra
(3/4) milli herðablaða. Blóðþrýstingur í
efri útlimum mældist 150/85 en í neðri
útlimum 105/60 mm. Hg. Púlsar fundust
mjög óljóst í nárum og alls ekki á fótum.
A röntgenmynd var hjartað við efri
stærðarmörk og línurit sýndi ofvöxt
(hypertrophy) á vinstra slegli. Hægri og
vinstri hjartaþræðing ásamt ósæðarmynd
(aortography) leiddi ekki annað í ljós en
vel afmörkuð ósæðarþrengsli rúmlega 2
sm. neðan við upptökin á vinstri viðbeins-
slagæð og mikið fylgiæðanet.
Uppskurður var gerður þann 22.6. 1972 á
sama hátt og lýst er hjá fyrra sjúklingi.
Slagpípubandið kom inn í ósæðina aðeins
ofan við þrengslin. Tekinn var rúmlega 1
sm. af ósæðinni og Var æðin vel víð, nán-
ast af fullorðinsstærð fyrir ofan og neðan.
Blæðing var aðeins 100—150 ml. og var
sjúklingnum ekki gefið blóð. Hann var
mjög fljótur að jafna sig og útskrifaðist af
spítalanum þann 4.7 við góða líðan.
Við skoðun fyrir útskrift mældist blóð-
þrýstingur í hægri handlegg 130/60 en í
vinstri handlegg 115/70 og var ekki við-
hlítandi skýring á því, þar sem þrengslin
voru það langt fyrir neðan viðbeinsslagæð-
ina að alls ekkert þrengdist að upptökum
hennar þegar ósæðin var tengd saman.
Hjartaóhljóð var horfið. Púlsar í nárum
og fótum voru mjög sterkir (4/4) nema
púls í vinstri ristarslagæð (dorsalis pedis),
en hann kom aldrei fram. Hjartamynd og
línurit voru óbreytt. Einu ári og aftur
fjórum árum seinna var skoðun óbreytt
og hefur líðan verið ágæt síðan.
3. 16 ára piltur var lagður inn á Borgar-
spítalann þann 4.11. 1973. >Hann hafði sótt
um vinnu við Álverið í Straumsvík og
varð þá að gangast undir læknisskoðun.
Við skoðunina uppgötvaðist að hann
hafði meðfædd ósæðarþrengsli. Sjúkling-
urinn var einkennalaus, en frá fermingar-
aldri var vitað, að 'hann hafði hjartaóhljóð
og hafði það fundizt við skólaskoðanir
Broddsláttur fannst áberandi í 5. rifja-
bili og miðviðbeinslínu. Gráðu 3 (3/4)
blásturshljóð (systolic murmur) heyrðist
yfir hjarta, hæst yfir hjartarót (basis).
Það heyrðist einnig á baki en mun daufara.
Blóðþrýstingur mældist 180/115 í báðum
handleggjum. Augnbotnaskoðun var eðli-
leg. Nárapúlsar voru mjög daufir og púls-
ar í fótum fundust ekki.
Hjartamynd sýndi hjarta við efri stærð-
armörk en rúmmál þess mældist 480
ml./m2 líkamsyfirborðs. Átur úr rifjum
sáust greinilega. Ósæðarmynd sýndi mikil
þrengsli um 3 sm. fyrir neðan viðbeins-
slagæð og mjókkaði ósæðin smátt og smátt
niður að þrengslunum og víkkaði svo
smám saman aftur neðan við þrengslin.
Það var geysimikið fylgiæðanet (colla-
terals). Hjartaþræðing var ekki gerð.
Sjúklingurinn var skorinn upp þann
6.11. 1973. Fylgiæðar voru feikilega víðar
og margar umhverfis þrengslin. Slagpípu-
bandið kom inn í ósæðina aðeins fyrir ofan
ósæðarþrengslin. Um 2 sm. þurfti að taka
af ósæðinni til að fá nægilega víða æð fyr-
ir ofan og neðan, en æðin var síðan tengd
saman á samsvarandi hátt og hjá hinum
sjúklingunum tveimur. Það blæddi mikið
meðan á aðgerð stóð og var sjúklingnum
gefið samtals 4000 ml. af blóði. Honum
heilsaðist þó ágætlega eftir aðgerðina og
útskrifaðist af sjúkrahúsinu á 14. degi eftir
uppskurð.
Við útskrift var blóðþrýstingur enn
160/100 en hálfum mánuði eftir útskrift
var hann kominn niður í 140/90. Púlsar
voru af gráðu 4 (4/4) í báðum nárum og
af gráðu 3—4 á fótum. Hjartaóhljóð var
horfið. Þremur mánuðum síðar var skoðun
óbreytt, hjartalínurit eðlilegt og hjartað
hafði minnkað á röntgenmyndum og mæld-
ist rúmmál þess nú 410 ml./m2. Tveim ár-
um eftir uppskurð var skoðun og línurit
óbreytt. Samkvæmt upplýsingum föður
var heilsufar sjúklingsins mjög gott 3% ári
eftir uppskurðinn.