Læknablaðið - 01.08.1977, Blaðsíða 36

148
LÆKNABLAÐIÐ
læknum áhyggjum og benda á eftirfarandi,
máli sínu til stuðnings: a) Rannsóknir á
blóðstreymi til heilans, hraði efnaskipta í
heila ásamt „mynstri“ (patterns) kolvetnis-
efnaskiptanna í og eftir enfluransvæfingu
hafa ekki bent til súrefnisskorts í heila.
b) Hátterni enfluran sjúklinga eftir svæf-
ingu er í engu frábrugðið því sem gerist
eftir svæfingar með öðrum innöndunar-
lyfjum. c) Sjúklingar, sem fengið hafa
krampa eru mjög fáir. d) EEG breytingar
hverfa ef enfluran þéttni er minn'kuð.
Með aukinni enflurangjöf aukast önd-
unarletjandi áhrif lyfsins. Er þessu á sama
hátt farið um öll önnur svæfingalyf, að eter
undanskildum. Það er því nauðsynlegt að
stjórna öndun sjúklinga, sem þurfa djúpa
svæfingu til að halda PaCo2 innan eðli-
legra marka, og eins þarf að ’hafa í huga að
þeir, sem anda af sjálfsdáðum hafa minnk-
að öndunarrúmmál og þurfa því aðstoðar
við með jöfnu millibili. í rannsókn sinni
komst Linde!1-’ að þeirri niðurstöðu að mín-
úturúmmál væri ó'breytt að kalla, en mín
athugun bendir til þess að það minnki um
allt að 20—25%. Á ársfundi amerískra
svæfingalækna í cktóber 1975, var birt
niðurstaða rannsóknar, sem sýndi að en-
fluran hefur meiri öndunarletjandi áhrif
en önnur svæfingalyf.5 Kom þetta nokkuð
á óvart og má vænta frekari rannsókna á
næstunni.
Blóðþrýstingur lækkaði um minna en 10
mm Hg (efri mörk) hjá 46% sjúklinganna,
(samsvarandi tala Linde var 40%12). Blóð-
þrýstingsfall var 30—35 mm Hg hjá 4
sjúkiingum, í öllum tilfellum 4—8 mín.
eftir að enflurangjöf hófst. Hjá einum
lækkuðu efri mörk blóðþrýstings skyndi-
lega úr 105 mm Hg í 80 mm Hg 30 mín.
eftir að svæfing ihófst, en aðgerð var þá
ekki hafin. Blóðþrýstingur þeirra 5, sem
aðeins fengu enfluran, N20/02 (þ.e. ekki
thiopental) lækkaði óverulega, eða mest
20 mrn Hg. Púlshraði var mjög stöðugur í
nær öllum tilvikum. Hjartsláttaróreglu
fengu 2. Sá fyrri, 66 ára, fékk aukaslög
(VES) í bigemini, við barkaþræðingu eftir
tveggja mínútna enflurangjöf. Hann fékk
því aðeins glaðloft og súrefni næstu 2 mín-
útur, en þegar sarna hjartsláttaróregla
hélst var enfluran gefið á ný. Einni
mínútu síðar sýndi EKG sinusrythma.
Sennilegast er að of létt svæfing eða súr-
efnisskortur í sambandi við barkaþræðingu
hafi átt hér alla sök. Sá seinni, 62 ára, fékk
VES 4—5 á mín. einni og hálfri klst. eftir
að svæfing hófst. Hélst þessi hjartsláttar-
óregla í 4 mín., en hvarf síðan án þess að
enfluran þéttni væri breytt. Á EKG frá
deginum áður sást 1 VES. Hvort enfluran
veldur síður hjartsláttartruflun en halotan
er ekki vitað með vissu, þar eð rannsókn-
araðferðir hafa tæpast verið sambærileg-
ar.1+ Sjúklingi í halotansvæfingu, sem gef-
ið er adrenalín í staðdeyfingu (t.d. í nef-
slímhúð), er hinsvegar mun hættara við
hjartsláttaróreglu, en þeim, sem svæfður
er með enfluran.10 Katz11 gaf 100 halotan
sjúklingum adrenalín undir húð og var
niðurstaða hans sú, að komast mætti alveg
hjá hjartsláttaróreglu, ef vissum skilyrðum
væri fullnægt, þ.e. sjúklingur andaði nægi-
lega vel, adrenalín upplausn 1:100.000—
1:200.000 væri notuð, fullorðnum væri ekki
gefin stærri skammtur en 10 ml af 1:
100.000 upplausninni á 10 mínútumog ekki
meira en 30 ml. á 'klst, eða 4,3 ng:/kg/klst.
Sem kunnugt er eykur halotan blóð-
streymi til heilans (cerebral vasodilator)
og hækkar þrýsting í heila (sem þó má
koma í veg fyrir með hyperventilation).
Talið er að 1,2% halotangjöf auki blóð-
streymi til heilans um 13 %.x Enfluran hef-
ur ekki þessi áhrif. Sýnt hefur verið fram
á að 0,85—3,2% enfluran valdi óverulegri
breytingu á blóðsókn til heila.16
Rannsóknir, sem gerðar hafa verið á
heilbrigðu fólki, benda ekki til að lyfið
hafi eitrunaráhrif á nýru.13
Ekki er vitað til að enfluran valdi lifrar-
skemmd.8 Ball2 rannsakaði 100 sjúklinga
sérstaklega m.t.t. breytinga á lifrarprófum
fyrir og eftir (þ. e. á 3. og 5. degi) að-
gerð. Skipti hann sjúklingum í 2 jafna
hópa og var annar svæfðm' með N20, 02 og
enfluran, en -hinn fékk N20, Oi2 og morfín
Hvorki reyndist vera marktækur munur á
lifrarprófum fyrir og eftir aðgerð né milli
hópanna tveggja. Aftur á móti hækkar
blóðsykur lítillega í enfluransvæfingu.
Enfluran gefur betri vöðvaslöppun en
halotan. Sumir hafa notað lyfið án vöðva-
slappandi lyfja við ýmsar kviðartholsað-
gerðir (cholecystectomi o.fl.).12 Slíkt krefst
hárrar þéttni og er því bæði óráðlegt og á-