Læknablaðið - 01.12.1977, Qupperneq 7

LÆKNABLAÐIÐ
239
TAfLA 1
Aldur og kynskipting
Eæð.ár. Árafj. Drengir Stúlkur Samtals
Börn undir skólaaldri 1970—1973 4 4 4 8
Börn á skólaaldri 1964—1969 6 7 4 11
11 8 19
um sem næst standa landfræðilega og með
tilliti til barnafjölda í hverri athugun.
Brask H., Árósa-amti, Danmörku 1967 (20
börn) 4.3/10.000.2 Lotter V. Middlesex,
England 1966 (35 börrn) 4.5/10.000.1'-'21
Aagaard og Hiorth, vesturhluta Oslóar,
Noregur 1974 (12 börn) 4.3/10.000 (tala
bundin við autism, einkenni byrja fyrir
2Vz árs aldur).1
Það ber að líta á þessar samanburðar-
tölur á algengi alvarlega geðveikra barna
í þrem erlendum athugunum, sem bend-
ingu um, að undirstöðugreining sé á flest-
an hátt sambærileg, en, hins vegar er að
nokkru leyti ólíkt að athugunum staðið.
í athugun í Middlesex 1966 voru tekin
öll 8—10 ára börn á ákveðnu svæði og
barna með geðveikiseinkenni leitað meðal
þeirra.
f athugun í Árósa-amti 1967 voru börnin
á aldrinum 2—44 ára og í athugun í vestur-
hluta Oslóar 1974 voru börn fram til 15
ára aldurs. í þessum tveim síðasttöldu at-
hugunum var leitað að börnum með geð-
veikiseinkenni meðal barna með áður
þekkt og svipuð einkenni, þ.e. með iíkurn
hætti og staðið er að minni athugun.
Einnig verður að gera þá athugasemd
við athugun á vesturhluta Oslóar 1974, að
þar í eru börn yngri en 3ja ára, sem skýrir
hærri tíðni hjá þeim og sem jafnframt er
bundin við autism þegar einkenni byrja
fyrir 2 og V2 árs aldur.
Tafla 1 sýnir skiptinguna í 2 hópa, börn
undir skólaaldri og börra á skólaaldri og
þessi skipting hentar vel t.d. í sambandi
við kennsluskyldu. Kynhlutfall er 11
drengir og 8 stúlkur eða 1.37/1 og er næst-
um sama og í áþekkum athugunum á
Norðurlöndum, Árósa-amti 1967 drengir/
stúlkur 1.4/1 og vesturhluta Oslóar 1974
drengir/stúlkur 1.5/1, en hins vegar í
enskri athugun Middlesex survey 1966
drengir/stúlkur 2.55/1. í athuguninni kem-
ur í ljós, að börnin eru hvaðanæva af land-
inu og er miðað við lögheimili móður eða
foreldra við fæðingu barnsins. Með því að
skipta landinu niður í 2 meginsvæði,*
annars vegar samliggjandi þéttbýlissvæði
og hins vegar aðrir staðir og sýslur og
athuga dreifingu barnanna, kemur í ljós,
að frá Reykjavíkursvæði (Reykjavík,
Kópavogur, Seltjarnarnes, íbúatala 99.990),
reyndust 9 börn í athugunarhópnum. Ur
öðrum landshlutum (aðrir kaupstaðir og
sýslur, íbúatala 120.043) reyndust 10 börn
í athugunarhópnum. Ef litið er til annarar
skiptingar þ.e. alls þéttbýlis með 50 íibúa
og fleiri (íibúatala 192.410) reyndust þar
17 böm og úr strjálbýli (íbúatala 26.623)
reyndust 2 börn.
Þar sem um er að ræða svo lítinn athug-
unarhóp er þetta sýnt í grófum drátturn,
en gefur samt ákveðna ábendingu um
jafna dreifingu m.t.t. búsetu við fæðingu
barnanna. Þegar athugað er með bústaða-
skipti frá upphaflegri búsetu, kemur í ljós,
að það var í einu tilviki og þá með flutn-
ingi milli meginsvæða. Það hefði mátt
ætla að meiri röskuni yrði á búsetu for-
eldra, einkum í því sambandi að ná til sér-
hæfðrar meðferðar, en skýringin á þessu
er sú, að börnin (utan Reykjavíkursvæðis)
hafa verið til sólarhringsvistunar á stofn-
unum á Reykjavíkursvæðinu.
í töflu 2 er sýnt 'hvar og með hvaða hætti
vistun er 01.07.76. Ef undan er skilið
yngsta barnið í athugunabhópnum, sem er
í heimahúsum, þá skiptist hópurinn að
jöfnu í sólarhringsvistun barna á Geðdeild
Bannaspítala Hringsins 6 börn, Kópavogs-
hæli 3 börn og í dagvistun (6—8 tímar) á
Geðdeild Barnaspítala Hringsins 2 börn, á
* Skipting í Hagtíðindum des. ’75.