Læknablaðið - 01.07.1978, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ
121
var að hafa meðferð einstaklingsbundna
og fylgjast oftar með þeim sjúklingum, sem
vafasamir þóttu um samvinnu.
Til skamms tíma hefur það verið siður
að fylgjast með berklasjúklingum árum
saman að meðferð lokinni. Það er skoðun
mín, að ef sjúklingar hafa fengið fullnægj-
andi meðferð, sé það svo sjaldgæft að
berklaveiki taki sig upp aftur, að engin
ástæða sé til að fylgjast áfram með þessu
fólki. Af sjúklingum þeirra Stead og
Jurgens37 fengu 0,8% berkla aftur eftir að
fylgst hafði verið með þeim í 10 ár. Edsall
og Collins14 fundu, að af 200—250 sjúk-
lingum í New York árið 1970, sem fengu
berkla aftur að lokinni meðferð, þá fund-
ust aðeins 70—80 vegna reglubundinnar
skoðunar. Hinir fundust vegna þess, að
þeir leituðu læknis vegna einkenna. Groth-
Petersen10 fann enga endursýkingu hjá
sjúklingum í Kaupmannahöfn, sem hlotið
höfðu fullnægjandi meðferð og þeir höfðu
verið til eftirlits í allt að 15 ár. Hún legg-
ur því til, að eftirliti þessara sjúklinga sé
hætt að meðferð lokinni og sömu skoðun
hefur Reichman.3132 Center for Disease
Control8 telur að líta beri á berklasjúk-
linga, sem hlotið hafa fullnægjandi með-
ferð sem heilbrigða. Meðferð berkla utan
lungna er á engan hátt frábrugðin meðferð
lungnaberkla, en að sjálfsögðu er erfiðara
að fylgjast með árangri meðferðar, þar sem
oft eru ekki til staðar jákvæðar ræktanir.
Barlow5 bendir á, að þessi meðferð skilji
sig á engan hátt frá meðferð við lungna-
berklum, nema hvað stundum þurfi að nota
handlæknisaðgerðir, eins og vegna empy-
ema og ígerða í beinum. Við höfum haft
þann sið, að hætta eftirliti með öllum þess-
um sjúklingum, þegar þeir hafa lokið
berklameðferð. Þeim er sagt að leita lækn-
is, ef þeir fái einhver einkenni, sem bent
gætu til þess að sjúkdómurinn væri að taka
sig upp aftur. Á síðari árum hefur víða
verið notuð ,,intermittent“ meðferð. Oftast
nær hafa þó sjúklingar verið á daglegri
lyfjameðferð í 1—3 mánuði, en síðan eru
berklalyfin gefin undir eftirliti tvisvar í
viku. Á þennan hátt er tryggt, að sjúkling-
ar taki lyfin. Margir höfundar, svo sem
Westley et al3fl og Doyel et aln hafa sýnt
ágætan árangur af slíkri meðferð. Vel
kæmi til greina að beita þessari meðferð
hér hjá einstaka sjúklingi, t.d. hjá drykkju-
mönnum sem byggju nálægt lækni eða
heilusugæslustöð. Þessi meðferð yrði þó
naumast almenn hérlendis, þar sem sjúk-
lingar eru dreifðir um allt land og oft bú-
settir langt frá læknum eða heilsugæslu-
stöðvum. Víðsvegar um heiminn eru nú
gerðar tilraunir með stutta meðferð gegn
berklaveiki og niðurstöður frá East African
British Medical Research Council12 benda
til þess, að e.t.v. sé 6 mánaðar meðferð með
Rifampicin og Isoniazidi það sem koma
skal. Þar til betri reynsla hefur fengist
mun þó rétt að halda sig við lengri með-
ferð, enda vandamál okkar önnur en hjá
þróunarlöndunum.
NIÐURSTAÐA
Þróun nútímalyfjameðferðar hefur gjör-
breytt berklameðferð. Smithætta af sjúk-
lingum er engin eftir 2—3ja vikna meðferð
og sérstakir berklaspítalar því óþarfir. Á-
hrif meðferðar eru svo góð, að flesta berkla-
sjúklinga er hægt að lækna að fullu og
gamaldags meðferð, eins og langvarandi
hvíld eða skurðaðgerðir eru óþarfar. Lang
algengasta orsök misheppnaðrar meðferðar
er vanræksla sjúklings á lyfjatöku. Með
því að beita einstaklingsbundinni meðferð
og áróðri fyrir lyfjatöku má bæta árangur.
Berklameðferð í dag er það einföld, að
hvaða læknir sem er á að geta tekið hana
að sér. Að lokinni fullnægjandi meðferð er
eftirlit með fyrrverandi berklasjúklingum
óþarft, aðeins sóun á tíma og peningum.
SUMMARY
The treatment of all patients with tuber-
culosis at Vifilsstadir Hospital during the years
1972—1976 is described. There were 103
patients, of which 68 had pulmonary tubercu-
losis. The others had tuberculosis in various
other organs. The standard therapy was strep-
tomycin, isoniazid and ethambutol, but for
various reasons rifampicin was used in 34
patients. There were no serious complications,
except 2 patients developed visual impairment,
but both had complete return of vision after
ethambutol was discontinued. Average hospital
stay in 1972 was 93 days but had decreased to 41
days in 1976. Duration of therapy was 14—24
months. No relapses occurred during or after
therapy up to this date. It is concluded, that
tuberculosis can be cured permanently in most
cases, if the patients receive proper therapy
and have susceptible organisms. Follow-up
after completion of therapy is considered un-
necessary.